Kosningablað - 25.01.1927, Síða 2

Kosningablað - 25.01.1927, Síða 2
hennar, og deiíur og sundrung siða?kiftaaldarinnar það kjarn- fóður, sem hún fékk af kraft sinn og inögnun. þetta er skiljanlegt, því hung- urvofan á heiftina að móður, og ófriðurinn er faðir hennar,' en sundrung og deilur etu viður- væri hennar. Á undanförnum mannsaldri hefur íslenzka þjóðin verið að reytta að kveða niöur þennakynja- draug og það leit út fyrir að það hefði tekizt. Frá aldamótunum síðustu oí' frant að byrjun heims- styrjaldarinnar var íslenzka þjóö- in á ágætu framfarasketði, einkum að því er snertir sjávarútveginn, ,sem tók miklum blóma, aðallega eftir stofnun íslandsbanka, sem veitti reksturfé, hinu na.uðsynlega aói þeirra hluta, sem gera skal, inn í iandiö. Ófriðurinn ntikli virtist auka hina ágætu efnalegu framþróun þjóöarinnar, en þið var sjón- hverfing ein, Hann ''varð oss til bölvunar eins og öðrum þjóðum. Hinn mikli gróði, sem hann virt- ist gefa, var goldinn í svikamynt peningaverðfallsins. Breytingarn* ar, sem þessi sjónhverfing haíði í för með sér, voru margar og miklar. Svó margt fólk þyrptist t kaupstaðina, að atvinnuleysi hlaut að koma, ef atvinnuvegirnir hefðu ekki áframhaldandi ráð á nyjum framkvæntdum. Lifnaðar- hættirnir breyttust og þaríirnar ukust, þjóðin hafði öldum saman framleitt fiest það sjálf,. sem hún þuriti til viðhalds bfinu. þaö get- ur kaupstaðalýðurinn ekki, hann verður að fá mestan liluta nauð- synja sinna ftá útlöridurn og er því mjög liáður erlendu verðlagi' Frá alda öðli höfunt við vitað, að hollur er íieimafenginn baggi, en áður en langt um líður mun- utn við koniast að raun um, að óhollur er erlendur biti, Gullöld ófriðaráranna er liðin. Mögru kýrnar hafa étið þær feitu og eru jafnhoraðar eftir sem áð- ur. Atvinnuvegirnir eru komnir í kreppu og þröngt er t búi, jafnvel hjá ýmsum, sem auðugir hafa verið taldir. Sjávarútvegurinn er nauðuglega staddur og ótrygg afkoma allra hina mörgu, sem leitað hafa til sjávarins á liðnu áruuum. Við verðum að fá nauð- synjar vorar: Matinn, fötin, kolin, olíuna og veiðarfærin frá út- löndum og höíam ekkert til að borga með annað en afurðir landsins, því unt innieign hjá öðrum þjóðum er ekki að tala, heldur skuldir. þegar afurðirnar falla í verði, verðum við að neita oss um margt, sem áður var talið sjálfsagt að njöta. Annars hlýtur svo að fara, að fslenzkur gjaldeyrir lækki í verði, en við það hækka lífsnauðsynjar manna, einkum kaupstaðarbúanna, stór- kostlega í veröi og hungurvofan setur aftur sití náföla mark á aldna og unga. Hér er ekki um hrakspár að ræða, heldur raunveruleika, blá- kaldan, beinharðan og miskunnar- lausan. Einn af stórkaupstöðum iandsins, ísafjörður, horfist nú í augu við hungurvofuna. Hann var fyr'r fáeinum árum einn af blómlegustu útgerðarstöðum þessa iands, efnahagur manna þar góð- ur og atvinna næg. Nú eru efna- mennirnir þar orðnir öreiga, verzl.mir orðnar gjaldþrota, út- ge'ðin stöðvuð, atvinnan engin og bæjarsjóðurinn sokkiiin t botnlaust skuldafen. Hvergi á þessu landi hefur ver- ið eins mikiil ófriður og sundr- ung á slðustu árunt, cins og á ísafirði. Hvergi hafa