Utanríkisverslun eftir tollskrárnúmerum - 01.05.2000, Blaðsíða 9

Inngangur
Introduction
Gagnasöfnun
Upplýsingar um utanrMsverslun byggjast að mestu leyti á
aðfhitningsskýrslum innflytjenda og útflutningsskýrslum
útflytjenda. Skýrslurnar eru tölvuskráðar hjá tollstjórum og
hefur Hagstofan aðgang að gagnaskrám Ríkistollstjóra og
sækir þangáð upplýsingar með vélrænum hætti. Þessar upp-
lýsingar eru yfirfarnar og leiðréttar eins og kostur er. Oft er
haft samband við viðkomandi innflytjendur og útflytjendur
til nánari útskýringa eða til leiðréttingar. Hagstofan skráir
aðsendar aðflutningsskýrslur frá Tollpóststofu.
Víðar er leitað upplýsinga um utanríkisverslun en af
tollskýrslum. Má þar nefna að Siglingastofnun Islands (Skip-
askrá) og Flugmálastjórn, Loftferðaeftirlit, gefa upplýsingar
um kaup og sölu á flugvélum og skipum og er haft samband
við hlutaðeigandi kaupendur og seljendur til nánari upp-
lýsinga. Siglingastofnun gefur upplýsingar um hvaða skip
fara utan til breytinga. í framhaldi af því er haft samband við
fyrirtæki sem hlut eiga að máli til nánari upplýsinga. Sendar
eru fyrirspurnir til fyrirtækja í viðkomandi atvinnugrein um
endurbætur framkvæmdar af íslenskum fyrirtækjum á
erlendum skipum. Fiskistofa gefur upplýsingar um landanir
íslenskra fiskiskipa í erlendum höfnum og fiskiskipa í eigu
íslenskra aðila sem eru skráð erlendis (þ.e. sigla undir henti-
fána).
Umfang
Hagstofan fylgir að mestu leiðbeiningum Sameinuðu
þjóðanna um skilgreiningu og meðferð talnaefnis um utan-
ríkisverslun (United Nations: International Trade Statistics,
Concepts and Definitions), þ.e. hvað er tekið með, hvemig
og hvenær. Um er að ræða vöruviðskipti og er almenna
skilgreiningin sú að allur innflutningur og útflutningur sem
eykur eða skerðir efnislegar auðlindir lands á að teljast með
í utanríkisverslunartölum. Venja er að greina á milli tvenns
konar gmndvallarreglna um skýrslur varðandi utanríkis-
verslun, almennra verslunarreglna (general trade system) og
sértækra verslunarreglna (special trade system). Munur á
þessum reglum felst aðallega í skráningu á vöru sem flutt er
í tollvörugeymslu og á frísvæði. Samkvæmt almennu
verslunarreglunum er vara skráð sem innflutt þegar hún
kemur inn í tollvörugeymslu/frísvæði, en samkvæmt sér-
tæku verslunarreglunum er varan skráð þegar hún fer úr
tollvörugeymslu/frísvæði inn í landið. Hérlendis er fylgt
sértæku verslunarreglunum frá miðju ári 1998.
Dæmi um liði sem eru meðtaldir í íslenskum skýrslum um
utanríkisverslun:
- Gull til almennra nota
- Vörur sendar í pósti, að verðmæti meira en 25.000 krónur
- Vörur sem fluttar eru inn í landið eða út úr landinu til
frekari vinnslu
- Ýmsar vörur með hátt hlutfall þjónustu (t.d. skipulags-
teikningar, spólur, hugbúnaður o.s.frv.)
- Skip og flugvélar í förum milli landa
Data collection
Information on extemal trade is primarily based on customs
declarations for imports and exports. The customs authorities
register import and export declarations and the data is
available on-line to Statistics Iceland. This data is checked
and corrected as far as possible. Frequently the importer or
exporter concerned is contacted in order to obtain further
information or make corrections. Statistics Iceland registers
import declarations received from the Customs Post Office.
Data on extemal trade is gathered from other sources as
well. Thus the Icelandic Directorate of Shipping (Register of
V essels) and the Civil Aviation Administration, Flight Safety
Department, supply information regarding purchases and
sales of ships and aircraft and the importers or exporters
concemed are contacted for further details. The Directorate
of Shipping provides information on ships sent for conversions
abroad. The companies concemed are subsequently contacted
for closer details. Companies engaged in the relevant
economic activities are requested to supply information on
improvements of foreign vessels carried out by Icelandic
companies. The Directorate of Fisheries provides data on
fish landed from Icelandic fishing vessels in foreign ports as
well as fish from vessels owned by Icelandic nationals and
registered abroad (i.e. sailing under a convenience flag).
Coverage
In general, Statistics Iceland follows the guidelines contained
in the “United Nations: International Trade Statistics,
Concepts and Definitions” as regards what to include in
external trade statistics, how and when. The statistics extend
to merchandise trade, and by a general definition any imports
or exports which add to or subtract from the stock of material
resources of a country should be included in external trade
statistics. A distinction is made between two systems of
intemational trade statistics, the general trade system and
special trade system. The main difference between these
systems involves the method of registering goods imported
to customs bonded warehouses and free zones. According to
the general trade system an item of goods is registered as
external trade on entry into a bonded warehouse or free zone,
whereas according to the special trade system such an item
would be registered on entry into a country from a bonded
warehouse or free zone. In Iceland the special trade system
is employed from mid year 1998.
The following are examples of items included in Icelandic
external trade statistics:
- Non-monetary gold
- Postal items exceeding the value of 25,000 ISK
- Goods for processing
- Goods with a high value of service content (computer
software etc.)
- Marine vessels and aircraft that engage in international
transport