Morgunblaðið - 07.03.2019, Síða 8

gegnum áratugina. „Þeim löndum fer fækkandi
þar sem mjög dýrt er fyrir viðskiptavini okkar að
hringja eða nota netið í símanum. Þá er hluti af
aðgreiningu okkar að við erum að skapa sífellt
samfelldari heildarupplifun inni á heimilum. Þá
leggjum við metnað í að framleiða íslenskt sjón-
varpsefni og að bjóða upp á besta fáanlega er-
lenda efnið.“
Sjónvarp Símans mun hverfa
Breytingar eru örar, bæði innan veggja Sím-
ans og utan. Ein þeirra er að gamli talsíminn,
sem er nýttur á tugum þúsunda heimila á Ís-
landi, verður innan skamms eingöngu IP-
tengdur um netbeini, að sögn Orra. Þá segir
hann línulegu sjónvarpsrásina Sjónvarp Símans
einnig vera hliðarafurð sem muni á endanum
hverfa. „Rásin er eingöngu til af því að við eigum
svo mikið af efni fyrir Premium-þjónustuna okk-
ar. Rásin er að breytast í sífellt stærri kynning-
arglugga fyrir þá lykilþjónustu, auk þess að vera
sýningargluggi fyrir aðrar auglýsingar. Áhorf á
línulegt sjónvarp er hins vegar að dala hratt og
við höfum alltaf verið fyrstir til að bregðast við
breyttu landslagi.“
Önnur breyting er í fjölda útsölustaða. Síminn
var eitt sinn með búðir í flestum helstu þéttbýlis-
kjörnum, en nú rekur fyrirtækið eina búð á
Akureyri og þrjár á höfuðborgarsvæðinu. „Brátt
fækkar þeim örugglega líka,“ segir Orri, enda
liggi framtíðin í netverslun. „Þá má segja að
meiri breytingar eigi eftir að verða hér innan-
húss eftir því sem sjálfvirknivæðingunni fleygir
fram. Við erum til dæmis með fjölda fólks í þjón-
ustuveri sem situr og bíður eftir að fólk hringi.
Til gamans og til samanburðar má segja að ef
netverslunarrisinn Amazon væri með hlutfalls-
lega jafn stórt þjónustuver og við, þá sætu þar 15
milljónir manna og biðu eftir að kúnninn
hringdi!“
Orri segir að í auknum mæli beinist kraftar
starfsfólks í að auka stöðugleika kerfa, sjá fyrir
þarfir viðskiptavina og koma í veg fyrir að hann
hringi eftir að vandamál er komið upp eða til að
kaupa þjónustu í gegnum síma.
Orri ítrekar að mörgu fleiru megi breyta. Enn
sé margt handvirkt hjá Símanum sem verði sjálf-
virkt á endanum. „Þegar ég vann hér á síðasta
áratug voru hátt í 1.400 starfsmenn að gera
nokkurn veginn það sama og innan við helm-
ingur þess fjölda gerir í dag.“
Ein af vörunum sem eru í þróun hjá Símanum
og bundnar eru vonir við að skili auknum tekjum
í framtíðinni er greiðsluappið Síminn Pay. Þar er
hægt að versla hjá samstarfsaðilum með því
skanna QR-kóða og upphæðin er síðan skuld-
færð af greiðslukorti. Helstu breytingar sem
væntanlegar eru hjá Síminn Pay eru að sögn
Orra að brátt verður hægt að bera símann beint
upp að snertilausum posum, og borga með að-
stoð blátannartækni (e. Bluetooth). Þá verði
smátt og smátt farið í að bjóða vildarþjónustu
Orri Hauksson hefur viðamikla reynslu af fjar-
skiptageiranum. Hann hefur verið forstjóri Sím-
ans í bráðum sex ár, en áður starfaði hann meðal
annars hjá Novator við fjárfestingarverkefni í
fjarskiptageiranum. Þar áður vann hann hjá
Símanum í fjögur ár sem framkvæmdastjóri
Þróunarsviðs og þar á undan í Bandaríkjunum
hjá sprotafyrirtæki í fjarskiptagreininni. Til við-
bótar hefur Orri starfað sem aðstoðarmaður for-
sætisráðherra og framkvæmdastjóri Samtaka
iðnaðarins. Ferillinn er því nokkuð fjölbreyttur.
Margt hefur breyst síðan Orri var fyrst ráðinn
til Símans árið 2003. Starfsmönnum hefur fækk-
að um helming, félagið var einkavætt árið 2005
og tveimur árum eftir að Orri tók við sem for-
stjóri Skipta eins og félagið hét á þeim tíma, árið
2013, voru Skipti, Síminn og Skjárinn sameinuð.
