Morgunblaðið - 28.01.2019, Blaðsíða 1

M Á N U D A G U R 2 8. J A N Ú A R 2 0 1 9
Stofnað 1913  23. tölublað  107. árgangur 
VERUM BETRI
VIÐ HVERT
ANNAÐ
KONULANDSLAG
ÚR ROKKINU YFIR Í
HEIM KLASSÍSKRA
TÓNSMÍÐA
GJÖRNINGUR Í MENGI 29 RAFTÓNLISTIN SIGRAR 26FLÖKKUFÓLK 12
Ómar Friðriksson
Ragnhildur Þrastardóttir
Takmörkuð stéttaskipting, velmeg-
un íslensks samfélags og nýjunga-
girni eru ástæður þess að Ísland er
enn það land í Evrópu sem notar
netið hvað mest, að mati félagsfræð-
ingsins Þorbjörns Broddasonar,
prófessors emeritus við félags- og
mannvísindadeild Háskóla Íslands.
„Jafnvel þó að við megum sannar-
lega ekki loka augunum fyrir mis-
munandi efnahag fólks, það eru
hlutir sem þarf sannarlega að taka
á, þá er tiltölulega lítill þjóðfélags-
legur og fjárhagslegur munur inn-
anlands. Það held ég að hafi áhrif á
að nýmæli breiðast út í öllum
hópum.“
Nýjar tölur Eurostat, hagstofu
kostleg blessun en þetta er líka vax-
andi böl,“ segir Þorbjörn.
81% hlustar á tónlist á netinu
Íslendingar skera sig úr þegar
spurt er um hlustun á tónlist á net-
inu en 81% Íslendinga á fyrrgreind-
um aldri gerir það. Næst á eftir
koma Finnar en 71% þeirra hlustar
á tónlist á netinu. Þá notar engin
þjóð netið meira en Íslendingar til
að senda og taka á móti tölvupósti
en hér á landi sögðust 95% gera það.
„Það verður ekki kveðið nógu
sterkt að orði um þær félagslegu og
menningarlegu breytingar sem hafa
orðið á síðustu tveimur áratugum
vegna veraldarvefjarins,“ segir Þor-
björn.
Evrópusambandsins, sýna fram á að
99% Íslendinga á aldrinum 16 til 74
ára nota netið reglulega en fast á
hæla þeirra koma Danir (98%). 91%
Íslendinga notar netið fyrir sam-
félagsmiðla en einungis 56% íbúa
ESB gera það.
„Bjartsýnin um að þetta yrði okk-
ur til tómrar blessunar, yrði bara
endalaus upplýsing, verður sér að
nokkru leyti til skammar vegna þess
að það sýnir sig að við festumst í
okkar þrönga bergmálshelli á net-
inu. Vélmenni eru farin að ráðskast
með það hvað kemur fyrst fyrir
augu okkar á skjánum, við erum
hætt að hafa þetta sjálfstæða val.
Svo ég tali ekki um þegar farið er að
dæla inn falsupplýsingum í þágu
einhverra þröngra einkahagsmuna.
Netvæðingin er náttúrulega stór-
Íslendingar nota net-
ið mest Evrópuþjóða
 Mikil blessun en vaxandi böl, segir félagsfræðiprófessor
M Íslendingar í toppsæti … »4
Afar kalt var á Norðausturlandi í
gær. Þannig mældist 27,5 stiga frost
á Möðrudal undir kvöld, 24,9 gráðu
frost á Brú á Jökuldal og við Mývatn
mældist 23,7 gráðu frost í bjartviðri
og logni.
Að sögn Birkis Fanndals, frétta-
ritara Morgunblaðsins í Mývatns-
sveit hélt fólk sig þar mest inni við í
gær.
Algengt er að mikið frost sé við
Mývatn, að sögn Þorsteins V. Jóns-
sonar, veðurfræðings á Veðurstof-
unni. Þannig háttar til að veður-
mælirinn er á Neslöndum, sem þýðir
að hann er umkringdur vatni. Því
komi enginn hiti frá vatninu svo
kuldapollur myndist. Hins vegar sé
ekki eins kalt þegar fjær dragi.
Draga átti úr frostinu í nótt og í
dag, en á svæðinu getur orðið mjög
kalt, sérstaklega í stillum og björtu
veðri, að sögn Þorsteins V. Jóns-
sonar. veronika@mbl.is
27,5 stiga
frost á
Möðrudal
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Kalt Ásta Price og Ísak Sigurðsson
létu frostið við Mývatn ekki á sig fá.
Keppt var í rafíþróttum í fyrsta sinn á Reykja-
víkurleikunum sem haldnir voru um helgina.
„Þetta gekk mjög vel. Það var mikill áhugi
sýndur á rafíþróttunum og fjölmargir komu og
fylgdust með,“ segir Anna Lilja Sigurðardóttir,
upplýsinga- og samskiptastjóri Íþróttabandalags
Reykjavíkur, um keppnina. Keppt var í nokkrum
mismunandi tölvuleikjum; Fortnite, League of
Legends og Counter Strike.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Mikill áhugi á rafíþróttum á Reykjavíkurleikum
Keppt í tölvuleikjum
Á sjö ára tímabili, eða frá 2012, hef-
ur ríkið greitt rúmlega milljarð
króna til þolenda afbrota í bætur
vegna alls 2.421 máls sem barst á
þessum árum.
Fjöldi mála hefur sveiflast nokk-
uð í tímans rás en veruleg fjölgun
átti sér stað á síðustu tveimur ár-
um. Árið 2005 bárust 208 mál, sem
var met á þeim tíma. Á árinu 2017
bárust 447 mál sem er mesti fjöldi
sem borist hefur að sögn Halldórs
Þormars Halldórssonar, ritara
bótanefndar.
Hámark þess sem ríkissjóður
greiðir er þrjár milljónir í miska-
bætur og fimm milljónir vegna
varanlegs líkamstjóns. Hæsta fjár-
hæðin getur því verið átta milljónir.
Fram til ársins 2012 voru hámarks-
greiðslur mun lægri að sögn Hall-
dórs, eða 600.000 kr. í miskabætur
og 2,5 milljónir fyrir varanlegt
líkamstjón. Hámarksfjárhæðir bóta
eru mun lægri hér á landi en víða
annars staðar. »11
Milljarður í
bætur vegna
ofbeldis
 Karl Ægir
Karlsson, pró-
fessor í taugavís-
indum, segir að á
Íslandi þurfi fólk
að sofa meira og
að það sé ein-
kennilegt að
klukkan fylgi
ekki hnattstöðu.
„Líkams-
klukkan er þann-
ig gerð af skaparanum að hringur-
inn er 25 klukkustundir og ef
vísbendinga frá sólarljósi nýtur
ekki við erum við að setja lífið í
ójafnvægi. Á Íslandi þarf fólk ein-
faldlega að fylgja ljósinu og sofa
meira,“ segir Karl.
Á síðustu árum hafa verið gerðar
fjölmargar rannsóknir sem allar
sýna mikilvægi þess að sólin og
klukkan fylgist að. Það er líkam-
anum mikilvægt að nýta geisla
morgunsólarinnar. »6
Nauðsynlegt að
breyta klukkunni
Karl Ægir
Karlsson