Utanríkisverslun eftir tollskrárnúmerum - 01.04.1998, Blaðsíða 9

Inngangur
Introduction
Gagnasöfnun
Upplýsingar um utanríkisverslun byggjast að mestu leyti á
aðflutningsskýrslum innflytj enda og útflutningsskýrslum út-
flytjenda. Aðflutningsskýrslurerutölvuskráðarhjátollstjórum
og hefur Hagstofan aðgang að gagnaskrám Ríkistollstjóra og
sækir þangað upplýsingar með vélrænum hætti. Þessar upp-
lýsingar eru yfirfamar og leiðréttar eins og kostur er. Oft er
haft samband við viðkomandi innflytjendur og útflytjendur
til nánari útskýringa eða til leiðréttingar. A árinu 1997 höfðu
tollyfírvöld ekki hafið tölvuskráningu útflutningsskýrslna og
því fór skráning þeirra enn fram á Hagstofúnni eins og verið
hefur. Hagstofan skráir einnig aðsendar aðflutningsskýrslur
frá Tollpóststofu.
Víðar er leitað upplýsinga um utanríkisverslun en af toll-
skýrslum. Má þar nefna að Siglingastofnun Islands (Skipa-
skrá) og Flugmálastjóm, Loftferðaeflirlit, gefa upplýsingar
um kaup og sölu á flugvélum og skipum og er haft samband
við hlutaðeigandi kaupendur og seljendur til nánari upp-
lýsinga. Siglingastofnun gefur upplýsingar um hvaða skip
fara utan til breytinga. I fr amhaldi af því er haft samband við
fyrirtæki sem hlut eiga að máli til nánari upplýsinga. Sendar
em fyrirspumir til fyrirtækja í viðkomandi atvinnugrein um
endurbætur framkvæmdar af islenskum fyrirtækjum á
erlendum skipum. Fiskifélag Islands gefur upplýsingar um
landanir íslenskra fiskiskipa í erlendum höfnum og fiski-
skipa í eigu íslenskra aðila sem em skráð erlendis (þ.e. sigla
undir hentifána).
Umfang
Hagstofan fylgir að mestu leiðbeiningum Sameinuðu
þjóðanna um skilgreiningu og meðferð talnaefnis um utan-
ríkisverslun (United Nations: Intemational Trade Statistics,
Concepts and Defmitions), þ.e. hvað er tekið með, hvemig og
hvenær. Um er að ræða vöruviðskipti og er almenna skil-
greiningin sú að allur innflutningur og útflutningur sem
eykur eða skerðir efhislegar auðlindir lands á að teljast með
í utanríkisverslunartölum. Venja er að greina á milli tvenns
konar gmndvallarreglna um skýrslur varðandi utanríkis-
verslun, almennra verslunarreglna (general trade system) og
sértækra verslunarreglna (special trade system). Munur á
þessum reglum felst aðallega í skráningu á vöm sem flutt er
í tollvörugeymslu og á frísvæði. Samkvæmt almennu
verslunarreglunum er vara skráð sem innflutt þegar hún
kemur inn í tollvörugeymslu/ff ísvæði, en samkvæmt sértæku
verslunarreglunum er varan skráð þegar hún fer úr tollvöru-
geymslu/frísvæði inn i landið. Hérlendis hefúr almennu
verslunarreglunum verið fylgt en frá og með árinu 1998
verða sértæku reglumar teknar upp.
Dæmi um liði sem eru meðtaldir í íslenskum skýrslum um
utanríkisverslun:
- Gull til almennra nota
- Vömr sendar í pósti, að verðmæti meira en 25.000 krónur
- Vömr sem fluttar eru inn í landið eða út úr landinu til
frekari vinnslu
Data collection
Information on extemal trade is primarily based on customs
declarations for imports and exports. The customs authorities
register import declarations and the data is available on-line
to Statistics Iceland. This data is checked and corrected as far
as possible. Frequently the importer or exporter concemed is
contacted in order to obtain further information or make
corrections. In 1997 the customs authorities had not yet
started computer registration of export declarations and these
were registered at Statistics Iceland as before. Statistics
Iceland also registers import declarations received from the
Customs Post Office.
Data on extemal trade is gathered from other sources as well.
Thus the Icelandic Directorate of Shipping (Register of Ves-
sels) and the Civil Aviation Administration, Flight Safety
Department, supply information regarding purchases and sales
of ships and aircraft and the importers or exporters concemed
are contacted for fúrther details. The Directorate of Shipping
provides information on ships sent for conversions abroad. The
companies concemed are subsequently contacted for closer
details. Companies engaged in the relevant economic activities
are requested to supply information on improvements of for-
eign vessels carried out by Icelandic companies. The Fisheries
Association of Iceland provides data on flsh landed from
Icelandic fishing vessels in foreign ports as well as fish from
vessels owned by Icelandic nationals and registered abroad (i.e.
sailing under a convenience flag).
Coverage
In general, Statistics Iceland follows the guidelines contained
inthe“UnitedNations: Intemational Trade Statistics, Concepts
and Definitions” as regards what to include in extemal trade
statistics, how and when. The statistics extend to merchandise
trade, and by a general defmition any imports or exports which
add to or subtract from the stock of material resources of a
country should be included in extemal trade statistics. A
distinction is made between two systems of intemational trade
statistics, the general trade system and special trade system.
The main difference between these systems involves the method
of registering goods imported to customs bonded warehouses
and free zones. According to the general trade system an item
of goods is registered as extemal trade on entry into a bonded
warehouse or íree zone, whereas according to the special trade
system such an item would be registered on entry into a country
ffom a bonded warehouse or free zone. In Iceland the general
trade system has been employed but as of 1998 the special trade
system will be applied.
The following are examples of items included in Icelandic
extemal trade statistics:
- Non-monetary gold
- Postal items exceeding the value of 25,000 ISK
- Goods for processing
- Goods with a high value of service content (computer
software etc.)