Fréttablaðið - 18.02.2019, Side 40

Ástkær móðir mín, tengdamóðir,
amma og langamma,
Inga Svanþórsdóttir
lést sunnudaginn 3. febrúar
á Landspítalanum við Hringbraut.
Útför hefur farið fram í kyrrþey
að ósk hinnar látnu.
Anna Sigríður Markúsdóttir Trausti Þór Guðmundsson
Inga Karen Traustadóttir Laurent Donceel
Sara Dögg Traustadóttir
Trausti Hrafn, Karitas Embla, Baltasar Birkir og Ísak Styrmir
Ástkær faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
Halldór Sverrir Arason
lést mánudaginn 11. febrúar á
Hrafnistu Reykjavík. Útförin fer fram
frá Fossvogskirkju fimmtudaginn
21. febrúar kl. 15.
Ragnheiður Halldórsdóttir
Magnús Emil Bech
Ari Halldórsson Björn Alexandersson
Jóhann Reynir Halldórsson Hilda Julnes
Kristinn Þórður Halldórsson Katrín Elly Björnsdóttir
Helga Halldórsdóttir Brjánn Birgisson
og fjölskyldur.
Ég er búin að vera með þetta síðan við maðurinn minn key ptum rek stur inn af pabba fyrir 30 árum. En ég verð 75 ára á árinu og ætli þetta sé ekki bara komið
gott,“ segir Hrefna Smith, eigandi A.
Smith þvottahúss í Bergstaðastræti, sem
hefur nú ákveðið að selja fyrirtækið sem
verið hefur í eigu fjölskyldunnar frá því
að pabbi hennar stofnaði það árið 1946.
Áður en Hrefna og Hilmar Heiðdal,
eiginmaður hennar, eignuðust þvotta-
húsið vann hún við hárgreiðslu í 30 ár.
Hilmar hóf störf í þvottahúsinu 1969
en hann lést árið 2001 sextugur að
aldri. „Ég hef rekið þetta síðan þá og
annar sona minna með mér lengst af.“
Hrefna sér enn um bókhald og reikn-
ingagerð en hætti að standa við vélarn-
ar og sinna daglegum störfum fyrir
um tveimur árum. „Ég var líka alltaf í
afgreiðslunni seinni partinn þannig að
ég hitti alltaf kúnnana og gat spjallað
við þá. Það hefur enginn vont af því að
vinna og ég held að þetta hafi haldið mér
ungri.“
Hún segist vonast til að réttur kaup-
andi finnist en á meðan sé reksturinn
í traustum höndum sonar hennar og
Báru verkstjóra. Það sé góður grund-
völlur fyrir rekstrinum þar sem fjöldi
hótela og gistiheimila sé í nágrenninu
en þessir aðilar eru stór kúnnahópur
þvottahússins.
„Það hafa orðið miklar breytingar á
síðustu árum vegna ferðamannanna.
Nú ertu með veltu allt árið en hér áður
fyrr var langmesta veltan á sumrin. Það
hefur alltaf verið nóg að gera en áður
þurfti ég alltaf að vera með mikið af
sumarfólki í vinnu en nú er þetta jafnt
allt árið.“
Í þvottahúsið kemur líka stór hópur
einstaklinga til að láta þvo sængurföt.
„Hingað er að koma þriðja kynslóð
sem hefur alist upp við það að sofa með
straujuð sængurföt.“
Hrefna segist ekki kvíða því að láta af
störfum og segist hafa nóg fyrir stafni.
„Ég spila bæði brids og golf. Svo er ég virk
í kvenfélaginu Hringnum.“
Árið 1974 keypti Hrefna land rétt fyrir
utan borgina þar sem hún er með trjá-
rækt. „Það var mikið hlegið að mér fyrir
þetta. Fólk spurði af hverju ég hefði ekki
frekar keypt land í Grímsnesi en þetta
þýðir að ég hef getað farið þangað eftir
vinnu. Ég bý þarna til dæmis alveg á
sumrin.“
Eins og áður segir var það pabbi
Hrefnu, Adolf Jakob Smith, sem stofn-
aði þvottahúsið fyrir rúmum 70 árum.
„Þetta byrjaði í gömlu timburhúsi en
pabbi byggði svo hús við hliðina á því
og hefur þvottahúsið verið þar síðan.“
Afi og amma Hrefnu voru innflytjend-
ur en þau fluttu til landsins frá Noregi í
kringum aldamótin 1900. Afkomendur
þeirra á Íslandi eru meira en 200 talsins
en Hrefna segir að öll börn þeirra hafi
spjarað sig mjög vel.