Í dag samanstendur Símasamstæðan af Síman-
um, innviðafyrirtækinu Mílu og upplýsinga-
tæknifyrirtækinu Sensa. Spurður að því hvernig
sé að vinna í einkafyrirtæki á markaði í saman-
burði við störf á hinu pólitíska sviði eða á sviði
Samtaka iðnaðarins, segir Orri að svipaðir kraft-
ar séu alls staðar að verki. „Helsti munurinn er
að í einkageiranum er hægt að koma hlutum í
kring með beinni hætti, og það höfðar vel til mín.
Á hinum vettvanginum er stundum mun síður
hægt að meta árangur af eigin aðgerðum, svipað
og að spila fótboltaleik þar sem maður fær ekki
að sjá stöðuna í leiknum,“ útskýrir Orri.
Oft benda stofnanir hver á aðra
Í fyrirtækjarekstrinum þarf að sögn Orra að
sinna ólíkum hópum. „Í fyrsta lagi eru það við-
skiptavinirnir, þá starfsfólkið, eigendurnir og
stjórnin. Öll athygli stjórnenda ætti að beinast
að þessum aðilum en í tilviki ýmissa atvinnu-
greina, sérstaklega fjarskiptanna, bætist einnig
við fjöldi eftirlitsstofnana sem þarf að sinna
rækilega. Allt of mikið af fókus og tíma fer í þau
mál, en þarna má nefna Póst- og fjarskipta-
stofnun, Samkeppniseftirlitið og Fjölmiðlastofu,
en eins líta Fjármálaeftirlitið, Persónuvernd,
Neytendastofa, Vinnueftirlitið og fleiri til með
okkur,“ segir Orri.
Hann segir að oft bendi þar hver á annan, og
stofnanir virðist jafnvel eiga í samkeppni sín á
milli. Hann segir að pólitíkin, eins og hann orðar
það, virðist eiga mjög erfitt með að leggja niður
eða sameina stofnanir, eða skerpa umfang ríkis-
ins. Einfalda megi til muna eftirlitsstofnanir að
hans mati. Flækjustigið sé of hátt. „Þetta er það
sem er leiðinlegast við þennan fjarskiptabransa
og að sumu leyti stafar þetta af þrætu- og kæru-
girni fyrirtækjanna sjálfra.“
Í grunninn selja fjarskiptafélög svokallaða
hrávöru, þ.e. vöru og þjónustu eins og gagna-
magn og símtöl sem eru afar svipuð, sama hvaða
fyrirtæki er að selja vöruna. Orri segir að því sé
það Símanum mjög mikilvægt að leita eftir að-
greiningu í samkeppninni og sinna viðskipta-
vinum sínum nánar. Spurður nánar út í hver
helsta aðgreiningin sé nefnir Orri fyrst að Sím-
inn leggi sig í líma við að bjóða fyrsta flokks
þjónustugæði og framúrskarandi samband um
allt land. Þá segist Orri stoltur af því að Síminn
bjóði frábæra reikiþjónustu alls staðar í heim-
inum. Þar búi Síminn að því að vera meira en 100
ára gamalt fyrirtæki sem hlúð hefur að sam-
böndum við hundruð erlendra fjarskiptafélaga í
ýmiss konar, byggða á fyrri kauphegðun. Þá
opni þessi tækni margskonar greiðslumöguleika
og jafnvel lánastarfsemi. Þó sé ekki stefnt að því
að Síminn verði banki, útskýrir Orri. Erlend
fjarskiptafélög hafi daðrað við slík risaskref með
misjöfnum árangri.
Ein ástæða þess að Síminn hefur áhuga á fjár-
tæknimarkaði er að sögn Orra að plastkort
munu hverfa og símtækið verða greiðslumiðill-
inn. Auk þess sé mettun á markaðnum fyrir sum-
ar aðrar vörur Símans. Lítið svigrúm sé fyrir
mikla stækkun á sviði hefðbundinna fjarskipta til
að mynda.
Orri segir að Síminn sinni Símanum Pay af
fullri alvöru og átta manns vinni við þróun þjón-
ustunnar.
Eins og sagði hér á undan þá er upplýsinga-
tæknifyrirtækið Sensa hluti af Símasamstæð-
unni. En er nauðsynlegt fyrir Símann að eiga
slíkt fyrirtæki?
„Erlend fjarskiptafélög hafa mörg hver kom-
ist að annarri niðurstöðu en við og selt frá sér
upplýsingatækniarminn. Það hentar okkur ekki
á íslenskum markaði að skilja upplýsinga-
tæknina frá. Þegar við keyptum Sensa árið 2007
var þetta 30 manna félag, en nú eru starfsmenn
orðnir vel á annað hundrað. Það er óvenju há
EBITDA-framlegð af rekstri Sensa, miðað við
mörg önnur innlend tæknifyrirtæki. Þó að fjar-
skipti og upplýsingatækni séu að renna meira og
meira saman, tæknilega séð, þá eru rekstrar-
módelin ólík. Stutta svarið er að það er ekki lífs-
nauðsynlegt fyrir fjarskiptafyrirtæki að eiga
stóran upplýsingatækniarm, en við teljum okkur
mun betur í stakk búin til að sinna þörfum fyrir-
tækjakúnna okkar til framtíðar með Sensa inn-
anborðs.“
Ekki eru þó allir sammála þessu, að sögn
Orra. „Ef þú talaðir við fjármálamann þá myndi
hann segja okkur að selja Sensa. Virði félagsins
yrði meira utan Símans, og fljótt á litið er hægt
að segja að hinir endanlegu eigendur Sensa, þ.e.
