Fréttablaðið - 14.09.2019, Blaðsíða 8

STJÓRNSÝSLA Flestir sem dæmdir
eru til greiðslu sekta hjá dómstólum
kjósa að afplána fangelsisdóm frek­
ar en að borga margar milljónir til
ríkisins. Hæstu sektirnar eru vegna
hvítf libbaglæpa, til dæmis vegna
margs konar skattalagabrota.
Hinir dæmdu fá þó fæstir að
kynnast lífinu á bak við lás og slá.
Fangelsiskerfið er svo gott sem
sprungið og því engin pláss fyrir
afplánun vegna sekta. Sektarrefs­
ingar eru oftast fullnustaðar með
ólaunaðri samfélagsþjónustu ef þær
eru fullnustaðar yfir höfuð.
Það er ekki svo að einstaklingur
sem er dæmdur til sektar upp á
100 milljónir króna þurfi að vinna
launalaust til lengri tíma fyrir sam­
félagið. Hámark samfélagsþjónustu
í dag er 480 klukkustundir og því
er hinn stórskuldugi hvítf libba­
krimmi laus allra mála eftir rúma
tvo mánuði miðað við hefðbundinn
átta tíma vinnudag. Tímakaupið er
því gott.
Þá hefur andvirði rúmra tveggja
milljarða af sektum verið afskrifað
á undanförnum árum. Óhætt er því
að draga þá ályktun að hvítflibba­
glæpamenn sleppi vel.
Þetta er í einfölduðu máli sú
sviðsmynd sem er dregin upp í
skýrslu starfshóps um innheimtu­
hlutfall sekta og sakarkostnaðar.
Hópurinn skilaði skýrslunni inn í
sumar og bíður hún nú afgreiðslu í
dómsmálaráðuneytinu.
Þetta er þó ekki fyrsta skýrslan
um slæmt ástand í málaflokknum.
Slík skýrsla var líka unnin árið 2009
og tvær eftirfylgniskýrslur fylgdu í
kjölfarið árið 2012 og 2015. Niður­
staðan var alltaf sú sama. Ástandið
er óboðlegt en vilji til úrlausna virð­
ist afar lítill.
Ef kafað er dýpra í skýrsluna
Íslenskir hvítflibbakrimmar
sleppa við þungar refsingar
Aðeins níu prósent af sektum dómstóla innheimtast á Íslandi. Ástandið er verra eftir því sem sektin er
hærri. Fangelsiskerfið er svo gott sem sprungið. Flestir fullnusta refsingar með samfélagsþjónustu sem
getur að hámarki orðið 480 klukkustundir. Andvirði tveggja milljarða af sektum verið afskrifað.
Innheimta sekta dómstóla hefur verið í miklum ólestri um árabil. Nú í sumar lagði starfshópur fram tillögur til
úrbóta í nýrri skýrslu. Þær byggja á sambærilegum eldri tillögum sem aldrei hafa komist í framkvæmd.
skýrist af hverju innheimta sekta
gengur svo illa. Yfirvöld hafa engin
tæki til innheimtu sem virka. Í
stuttu máli geta yfirvöld aðeins
gert fjárnám í eignum hins dæmda
og skráð hann á vanskilaskrá ef slíkt
fjárnám reynist árangurslaust.
Vandamálið er hins vegar að
meirihluti þeirra sem eru dæmdir
til greiðslu sekta eru eignalausir og
því hvatinn til þess að greiða háar
sektir lítill sem enginn. Ef svo ólík­
lega vill til að viðkomandi eigi eign­
ir þá eru þær yfirleitt yfirveðsettar.
Starfshópurinn leggur til margs
konar lausnir. Það sem gefur þó
ekki tilefni til bjartsýni er að þær
eru f lestar ekki nýjar af nálinni.
Lausnirnar felast í launaafdrátti,
heimild til skuldajöfnunar við
inneignir á opinberum gjöldum,
heimild til kyrrsetningar eigna, að
fyrningartími sekta verði lengdur
og að ekki megi fullnusta sektir yfir
10 milljónir króna með samfélags­
þjónustu. Þá er lagt til að hámark
klukkustunda í samfélagsþjónustu
verði tvöfaldaður og verði 960
klukkustundir.
Samkvæmt upplýsingum frá
dómsmálaráðuneytinu er skýrsla
starfshópsins komin í farveg innan
ráðuneytisins. Það mun koma í
hlut nýskipaðs dómsmálaráðherra,
Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur,
að tryggja að hún dagi ekki uppi
eins og þær fyrri.
bjornth@frettabladid.is
Hámark samfélagsþjón-
ustu er 480 klukkustundir.
Því er hinn stórskuldugi
hvítflibbakrimmi laus allra
mála eftir rúma tvo mánuði.