„Þau voru eiginlega eina fjölskyldan
sem kom hingað til Íslands með börn á
þessum tíma þegar aðrir voru að flytja
til Ameríku. Ég talaði við þau í Vestur-
farasetrinu á Hofsósi og þau höfðu ekki
heyrt um aðrar fjölskyldur sem fluttu til
landsins á þessum árum,“ segir Hrefna
að lokum og kveður því hún vilji nota
góða veðrið og drífa sig upp í bústað.
Vinnan hélt henni ungri
Hrefna Smith, eigandi A. Smith þvottahúss í miðbænum, ætlar að selja fyrirtækið sem
hefur verið í eigu fjölskyldunnar frá 1946. Hrefna segir engan hafa vont af því að vinna.
Hrefna hefur staðið marga vaktinu í þvottahúsinu en senn lýkur því tímabili í lífi hennar. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
 Merkisatburðir
1145 Evgeníus þriðji verður páfi.
1229 Friðrik 2. nær völdum í Jerúsalem, Betlehem og
Nasaret með vopnahléssamningi við Al-Kamil soldán.
1875 Eldgos í Sveinagjá á Mývatnsöræfum.
1878 Alþýðuskólinn í Flensborg stofnaður í Hafnarfirði.
1885 Snjóflóð fellur á fjórtán íbúðarhús á Seyðisfirði og
24 farast.
1910 Tuttugu farast í snjóflóði á Hnífsdal.
1930 Clyde Tombaugh finnur Plútó.
1934 Sjúkrahús Hvítabandsins í Reykjavík vígt.
1954 Vísindakirkjun stofnuð í Los Angeles.
1959 Vitaskipið Hermóður ferst við Reykjanes með tólf
manna áhöfn.
1965 Gambía fær sjálfstæði frá Bretum.
1967 Golfklúbburinn Keilir stofnaður.
2010 WikiLeaks birtir fyrstu gögnin frá Chelsea Manning.
Josef Göbbels, áróðursmálaráðherra
nasista, hélt Sportpalastræðuna svo-
kölluðu í samnefndri íþróttahöll í Berlín
á þessum degi árið 1943. Ræðan er ein
sú þekktasta sem Göbbels flutti en þar
lofaði hann allsherjarstríði við Banda-
menn.
„Göbbels minntist í ræðu sinni á
ófarirnar á austurvígstöðvunum og sér-
staklega eyðingu 6. hersins við Stalín-
grad. Sóknina á austurvígstöðvunum
kvað hann hafa náð hámarki sínu og
lofaði Þjóðverjum sókn næsta sumar,“
sagði í frétt Alþýðublaðsins sem birtist
degi seinna.
Morgunblaðið greindi einnig frá
þessari „tveggja tíma hvatningarræðu“
nasistans. „Enginn nasistaleiðtogi hefir
fyr brugðið upp jafn svartri mynd af
ástandinu í Þýskalandi og ófriðnum,
eins og Göbbels gerði,“ sagði í frétt
Morgunblaðsins.
Og blaðið vitnaði í ræðuna. „Ríkið er
í hættu. Við verðum að taka til okkar
ráða og það strax […] Nú er tími til að
berjast til hins ýtrasta fyrir lífi og með
lífi þjóðarinnar. Við berjumst fyrir frelsi
okkar og lífi,“ hafði blaðið eftir ráð-
herranum.
Í ræðunni fór Göbbels fram á að Þjóð-
verjar ynnu allt að sextán tíma á sólar-
hring fyrir föðurlandið. Þetta dugði ekki
til en eins og allir vita töpuðu nasistar
stríðinu. Göbbels flúði með konu sinni
og börnum í byrgi í Berlín. Eftir að Hitler
stytti sér aldur þann 30. apríl varð Göb-
bels kanslari. Sú valdatíð var stutt enda
styttu Göbbels-hjón sér aldur sömu-
leiðis eftir að þau höfði byrlað börnum
sínum sex blásýru og drepið. – þea
Þ E T TA G E R Ð I S T: 18 . F E B R ÚA R 19 4 3
Eldræða Göbbels í Sportpalast
Göbbels er hér á miðri mynd, umkringd-
ur Hitler, Göring og Rudolph Hess.
NORDICPHOTOS/AFP
1 8 . F E B R Ú A R 2 0 1 9 M Á N U D A G U R16 T Í M A M Ó T ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
TÍMAMÓT
1
8
-0
2
-2
0
1
9
0
4
:3
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
2
5
7
-E
4
D
0
2
2
5
7
-E
3
9
4
2
2
5
7
-E
2
5
8
2
2
5
7
-E
1
1
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
8
s
_
1
7
_
2
_
2
0
1
9
C
M
Y
K