komnuín- istar verið eins aðsúgsmikiir eúts og þar. I>e;r liafa liaft völúui þar í bæjarstjórn undanfarin ár og fyrir kaldhæðni örlaganna er hinn mikíi draumur kommún- istanna, alrœði örciganna, ræzt þar á þann sorglega og sviplega hátt, að allir ertt að verða | r að öreigum — og því engir aðrir til að ráða. Hér í Vestrnaimaeyjum hnfa nokkurir piltar reist sér þann seiðhjali, er Eyjablaðið nefnist, og gala þaðsn sínar buslubænir, predika alrccði örciganna og lat- lausa baráttu. svo notuð séu þcirra óbreytt orð, þeim fer ein'- og strákunum í þjóðsögunni, sem voru að kukla v:5 að vekja upp draug en voru ekki hienn til aö ráöa við hann. l'.yjabiaös- mennirnir ganga nð seiðmanna sið andsæiis og aftur á bak tii þess að vekja upp hinn garrtla og magnaða draug, hungurvofuna, sem a að scnda á auövaldið, til þess að kyrkja það og kremja. Bæjarstj.kosningin, sem stendur fyrir dyrum, mim skera úr þv>, hvort Vestntannaeyingar treysta þeim til að kara þann draug og ráða við hann. Eítir meira en mannsaldurs hvíid glennir hungurvofan cnn einu sinni upp innantómar augna- tóftirnar framan í þjóðina. það er hægt að ala hana og magna með sundrung, flokkadráttum og stéttaríg. En það er líka hægt að sigr® hana, ef’allir hlutar þjóð- arlíkamans eru samtaka, þvt sam- taka sækist hver þraut. Landsstjórnin er heili þjóðar- líkamans, en sveitastjórnír ogop inberir starfsmenn taugakerfi. Bankarnír eru hjarta þjóðarlí- kamans, sem dæla fjármagninu út til hinna ýmsu Ifkamshlufa. Atvinnufyrirtækin ertt beina- grindin, sem heldur honum uppi. Vinnulyðurinn eru vöðvarnir, sem leggja til hreyfiaflið við allar verklegar framkvæmdir. Án þess væri líkaminn ósjálfbjarga. - Hvernig er afstaðá Eyjablaðs- ins gagnvart þessum hlutum þjóð- arlíkamans? þvi er fljóísvarað, það svívirðir iandstjórnina, dóm- stólana og réttarfarið. það ræðst á bankana og reynir til að veikja þá með rógi og níði. Með því og á annan háít reynir það að brjóta atvinnuvegina. það vill rtigla heilartn, tappa blóðið út tir hjartanu og brjóta beinin og þykist með því ætla að vinna gagn vöðvunum — verkamönnum og sjómönmim. Hinn byltingasinnaði kommHft- ismi er eitur í þjóðlíkamanuni, sem iamar Itann, ef það næt að læsa sig um hann. En Iamnður líkatni er vis b-’áð hungurvofunn- ar. Eyjablaðið er gefið út af komnt- únistum og hægfara jafnaðar- mönnttm i sameiningu. Með þvi taka þeir síðarnefndu á sig á- byrgðina á þ?.im byltingakenn- ingum, sem þar eru boðaðar. Ef komnuinistarnir ver'a iil þess tneð æsingum sínum og ófyrir- leitr.i að vekja upp hungurvof- una, þú bera hægfara jafnaðar- rnehn ábyrgð á þe m draug ifka. ! 18. <b!. Eyj'ibiaðsins vnr íisti íha'dstranna gerður að umiais- eíni meðal annars. Listinn var j>ar kallaður !aitdsbankalisli« með mörgurn orðutn f'eiuun, >em b'aðinu þc-ííi viðeigandi að nota. í sama b'aði segir, að auðva'd- ið bíði e*tir hverjum eyri, sem alþýðan eigi afiögu og leggi ittn í bar.kaiin, »eins og olf.nn og öfundsjúkur úlfur«, iil að -spekú- iera* tneð. Soltinn og öfundsjúkur i'tif- ur heitir efiir því á má!i Evja- blaðsins’, Itver sá, sem fii bank- ans leiiar t. d. til að fá rekslrar- !