Morgunblaðið - 27.02.2019, Page 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRÚAR 2019
ALMAR
BAKARI
BAKARÍ / KAFFIHÚS / SALATBAR
Sunnumörk 2, Hveragerði, sími 483 1919, Almar bakari
Opið alla daga kl. 7-18
BOLLUDAGURINN
Fær þinn starfsmaður
bollu á bolludaginn?
Hafið samband í síma 483 1919
eða almarbakari@gmail.com
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Þessi bollasöfnun á upphaf sitt í því aðfyrir um þrjátíu árum átti ég erindi ífyrirtæki í Reykjavík og á leið minniþaðan út sá ég í glugga á stigagang-
inum drulluskítuga krús sem merkt var fyrir-
tækinu og ég greip hana og stakk henni í vas-
ann. Allar götur síðan hef ég safnað fyrir-
tækjabollum, íslenskum og erlendum, og nú
eru krúsirnar orðnar um 120. Ég setti mér
ákveðið markmið þegar ég byrjaði að safna
þessum krúsum, þær áttu að vera merktar
fyrirtækjum og þeim átti að vera stolið. En ég
hef farið mikið út af því spori í gegnum tíðina,
því fólk hefur gefið mér margar krúsir til að
bæta í safnið. Ég er orðinn latur við að kíkja
sjálfur eftir krúsum, krakkarnir koma mest
með þetta til mín núorðið,“ segir Emil Ragn-
arsson þar sem hann sýnir blaðamanni bolla-
safnið sitt á heimili sínu og eiginkonunnar
Ingibjargar Guðmundsdóttur á Eyrarbakka.
Þegar bollarnir eru skoðaðir kemur í ljós
að margir þeirra eru minnisvarðar horfinna
fyrirtækja. „Sumir þessir bollar hafa sannar-
lega náð að endast betur en fyrirtækin sjálf, en
svo eru líka margir þeirra með eldri lógóum
sem ekki eru lengur í notkun þó fyrirtækin lifi,
til dæmis er hér gamall bolli frá Landsbank-
anum með lógói sem aðeins eldra fólk man
eftir. Bankarnir hafa sumir lagt upp laupa og
lifnað við aftur með nýjum lógóum,“ segir Em-
il og dregur fram bolla frá Pósti og síma með
löngu gleymdu lógói. Athygli vekur að þrír
bollar í safni Emils eru merktir Morgun-
blaðinu og hafði sá nýjasti bæst í hópinn aðeins
fyrir viku , en allt eru það gamlir Moggabollar
sem ekki sjást lengur á borðum í því fyrirtæki.
„Ég á líka þrjá bolla úr Kántrýbæ á
Skagaströnd og engir tveir eru eins. Einn er
meira að segja með vísu: „Sendu burtu sorg og
kvíða, söngurinn til hjartans nær, á sér framtíð
örugglega, útvarpsstöðin Kántrýbær.“
Þegar gramsað er í bollasafni Emils kenn-
ir ýmissa grasa, þar er meðal annars Herj-
ólfur, Vísindakaffið, Kveðja úr Dýrafirði og
Skátar Úlfljótsvatni. Og sumir bollarnir tengj-
ast góðum minningum, á einum þeirra stendur
„Til hamingju með Gilsfjarðarbrúna“.
„Fyrir meira en tveimur áratugum vann ég í
þrjú ár við að brúa Gilsfjörðinn. Kaupmaður í
sveitinni lét gera bolla með þessari áletrun og
þegar brúin var tilbúin þá gaf hann okkur boll-
ana sem vorum að vinna við verkið.“
Geitastandið hófst með hrekk
Í stofu þeirra hjóna, Emils og Bjargar,
eins og Ingibjörg er oftast kölluð, vekur at-
hygli fallegt uppstoppað höfuð mórauðrar
geitar sem prýðir einn vegginn.
„Hún var fædd og uppalin hjá okkur þessi
geit, en dóttursonur okkar laumaðist til að
taka hausinn þegar við vorum að slátra og lét
stoppa hann upp og gaf mér í afmælisgjöf,“
segir Emil, en þau hjón hafa haldið geitur
undanfarin tuttugu ár.
„Geitastandið okkar hófst með hrekk.
