Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1988, Síða 8

F
Avarp Hrafns Sæmundssonar
9. apríl nokkuö stytt
Hrafn Sœmundsson.
Þegar viö komum saman í dag er vor í
loftinu.
f dag ríkir að mörgu leyti sá andblær sem
frumherjarnir fundu leika um vanga sína. í
dag stöndum við á vegamótum. Framund-
an er ferðalag inn í framtíðina. Framundan
eru óplægðir akrar. Framundan er sú gæfa
hvers einstaklings, sú gæfa hverra sam-
taka, að finna það, að bönd vanans bresta
og ný þróun birtist. Heildarsamtök fatl-
aðra hafa nú sameinast í starfi. Heildar-
samtökin hafa ákveðið að hefja sameigin-
legt ferðalag út í þjóðfélagið og inn í
framtíðina.
A þessum grunni erum við hér í dag. Á
þessum grunni ætlum við að ræða málin.
Og takið eftir því, að dagskrá þess fundar
tengir marga þætti. Við ætlum að ræða
hefðbundin mál. En við ætlum einnig að
líta okkur ennþá nær. Við ætlum líka að slá
þann tón sem snýr að okkar innstu kviku.
Þann tón sem gildir þegar upp er staðið.
Við ætlum að spyrja spurninga. Heim-
spekilegra spurninga. Vonandi verður andi
þessarar samkomu byggður á heimspeki-
legri hugsun.
Páll Skúlason skilgreinir heimspekilega
hugsun á þennan einfalda hátt:
„Heimspekileg hugsun er — eins og ég
skil hana — endalaus viðleitni til að brjóta
þá hlekki sem eru lagðir á hugsun fólks.
Hún er tilraun til að virkja hugarorku
manna til að skoða og skilgreina veru-
leikann".
Ég vil spyrja: Er þetta ekki inntak okkar
máls? Er þetta ekki það markmið sem við
setjum okkur í starfinu? Er þetta ekki það
markmið, sem sérhver svæðisstjórn ætti að
hafa að leiðarljósi. Það markmið, sem
hver meðlimur svæðisstjórnar ætti að hafa
að leiðarljósi í upphafi hvers fundar. í
upphafi hverrar hugsunar sinnar? Er þetta
ekki sá grunntónn, sem við byggjum allt
okkar starf á?
Við stöndum á tímamótum. Það þýðir,
að framundan er nýtt ferðalag. Við þurfum
að bera gæfu til þess að skilja, hvert við
erum að fara.
Ég tel augljóst að þetta ferðalag stefni út
í þjóðfélagið. Ég tel augljóst að sá tónn,
sem hefur verið sleginn í félagslegri fram-
kvæmdaáætlun heildarsamtaka fatlaðra —
Öryrkjabandalags íslands og Landssam-
takanna Þroskahjálpar — stefni ekki ein-
ungis að því að sameina þessa risa í starfi,
heldur einnig og ekki síður að því, að færa
málefni fatlaðra út í þjóðfélagið. Að færa
víglínuna inn á breiðan vang þjóðfélagsins.
Að koma upp úr skotgröfunum.
Þegar frumherjarnir hófu starfið, var
þjóðfélagsgerðin allt önnur en nú er. Þá
höfðu fatlaðir nær engan rétt nema ölmus-
una. Við þær aðstæður var miðað í barátt-
unni. Síðan hefur orðið bylting. Þjóðfé-
lagsgerðin er allt önnur. Og þarfirnar allt
aðrar. Og það hefur mikið áunnist. En við
skulum gera okkur grein fyrir því, að það
er langt í land að fatlaðir sitji við sama
borð og aðrir. Baráttan fyrir jafnrétti og
mannréttindum fatlaðra mun halda áfram.
Og þessi barátta tengist ekki síst svæðis-
stjórnum. Og þessi barátta verður að vera
markviss. Svæðisstjórnirnar verða ekki
einungis að vinna eftir laganna bókstaf.
Svæðisstjórnirnar verða að hafa frum-
kvæði. Þær verða að sýna vilja og frum-
kvæði. Allt starf sem unnið er án þess, er
andvana.
En svæðisstjórnirnar og heildarsamtök
fatlaðra, sem boða til þessa fundar, verða
einnig að stilla saman strengina. Ef til vill
gerum við okkur ekki fulla grein fyrir því,
að heildarsamtök fatlaðra og svæðisstjórn-
inar eru eitt sterkasta þjóðfélagsaflið í dag.
Samstarf og samspil þessara aðila getur
skipt sköpum í þróuninni.
í öllu starfi okkar skulum við taka mið af
því, að fatlaðir eru hluti af þjóðfélags-
heildinni. í amstri daganna, í baráttunni
við kerfið, í hinni eilífu glímu um að lifa af,
megum við ekki gleyma takmarkinu. Tak-
mark okkar er að verða eðlilegur hluti
þjóðfélagsins. Við megum ekki falla í þá
gryfju að trúa því, að fatlað fólk eigi og
þurfi að vera í sérstökum bás í þjóðfé-
laginu. Þetta er og þarf að vera inntakið í
baráttu okkar.
Það er vor í loftinu. Aldrei áður hafa
samtök fatlaðra og þeir sem starfa að
málefnum fatlaðra, og fatlaðir sjálfir, átt
þá möguleika sem nú blasa við okkur. En
því aðeins munum við sigra, að starf okkar
byggist á víðsýni. Að við skynjum og
tileinkum okkur nýtt gildismat. Að við
skiljum nýjar aðstæður — nýjar þarfir.
Baráttan er hörð, og hún verður hörð
um ókomna framtíð. En við megum ekki
byrgja fyrir sólina í þessari baráttu. Við
megum ekki gleyma því að hlýr vormorgun
með tæru lofti eru lífsgæði. Að mannleg
samskipti eru lífsgæði. Við megum ekki
falla í þá gryfju að glata voninni.
Baráttan er hörð og óvægin, en lífið á sér
fleiri hliðar. Það er markmið og hlutverk
svæðisstjórnanna og samtaka fatlaðra, að
skapa grunn fyrir lífshamingju fólks. Ekki
aðeins fatlaðs fólks, heldur allra. Þess
vegna verða svæðisstjórninar og samtök
fatlaðra, að vera óhrædd við að taka upp
samstarf við aðra aðila í þjóðfélaginu. Þess
vegna verða svæðisstjórninar einnig að
vera óhræddar að taka þátt í því ferðalagi
sem hafið er út í þjóðfélagið.
Að lokum vil ég beina athygli þeirra
fulltrúa samtaka fatlaðra sem eiga nú sæti í
svæðisstjórnum, á þeim breytingum sem
hafa átt sér stað. Heildarsamtök fatlaðra
— Öryrkjabandalag íslands og Landsam-
tökin Þroskahjálp tilnefna sameiginlega
fulltrúa í svæðisstjórninar. Hugsunin á bak
við þetta er sú að þessir fulltrúar starfi í
svæðisstjórnum sem fulltrúar beggja
heildarsamtakanna sameiginlega. Þetta erí
takt við þá þróun sem er að verða í störfum
og samstarfi samtakanna og hér hefur
verið vikið að og verður gert enn betur hér
á eftir.
8