án til útgerðar mólorbátanna, í öðru rnuti litið fspekúierað* hér í Eyjum. »Eyjab!aðið« mtut hafa það efiir báifbróður sínum »Tím- auum«, að kalla þá »spekúianta« sem við sjóinn búa og sjávarút- veg stunda. Er fróðlegt að gæta nána.r að hverjir það eru þetta *aiðvaid« sem »Eyjab!aðið« er að fáras! yf- ir og sem að sögn þess grípur hveria krónu í bankanum til að »spekú'era> rneð. Siærsfu viðskiftamenn bank- ans hér muntt vera kaupféiögin og eilthvaö af kaupmönnunum, og þá þeir he'zt sem gera út sjálfir og lána öörum til útgerðar. Fess utan eru mörg báísfélög og einstakir útgerðatmettn sem lán fá í bankanum iil reksturs ■síns. Kaupfélögin hafa aðalviðskifti sín við hankann og þuría ems þeir bera ábyrgð áþvíefkomm- únisíum og Timaklíkunnt tekst við næsíu þingkosningar cð fella íhaldsstjórnina, þá sijórn, sc.u barist hefur fyrir ab lialda uppi verðlagi islenzkrar krónu. Ef ís- lenzka krónan iækkar í verði, eins og hæglega geíur orðiö, kenuir það tyrst og fremst niö - ur á verkamönnum og sjómönn- um, því albtr lífsnauðsynj s hækka þá í vcrði — rnirina og minna 'fæst fyrir hverja krónu. þeir menn, sem þykjast vera hægfara jafnaðarmcnn, en bráðna J>ó eins og smér þcgnr þeir koma í náimtnda við rauðglóandi komrn- únista ciga ekki erindi inn í bæjarstjórnir. Tíniarnar, sem franumdan eru, eru svo alvar- legir, nð það virðist ekki vera vanþörf á að hafa haldbetra efni í þe'rri bæjarstjórn, sem á'að ráða til iykta vandamúlum Vesí mannaeyja næstu 6 árin. það því ábyrgðarhluti að kjó.sa ý menn, sem hringsnúast nieð . draugadanzi komniúnistanmt. | og aðrir á lánsfé að Itá'd þess að gcía stutt úígerð I mörgu viðskifiamanna sinu, Fegar lilið er á hvorltveggj! kaupmenn ]j,i c ,v;ö ! « A n skfia'og kavp'éiöriii þ :i sem lána úl úlgerðar og jiann fjö’da af úigerðarmönn m n ,'j;n og stórum cr fá úíge ðarlán sín !ijá ve.rzlunum þessum og kaupré- iögttm, aö við bættum þeim ein- stöku útgerðarinönnum og bnts- féíögum scm skifta beiní við bankann, þá getur að líta þetia »auðva'd« sem . Eyjab'aðið ka!!ar »so!tinu og öfundsjúkan úib og vill urnfram a!t keyra í kitlinn, Viðskiftamenn bankans nllir, sem lán þurfa að fí eru e'íir því sem Cyjab’aðið segir »auðva!d« og tnóti þessu auðvaldi hamast blaðið mcð æsingaskrifum sínurn Práit fyrir yfirst. ndar.d' erfiða tín a gp;a útgerðarme:;it alt cem þdm er unt ti! að halda út bát- um síntim í vetur, enda er ú'- geröin tir.a úrræðið tii h'æg-æð- is ekki eirrasía íyrir ú’gerðar- mernina sjáifa heldur líkave ka- menn og bygðarlagið í heild sinni. Auðvitað verða memi að taka fé að láni í þessu skyni, og má þakka fyrir þegar það fcest. En crti úlgerðarmenn sérlega ámœlisverðir fyrir það? Eut þeir sem reka kostnaðar- saman og stóráhœttusáman at- virinuveg maklegir þess að á þá sé ráðist t optnberu b'aði rneð óviðeigandi orðurn, fyrir það að þeir leitast við að fá lán í bank- P. V. G. Kolka. Eyjabtaðið og útgérðarmenn. Niðurrifssfefrian, • Kosningaskrífstofa ihaldsflokksms verður opin

x

Kosningablað

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Kosningablað
https://timarit.is/publication/1355

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.