Maður sem bjó á Stokkseyri sótti geitur á
Vorsabæ á Skeiðum og fór með þær, einn haf-
ur og eina huðnu, og laumaði í fjárhúsið hjá ná-
granna sínum. Til að hrekkja hann. En ná-
granninn kippti sér ekkert upp við þetta og
leyfði geitunum að vera hjá sér. Seinna gaf
hann dóttursyni okkar geiturnar sem höfðu þá
fjölgað sér um eitt kið. Við hýstum geiturnar
þrjár fyrir strákinn í fjárhúsinu okkar, en við
höfum alltaf verið með nokkrar kindur. Seinna
gaf svo strákurinn okkur geiturnar og allar
götur síðan höfum við haldið geitur. Þeim
fjölgaði smátt og smátt, enda líkar okkur vel
við geitur, þó þrjóskar séu í skapi. Þær eru
ekkert voðalega vinsælar hjá öðrum hér í
kring, en þær eru ekkert að abbast upp á
neinn. Við setjum þær á mýrina á vorin og þar
halda þær hópinn allt sumarið. Við fylgjumst
með þeim í kíki og það er skemmtilegt að sjá
að þær ganga alltaf í röð,“ segir Björg og bætir
við að þau hafi grisjað duglega í geitastofn-
inum síðast liðið haust. „Þær voru orðnar of
margar og of skyldleikaræktaðar. Þær voru
orðnar átján en nú eru aðeins fimm eftir, haf-
urinn Bæring og fjórar huðnur.“
Liðugar, með gott jafnvægi og svífa
Þau segjast fyrst og fremst halda geiturn-
ar sér til gamans og nytji ekki neitt af þeim nú
orðið. „En hér áður fyrr létum við súta heil-
mikið af geitaskinni og það var vinsælt til
gjafa,“ segir Björg og bætir við að kjötið af
geitunum sé ósköp magurt. „En við höfum
prófað að grilla það og reynst gott. Nágranni
okkar hefur fengið geitalæri hjá okkur á
haustin og látið tvíreykja og það er sælgæti.“
Björg segir að ekki gangi að hafa geiturn-
ar saman við kindurnar í fjárhúsinu, þær verði
að vera alveg sér. „Þær voru yfirgangssamar
og ruddu kindunum frá garðanum, vildu sitja
einar að heyinu. Það er ekki heldur hægt að
hafa þær saman úti í haga, en þær halda sig al-
veg sér úti og vilja ekkert með kindurnar hafa
þar. Hafurinn hefur forystuna og sér alveg um
að halda sínum huðnum hjá sér,“ segir Björg
og bætir við að geiturnar séu sérlega mann-
elskar. „Ég þarf að passa mig að gera kiðin
ekki of háð mér, halda þeim í hæfilegri fjar-
lægð, því annars verða þau eins og hundar.
Kiðin eru miklu fyrri til að spekjast en lömb.
Aftur á móti kemur geitum frekar illa saman
sín á milli, þær eru svolítið argar hver út í
aðra. Hjá þeim er goggunarröð, ein er frekust
og ein þeirra heldur sig til hlés, felur sig. Þetta
eru sérstakar skepnur.“ Emil segir að það sé
gaman að sjá geiturnar stökkva yfir hindranir.
„Þær eru liðugar og með gott jafnvægi,
þær hreinlega svífa. Og þær geta gert gagn.
Mér skilst að geitur séu duglegar að éta
skógarkerfil, það ætti kannski að beita þeim á
hann, er hann ekki að vaxa yfir allt hér á
landi?“
Þætti eflaust barnaþrælkun núna
Emil og Björg eru bæði hætt að vinna en
segja gott að hafa eitthvað fyrir stafni, það
þarf jú að gefa kindunum og geitunum daglega
yfir veturinn og sinna ýmsum verkum þeim
tengdum.
„Við erum með 30 ær núna, en mest vor-
um við með 49 kindur. Fyrsta lambið sem ég
eignaðist kom þannig til að fyrir rúmum fjöru-
tíu árum þá hjálpaði ég gömlum manni að rýja
upp á gamla móðinn að vori til, með fjár-
klippum, og hann vildi endilega gefa mér lamb
um haustið fyrir viðvikið,“ segir Björg sem ólst
upp við blandaðan búskap á sínu æskuheimili,
Uxahrygg í Rangárþingi, svo engan skal undra
að hún sé mikið fyrir skepnur.
„Þar var heyjað upp á gamla mátann á
mínum bernskuárum. Ég kynntist því sem
krakki að binda í bagga og setja upp á hesta.
Ég var 8 ára að halda við á móti bróður mínum
sem var 18 ára, sem var erfitt. Ætli það þætti
ekki barnaþrælkun núna,“ segir hún og hlær.
Þau hjón hafa lengi búið á Eyrarbakka,
Emil frá því hann var fjögurra ára, eða árið
1948, en Björg kom þangað þegar þau tvö fóru
að rugla saman reytum árið 1967.
„Afi minn var með kindur austur á Fá-
skrúðsfirði og svo var ég öll sumur í sveit sem
strákur, mest í Landeyjunum, svo ég var líka
vanur sveitastörfum,“ segir Emil.
Hafurinn Bæring er frekastur í hópnum. Hér með einni huðnu. Bollasafn Hér má sjá örlítinn hluta af 120 bolla safni Emils. Í fjárhúsinu Björg klappar Bæring, sem var að sníkja brauð.
Geitur eru skemmtilegar en þrjóskar
Þau láta sér ekki leiðast þó hætt
séu að vinna. Björg og Emil
halda nokkrar geitur og kindur
þar sem þau búa á Eyrarbakka
og auk þess safnar Emil kaffi-
krúsum. Þau segja geitur vera
sérlega mannelskar skepnur.
Mogunblaðið/Kristín Heiða
Gefandi áhugamál Björg og Emil gauka hér brauði að kindum sínum sem voru úti að viðra sig.