Fréttablaðið - 15.07.2019, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Flestir hljóta
að vera
sammála um
að ríkið eigi
ekki að vera
stærsti
eigandi
bújarða á
Íslandi. Það
eru engin
skynsamleg
rök fyrir að
svo eigi að
vera.

Slíkar skerð-
ingar munu
óhjákvæmi-
lega þýða
rask á dag-
legu lífi
landsmanna
og minni
sköpun
verðmæta,
sem bitnar á
lífsgæðum
landsmanna
til lengri tíma
litið.
Davíð
Stefánsson
david@frettabladid.is
EKKERT
BRUDL
Senseo Switch K
affivél
Kaupauki
Gevalia 500 g
+
Senseo Strong 16 stk.
kr.13.900
Daglegt líf okkar er háð notkun raforku og því mikilvægt að sú grunnstoð sem raf-orkukerfið er standi traustum fótum og sé
áreiðanlegt. Byggja þarf ákvarðanir á sem bestum
upplýsingum hverju sinni og á skýrri framtíðarsýn.
Slíkar ákvarðanir eru ekki einkamál opinberra aðila
eða stjórnvalda heldur þarf samtal við notendur
svo unnt sé að leggja mat á raforkuþörf til lengri
tíma. Þannig má draga úr líkum á raforkuskorti,
raforkuskerðingum eða öðru skaðlegu inngripi í
dagleg störf heimila og fyrirtækja í landinu. Á þessu
er misbrestur enda byggja ákvarðanir ekki á bestu
upplýsingum þar sem ekki er rætt við notendur um
þeirra áform.
Eftirspurn eftir raforku fer vaxandi með aukinni
fólksfjölgun, orkuskiptum og auknum umsvifum
í atvinnulífinu. Undanfarna daga hefur forstjóri
Landsnets vakið athygli á yfirvofandi hættu á orku-
skorti með tilheyrandi skerðingum. Önnur orku-
fyrirtæki hafa tekið undir þetta. Vinna við raforku-
spá er í höndum Orkustofnunar sem gefur út nýja
orkuspá árlega. Ekki er rætt við notendur um þeirra
áform og því hefur spáin misst marks undanfarin ár.
Óhætt er að taka undir gagnrýni forstjóra Lands-
nets á umrædda starfshætti og slagsíðu varðandi
orkuspána. Slíkt tómlæti – að ræða ekki við notend-
ur – getur ekki annað en orsakað ósamræmi á milli
opinberrar raforkuspár og raunverulegrar raforku-
þarfar notenda. Því þarf að breyta. Það blasir við að
slík raforkuspá missi marks og ákvarðanir byggðar
á orkuspánni leiði til orkuskorts. Slíkar skerðingar
munu óhjákvæmilega þýða rask á daglegu lífi lands-
manna og minni sköpun verðmæta, sem bitnar á
lífsgæðum landsmanna til lengri tíma litið.
Stefnur stjórnvalda og áherslur sem tengjast
orkunotkun þurfa að tala saman og taka um leið
tillit til stigvaxandi orkuþarfar jafnt atvinnulífs sem
heimila í landinu. Eins þarf að tryggja, eins og for-
stjóri Landsnets bendir á, að ábyrgð á nægjanlegu
afli sé skýr og hafi skilvirkni raforkukerfisins að
leiðarljósi. Úrbóta er sannarlega þörf.
Orkuspá missir marks
Sigurður
Hannesson,
framkvæmda-
stjóri Samtaka
iðnaðarins
Haraldur Benediktsson, fyrsti þing-maður Norðvesturkjördæmis, vakti nýlega máls á mikilvægu atriði skyn-samlegrar byggðafestu þegar hann hvatti til stórátaks í sölu ríkisjarða. Haraldur, sem er bóndi undir Akra-
fjalli og fyrrverandi formaður Bændasamtakanna, er
einn af landsbyggðarþingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins og í fjárlaganefnd Alþingis.
Hann hvetur til umræðu um eignarhald á venjuleg-
um bújörðum og bendir á að íslenska ríkið sé stærsti
einstaki eigandi þeirra. „Það færi vel á því að hefja nú
átak í sölu ríkisjarða undir merkjum nýrrar stefnu í
eignarhaldi á bújörðum. Stefnu sem styrkir byggð og
búsetu, því blómlegar byggðir eru helsta aðdráttarafl
landsins,“ segir hann.
Jarðir í eigu ríkisins eru um 450 talsins. Þar af eru
um 300 bújarðir, f lestar í ábúð en einhverjar eru eyði-
jarðir.