Hvatningarverðlaun Vísinda- og tækniráðs eru árlega veitt
vísindamanni sem snemma á ferlinum þykir hafa skarað fram úr og skapað
væntingar um framlag í vísindastarfi sem styrki stoðir mannlífs á Íslandi.
Óskað er eftir tilnefningum til Hvatningarverðlauna
Vísinda- og tækniráðs 2019. Verðlaunin eru þrjár milljónir króna.
Tilnefningar geta komið frá öllum sviðum vísinda, tækni og fræða. Tilnefna má
vísindafólk sem starfar á Íslandi við háskóla, rannsóknastofnanir, fyrirtæki eða er
sjálfstætt starfandi. Öllum, sem eru í aðstöðu til að meta störf einstakra vísindamanna,
er heimilt að senda tilnefningar. Ferilskrá vísindamannsins skal fylgja tilnefningu ásamt
rökstuðningi þess sem tilnefnir. Hvatningarverðlaunin verða afhent á Rannsóknaþingi í haust.
Frestur til að skila inn tilnefningum er til og með 11. október 2019.
Tilnefningum ásamt rökstuðningi og ítarlegum upplýsingum
um feril tilnefndra skal skilað með tölvupósti til Rannís
á netfangið rannis@rannis.is
Nánar á www.rannis.is
Tilnefnin
gar óska
st!
FRAKKLAND Google hefur samþykkt
að greiða franska ríkinu tæplega
milljarð evra, eða 130 milljarða
króna, vegna ógreiddra skatta.
Tæplega helmingur af upphæðinni
er sáttagreiðslur enda hefur málið
staðið lengi yfir.
Efnahagsbrotadeild frönsku lög­
reglunnar hóf að rannsaka undan­
skotin árið 2015. Ári síðar gerði
hundrað manna sveit áhlaup á
höfuðstöðvar netrisans í París og
gerði húsleit.
Frakkar hafa barist fyrir því
innan G7 að stór alþjóðleg fyrirtæki
greiði skatta í þeim löndum þar sem
þjónustan er. Frakkar settu lög þess
efnis að útibú alþjóðlegra tækni­
fyrirtækja greiddu skatta af starf­
semi móðurfélagsins. Höfuðstöðvar
Google í Evrópu eru á Írlandi þar
sem skattar eru lágir. Donald Trump
Bandaríkjaforseti hefur brugðist
illa við þessum aðgerðum og hótar
refsiaðgerðum. Á fundi G7­ríkjanna
í ágúst virtust Trump og Macron
hafa náð samkomulagi. – khg
Frakkar tóku
hart á Google
KJARAMÁL Formannafundur BSRB
samþykkti á fundi sínum í gær
ályktun þar sem skorað er á stjórn­
völd að ganga fram með góðu for­
dæmi og samþykkja kröfur um
styttingu vinnuvikunnar án launa­
skerðingar.
Þá segir í ályktuninni að fullkom­
lega óásættanlegt sé hversu hægt
viðræður hafi gengið en samningar
22 þúsund félagsmanna hafa verið
lausir frá 1. apríl síðastliðnum. Er
kallað eftir því að samið verði án
tafar um styttingu vinnuvikunnar
þar sem horft verði til tilraunaverk­
efna ríkis og Reykjavíkurborgar.
Á fundinum var einnig samþykkt
ályktun þar sem stjórnvöld eru
hvött til að mæta því tekjutapi sem
hlýst af skattalækkunum á tekju­
lægri hópa með auðlindagjaldi og
hækkun fjármagnstekjuskatts. – sar
Ítreka kröfur
um styttingu
Macron og Trump ræddu skatta
tæknirisa. NORDICPHOTOS/GETTY
DÓMSTÓLAR Sautján ára fangelsis­
dómur Dags Hoe Sigurjónssonar var
staðfestur í Landsrétti í gær. Dagur
var í júní 2018 fundinn sekur um að
hafa banað Klevis Sula með hníf­
stungu á Austurvelli í desember
2017. Sula var frá Albaníu.
Sömu nótt réðst Dagur á Elio
Hassani, félaga Sula og samlanda,
og stakk hann þrisvar.
Auk fangelsisdómsins þarf Dagur
að greiða foreldrum Sula 20 millj­
ónir í miskabætur og Hassani 1,5
milljónir. – khg
Sautján ára
fangelsi staðfest
Dagur hlaut sautján ára fangelsis-
dóm. FRÉTTABLAÐIÐ/ÞÓRSTEINN
1 4 . S E P T E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
4
-0
9
-2
0
1
9

0
5
:1
9
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
C
4
-A
8
0
C
2
3
C
4
-A
6
D
0
2
3
C
4
-A
5
9
4
2
3
C
4
-A
4
5
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
B

F
B
0
9
6
s
_
1
3
_
9
_
2
0
1
9
C
M
Y
K