Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 01.02.1993, Side 10

Sveitarsjóðareikningar 1989
Árið 1989 var tæplega 2 milljarða króna tekjuhalli hjá
sveitarfélögum í heild og svarar það til um 0,6% af lands-
framleiðslu ársins. Er hér um mun lakari afkomu að ræða en
flest árin á undan er afkoma sveitarfélaganna var sem næst í
jöfnuði. Árið 1989 námu heildartekjur sveitarfélaga tæpum
10% af landsframleiðslu ársins og heildargjöld um 10,5%. Á
árabilinu 1979-1988 mældist umfang sveitarfélaganna 9-
10% af landframleiðslu hvers árs og hefur Jþað jafngilt
röskum fjórðungi af umfangi hins opinbera. Á sama tíma
jókst landsframleiðslan verulega að raungildi eða um rúman
fjórðung.
Tekjur sveitarfélaganna eru af þrennum toga, þ.e. skatt-
tekjur, eigin rekstrartekjur og framlög frá öðrum. Síðasttaldi
tekjustofninn kemur aðallega frá ríkinu og er vegna greiðslu
á hlutdeild þess í sameiginlegum verkefnum með sveitar-
félögum. I þeim yfirlitum, sem hér eru sýnd, er hugtakið
þjónustutekjur notað sem samheiti fyrir eigin rekstrartekjur
sveitarfélaga af veittri þjónustu auk framlaga frá öðrum til
rekstrar, svo sem vegna kostnaðarhlutdeildar annarra í
sameiginlegum rekstri.
Af útgjöldum sveitarfélaganna renna um þrír fjórðu hlutar
til rekstrar- og fjármagnskostnaðar og um fjórðungur til
fjárfestingár. Þessi hlutföll hafa haldist nokkuð stöðug á
undanförnum árum, en árið 1989 var hlutfall fjárfestingar
með hæsta móti eða um 29% af heildarútgjöldunum.
Afkoma sveitarfélaga er afar mismunandi. Þar sem þau eru
mjög breytileg að stærð, legu og íbúafjölda er erfitt að finna
hentugan mælikvarða til að bera fjármál þeirra saman með
góðu móti. Til að fá vísbendingu um mismunandi afkomu
þeirra eru hér dregnar fram ýmsar upplýsingar um tekjur og
gjöld sveitarfélaga á hvem íbúa þeirra. Þetta kemur fram í 2.
y firliti en þar em sveitarfélög með s vipaðan íbúafjölda flokkuð
saman og afkoma þeirra sýnd á hvern íbúa í samanburði við
önnur sveitarfélög.
2. yflrlit. Afkoma sveitarfélaga á hvern íbúa 1988 og 1989
Table 2. Local government finances pr. inhabitant by size of municipalities 1988 and 1989
í krónum á verðlagi hvers árs Höfuð- Önnur sveitarfélög eftir íbúafjölda ISK at current prices
Allt borgar- Other municipalities with number ofinhab.

Whole Capital 1.000- 400-
country region >3.000 3.000 999 <400
Árið 1988: 1988
Fjöldi sveitarfélaga 214 9 7 20 26 152 Number of municipalities
Fjöldi íbúa 1. desember 251.690 141.938 41.099 30.192 15.373 23.088 Number of inhabitants
% af íbúafjölda landsins 100,0 56,4 16,3 12,0 6,1 9,2 Per cent ofwhole country
Heildartekjnr 97.961 103.776 94.886 102.659 94.193 64.053 Total revenue
Heildargjöld -98.971 -101.220 -102.122 -110.680 -99.763 -63.693 Total expenditure
Tekjujöfnuður -1.009 2.556 -7.236 -8.020 -5.570 360 Revenue balance
Árið 1989: 1989
Fjöldi sveitarfélaga 213 9 7 20 22 155 Number of municipalities
Fjöldi íbúa 1. desember 253.430 143.794 41.407 30.336 13.682 24.211 Number of inhabitants
% af íbúafjölda landsins 100,0 56,7 16,3 12,0 5,4 9,6 Per cent ofwhole country
Heildartekjur 119.497 123.999 118.712 128.220 116.112 85.080 Total revenue
Heildargjöld -126.678 -130.248 -129.035 -140.604 -120.626 -87.418 Total expenditure
Tekjujöfnuður -7.181 -6.248 -10.323 -12.384 -4.514 -2.337 Revenue balance
Nominal percentage change
Breyting 1987-1988, %: 1987-19889
Heildartekjur 34,6 36,5 30,7 34,8 29,7 29,0 Total revenue
Heildargjöld 33,3 36,2 30,1 25,7 29,7 35,0 Total expenditure
Nominal percentage change
Breyting 1988-1989, %: 1988-1989'i
Heildartekjur 22,0 19,5 25,1 24,9 23,3 32,8 Total revenue
Heildargjöld 28,0 28,7 26,4 27,0 20,9 37,2 Total expenditure
Til samanburðar má nefna að vísitala framfærslukostnaðar hækkaði að meðaltali um 25,5% milli áranna 1987 og 1988 og um 21,1% milli áranna 1988 og
1989. Forlhc sake ofcomparison it can he mentionrd that the consumerprice index rose by25.5 per cenl between 1987 cutd 1988and bv 21.1 per cent between
1988 and 1989.