Þetta víðtæka eignarhald ríkisins á bújörðum á sér
margar ólíkar skýringar. Brugðist var við miklum
erfiðleikum í landbúnaði með því að ríkisvaldið yfir-
tók jarðir.
En af hverju að hefja stórátak í sölu ríkisjarða?
Flestir hljóta að vera sammála um að ríkið eigi ekki að
vera stærsti eigandi bújarða á Íslandi. Það eru engin
skynsamleg rök fyrir að svo eigi að vera. Ekki frekar en
að ríkið eigi verslunarhúsnæði í stórum stíl til útleigu.
Aukinheldur ætti að takmarka sem mest atvinnu-
rekstur ríkisvaldsins, hvort sem það er búrekstur eða
útleiga jarða til landbúnaðar. Þetta er einfaldlega ekki
hlutverk ríkisins. Nóg er nú samt.
Verði af slíku átaki í sölu ríkisjarða þarf að tryggja
að ekki verði gengið á núverandi ábúendur eða leigu-
taka og til þeirra verði leitað fyrst varðandi sölu. Til að
flækja þetta hafa nálæg bú á stundum nytjar af ríkis-
jörðum. Að sama skapi þarf að tryggja að markaður
með jarðir raskist ekki um of. Hagsmunir margra
fjölskyldna er undir. Menn skyldu ætla sér tíma til sölu
þessara jarða.
Það kunna síðan að vera eðlileg rök fyrir því að
ríkisvaldið eigi áfram jarðir sem það hefur mikla hags-
muni af. En það á ekki við um bróðurpart ríkisjarða.
Það er ólíklegt að í mörgum þessara jarða felist
einhver gríðarleg verðmæti. En hugsanlega er hægt
að sammælast um slíkt átak gangi söluandvirðið til
varnar hinum dreifðu byggðum. Það er staðreynd að
samfélög í hinum dreifðu byggðum eiga sum hver mjög
undir högg að sækja þar sem fækkun íbúa leiðir til
þess að erfiðara verður að halda uppi grunnþjónustu.
Landbúnaður heldur byggðarlögum í ábúð. Það viljum
við flest.
Umræða um sölu ríkisjarða er ekki ný af nálinni.
En þessum tillögum Haraldar Benediktssonar ber að
fagna. Þetta eru orð í tíma töluð. Hann hefur sagt að
nú sé meiri pólitískur stuðningur en áður við að búa
til lagaumgjörð með þeim hætti að eignarhald jarða til
byggðafestu. Þar verður hlutur ríkisins að minnka.
- Nú er að hefjast handa Haraldur.
Ríkisjarðir
Tilgangslaust meðal
Innanmein Sjálfstæðisflokksins
halda áfram að grassera og
ýmsum göróttum meðulum er
beitt. Reykjavíkurbréf Morgun-
blaðsins um helgina bendir til
þess að öllu eiturbrasi megi finna
tilgang. Jafnvel að taka afstöðu
með morðóðum rugludöllum
á borð við Duterte, forseta
Filippseyja, til þess að koma hæl-
króki á andstæðingana. Stíltilþrif
bréfsins eru kunnugleg þar sem
Davíð Oddsson sakar Guðlaug
Þór Þórðarson utanríkisráðherra
um að hafa með brölti Íslendinga
í Mannréttindaráði SÞ afvopnað
lögregluna á Filippseyjum sem
hefur fengið að „abbast“ upp á
vélbyssuvædda dópsala með því,
að vísu, að drepa þá.
Stórir strákar
Herskár boðskapur Davíðs fellur
að vonum í misfrjóan jarðveg á
samfélagsmiðlum og hrollur fer
um suma. „Það skiptir vissulega
orðið litlu hvað þessum manni
finnst. En ósköp ætlar elli hans að
verða dapurleg“ skrifar Illugi Jök-
ulsson og skilar hluta af skömm
ritstjórans, sem „ber þannig í
bætifláka fyrir hreinræktaða
morðingja eins og Duterte
Filippseyjaforseta,“ til eigenda
og starfsfólks blaðsins. Þá bendir
Halldór Auðar Svansson á að væri
Davíð forseti Íslands værum við
komin í „þétt alþjóðlegt tengsl-
anet sterkra kalla“ eins og Pútín,
Trump, Kim Jong-un og Duterte.
toti@frettabladid.is
1 5 . J Ú L Í 2 0 1 9 M Á N U D A G U R8 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
1
5
-0
7
-2
0
1
9

0
5
:3
7
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
6
C
-F
4
0
0
2
3
6
C
-F
2
C
4
2
3
6
C
-F
1
8
8
2
3
6
C
-F
0
4
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
0
s
_
1
4
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K