Útvegur - 01.09.2002, Page 25

Vinnuafl í sjávarútvegi
23
3. Vinnuafl í sjávarútvegi
3. Labour force in the fishing sector
í þessum kafla er stuðst við upplýsingar úr vinnumarkaðs-
rannsókn Hagstofu Islands. Hagstofan hóf gerð reglubundinna
rannsókna á stöðu vinnumarkaðarins árið 1991 en þær
framkvæmdar tvisvar á ári. Þátttakendur í hverri rannsókn eru
spurðir um atvinnuþátttöku í tiltekinni viku, svokallaðri
viðmiðunarviku'.í úrtökuramma hverrar vinnu-markaðs-
rannsóknar eru allir íslenskir og erlendir ríkisborgarar 16-74
ára sem skráðir eru í þjóðskrá og eiga lögheimili á íslandi.
Stærð úrtaksins hverju sinni er um 4.400 einstaklingar.
S varhlutfall í vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar hefur verið
nokkuð hátt, eða um 90%. Niðurstöðumar em síðan heimfærðar
á heildarfjölda vinnuafls. Starfandi telst hver sá svarandi sem
vann a.m.k. eina klukkustund í viðmiðunarvikunni eða var
fjarverandi frá vinnu sem hann er að öllu jöfnu ráðinn til.
Atvinnugreinar eru flokkaðar í samræmi við Islenska atvinnu-
greinaflokkun, ÍSAT 95.
Vegna sérstöðu fiskvinnslu á íslenskum vinnumarkaði er
sú atvinnugrein talin sérstaklega en ekki felld undir annan
iðnað. Fjallað verður annars vegar um fiskveiðar og hins
vegar um fiskvinnslu en orðið sjávarútvegur er notað í
þessum kafla sem samheiti fyrir báðar atvinnugreinamar.
Mynd 3.1 Vinnuafl í sjávarútvegi 1992-2001
Figure 3.1 Labour force in fishing sector 1992-2001
3.1 Fjöldi starfandi fólks við sjávarútveg
3.1 Number of employees in the fishing sector
Rétt er að geta þess að tölur um fjölda starfandi fólks við
fiskveiðar eru miðaðar við áætlaðan heildarfjölda í atvinnu-
greininni fiskveiðar, þ.e.a.s. flokkurinn starfandi fólk við
fiskveiðar inniheldur bæði sjómenn og þá sem starfa í landi
við útgerð. Sú tala sem birtist í þessum kafla er því nokkuð
hærri en tölur um starfandi sjómenn sem birtar voru í Útvegi
fram til ársins 1998. Eins ber að hafa í huga að þeir hópar
fólks sem starfa við sjávarútveg eru hlutfallslega fámennir
og því er áreiðanleiki mælinga ekki eins mikill og í mörgum
öðrum starfsgreinum, þetta getur t.d. leitt til óvenju mikilla
sveiflna milli ára. Þetta á sérstaklega við þegar búið er að
brjóta greinina upp í veiðar og vinnslu. Vinnumarkaðs-
rannóknimar gefur þó ágætis heildarmynd af vinnuafli í
greininni, séu þær skoðaðar í samhengi nokkurra ára.
I töflu 3.1 í töfluhluta og á myndum 3.1 og 3.2 má sjá
þróun vinnuaflsnotkunar í íslenskum sjávarútvegi undan-
farin tíu ár.
Sjávarútvegur alls
Fishing sector, total
Fiskveiðar
Fisheries
Fiskvinnsla
Fish processing
Heimild: Vinnumarkaðskannanir Hagstofu íslands. Source: Labour force survey.
1 Viðmiðunarvikumar eru tvær á hverju ári. Viðmiðunarvika byrjar á
laugardegi og er síðasta heila vikan áður en viðtal fer fram. Þar eð hver
könnun stendur yfir í 10-11 daga er viðmiðunarvikan færð fram á áttunda
degi fyrir þá þátttakendur sem þá eru eftir. Venjulega er miðað við að fyrri
viðmiðunarvika sé fyrsta eða önnur vika mánaðar.