Stjarnan - 01.11.1935, Síða 2

90
STJARNAN
Ruth hafÖi ágætt tækifæri til a8 öðlast beztu
mentun. Hún var líka gáfuÖ og vel gefin
stúlka, en hún blátt áfram nenti ekki aÖ leggja
sig niÖur við neitt, sem kostaði verulega á-
reynslu. Henni leiddist nám og skólaganga.
Hún hafÖi lag á að komast i gegn í flest-
um námsgreinum, nema í stærðfræði, þar
strandaði hún. Ekki það hún gæti ekki lært,
því hún var skýr og skilningsgóð, en hún ypti
öxlum og sagðist ekki nenna að eiga við það,
svo hún hætti á skólanum. Foreldrar, kennarar
og vinir báðu hana og hvöttu til að halda á-
fram, en árangurslaust.
Hún fékk búðarstöðu og ætlaði að læra
hraðritun, en því miður var það of mikil vinna,
Krókar og línur, stryk og punktar, sem notaðir
eru við hraðritun detta ekki af blýantsoddinum
fyrirhafnarlaust, jafnvel ekki þó lipur hendi
haldi á honum, svo hún lét sér nægja að nota
aðeins ritvél, og skaraði alls ekki fram úr í þvi
heldur.
Svo giftist hún. Þegar henni var ráðið til
að afla sér meiri mentunar og bíða lengur svo
hún yrði betur fær um að mæta kröfum lífs-
ins, þá svaraði hún: “Eg þarf ekki mentun til
að halda hús fyrir Ray.”
Hún lfði hamingjusömu lífi í nokkur ár,
svo misti hún mann sinn og hafði nú tvö börn
sem hún þurfti að sjá fyrir. Næstu mánuð-
irnir, meðan hún var að átta sig og hugsa um
hvað til bragðs skyldi taka, voru alvarlegir og
erfiðir, eftir því sem hún sjálf sagði frá.
“Þú skilur,” sagði hún, “eg komst að þeirri
niðurstöðu að eg hefði of lítinn undirbúning til
þess að geta fengið sjálfstæða stöðu. Mér
hafði aldrei dottið í hug að eg mundi þurfa að
sjá fyrir mér sjálf. Eg segi þér sannleikann að
lífið er verulega alvarlegt, þegar þú hefir enga
undirstöðu, og hefir ekki lært að gjöra nokkurn
hlut nógu vel, til þess með því að geta aflað
þér skýlis, fæðu og fatnaðar.”
“Og hvað gjörðir þú?”
“Hvað?” endurtók hún. “Eg blátt áfram
fór í skóla, byrjaði þar, sem eg var svo heimsk
að hætta .... En það hefir verið erfitt.”
Hvað eg mundi gjöra hefði eg útskrifast af
háskólanum í vor eð var.
Fyrir nokkrum mánuðum las eg blaðagrein
með yfirskriftinni: “Óvelkomin kynslóð.”
Höfundur greinarinnar hafði nýlega útskrifast,
en gat enga vinnu fengið og var nú vondaufur
og kjarklítill. Hann nefndi sjálfan sig og
hundruð þúsundir annara æskumanna: “Óvel-
komnu kynslóðina,” engin vinna handa þeim,
ekkert pláss fyrir þá,-
Útlitið virðist heldur dapurt sem stendur
fyrir unga menn og ungar stúlkur, sem með
áhuga og vongleði ganga út í lífið að loknu
námi.
Það sýnist ekki nær því nóg vinna fyrir
þroskað fólk, sem fyrir löngu hefir lokið námi,
hvað þá heldur fyrir þær þúsundir æskulýðsins,
sem vaxa upp ár frá ári. Heimurinn er i
vandræða ástandi og framtíðin er hulin blæju
óvissunnar. En hvers vegna æðrast yfir hin-
um erfiðu tímum. Vér erum hér og verðum að
greiða fram úr kringumstæðunm sem bezt vér
geturn.
Hefði eg útskrifast af háskólanum í ár í
staðinn fyrir 1913, þá mundi mér ekki annað
til hugar koma heldur en að halda áfram að ,
mentast þar til eg næði meistara nafnbót.
“Það er óhugsandi,” munt þú segja, “það *
eru þegar þúsundir mentaðra manna, sem bíða
eftir atvinnu en fá hana ekki. Hvaða gagn er
þá að læra meira ?”
Það er satt, að ekki er opin staða til handa
öllum, en þegar tækifæri gefst að fá stöðu, þá
ganga þeir fyrir, sem beztan undirbúning hafa
fengið. Að jafnaði geta þeir fengið beztu
stöðu, sem bezt eru mentaðir. Með því að hafa
aðeins miðskólamentun þá setur þú þig aftast
í röð þeirra, sem biða eftir vinnu. Ef þú ert
útskrifaður frá hinum hærri skólum, þá get-
ur þú staðið næst þeim fremstu í röð þeirra,
sem sækja um stöðu.
Þú segir ef til vill: “Eg ætla ekki að verða
læknir, lögmaður, prestur eða kennari, heldur
aðeins trésmiður, múrari eða vélameistari.
Hvað hefði eg að gjöra með hærri skólamentun
til þess ? Það væri að eyða tímanum til einskis
að ganga á skóla lengur.” ^
Hér skjátlast þér aftur. Hvort sem þú
stundar landbúnað, eða þó þú aðeins tæmir
sorptunnur, þá getur þú betur notið ánægju
lífsins ef þú hefir góða mentun. Eg er ekki á
sama máli og þeir, sem álíta að mentun sé að-
eins svo mikils virði sem hún getur aflað fjár
eða stöðu þeim, sem hefir hana. Mentun er
gagnleg í mörgu fleiru. Þótt hinn vel mentaði
sé iðnaðarmaður í vinnufötum, þá getur hann
betur notið lífsins, heldur en ef hann hefði
aðeins -lært að lesa, skrifa og reikna. Hann
getur á ýmsan hátt gefið þjóðfélaginu og kirkj-
unni betri þjónustu. Einnig getur hann gefið
börnum sínum betra uppeldi. Hann er kunn-
ugur öllu því bezta í bókmentum, og veit hvað