eigendur Símans, tapi á því að hafa það sem
hluta af Símasamstæðunni. Við höfum hins vegar
mælt með því að framtíðarstefnan sé tekin með í
reikninginn og að samstæðan sé verðmetin fyrir-
tæki fyrir fyrirtæki, en að öllu fjárflæðinu sé
ekki skellt saman í eitt fyrirtæki né að sam-
stæðan sé greind sem eitt fjarskiptafélag.“
Önnur ástæða fyrir því að eiga Sensa er að
sögn Orra sú að Símanum eru settar þröngar
skorður hvað ytri vöxt varðar. Margir mögu-
leikar á ytri vexti eru hins vegar í boði á upplýs-
ingatæknimarkaðnum. „Það er góður jarðvegur
fyrir sameiningar í upplýsingatæknihlutanum,
sérstaklega þegar fer að hægjast um í atvinnulíf-
inu eins og nú er að gerast. Þarna leynast tæki-
færi fyrir Símann.“
Milljarðar í súginn
Samkeppnin á fjarskiptamarkaðnum er hörð,
bæði við einkaaðila og opinbera aðila, eins og
Orri kemur inn á. Hann segir marga milljarða
eiga líklegast enn eftir að fara í súginn vegna tví-
verknaðar í ljósleiðaravæðingu landsins. „Gríð-
arlegur sparnaður yrði ef Míla þyrfti ekki að
endurgrafa fyrir ljósleiðurum alls staðar þar
sem búið er að leggja pípur. Endurgröfturinn
Starfsfólki hefur
fækkað um helming
Þóroddur Bjarnason
tobj@mbl.is
Síminn starfar í hörðu en skemmti-
legu samkeppnisumhverfi, að sögn
Orra Haukssonar forstjóra. Hann
segir að leiðinlegasti hluti starfsins
sé vinna sem tengist ótal eftirlits-
stofnunum sem allt of mikill tími fari í
að sinna.
8 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. MARS 2019VIÐTAL
Þau sögulegu tíðindi urðu á síðasta ári í sögu S
fyrsta skipti frá því að samkeppni komst á í fjar
það sem skýri þessa miklu fjölgun áskrifenda s
framgreitt frelsi. „Þetta er helst ungt fólk sem a
Um 20 þúsund manns eru með Þrennuna í dag.
Umskipti í númeraflu
Starfsþættir, milljónir króna
Tekjur helstu félaga 2018, milljónir króna
Samstæðureikningur Símans 2018
Starfsþættir 2018 2017 Breyting ’17-’18
Farsími 6.132 6.652 -520 -7,8%
Talsími 1.882 2.096 -214 -10,2%
Gagnafl utningur 8.872 8.583 289 3,4%
Sjónvarpsþjónusta 4.803 4.118 685 16,6%
Upplýsingatækni 3.735 4.111 -376 -9,1%
Vörusala 2.052 1.883 169 9,0%
Annað 1.064 990 74 7,5%
Samtals 28.540 28.433 107 0,4%
4%
21%
31%
17%
13%
7%
7%
Starfsþættir
2018
4.384
6.432
23.232
Sensa ehf.
Míla ehf.
Síminn hf.
FARSÍMI
VÖRUSALA ANNAÐ
TALSÍMI
GAGNAFLUTNINGUR
SJÓNVARPS-
ÞJÓNUSTA
UPPLÝSINGA-
TÆKNI
Síminn hefur framleitt talsvert af íslensku sjónv
er á leiðinni af slíku, að sögn Orra. Leikstjórinn
„stærðargráðu Ófærðar“, eins og Orri orðar þa
heita The Trip og gerast á Húsavík, í Mexíkó og
röð eftir glæpasögunni DNA eftir Yrsu Sigurðar
Þá eru ýmsar minni þáttaraðir í undirbúningi.“
Orri bendir á að mikill meirihluti íslenskra hei
ársins, sem kosti bara 1.500 kr. á mánuði. „Við r
Netflix, enda er ólíku saman að jafna. Þeir eru m
und. Ástæða þess að við getum rukkað þetta m
Við erum með talsett barnaefni, texta með erlen
lenskt þjónustuver. Við bjóðum upp á um sjö þú
Premium og 90% þess eru frá Hollywood. En áh
fólk hrifið af því að geta haft RÚV og Stöð 2 í sa
því að við getum lifað við hlið Netflix.“
Getur lifað við hlið N