Neytendablaðið - mar. 2017, Blaðsíða 18

NEYTENDABLAÐIÐ // MARS 2017
Nú er þetta stærsta matarsóunarrannsókn sem gerð hefur verið á Íslandi. Var
eitthvað sem kom Guðmundi á óvart? „Miðað við niðurstöður frá öðrum löndum
þá held ég að mikið magn matarolíu og fitu sem hellt er í niðurföll hafi komið
hvað mest á óvart. Magn drykkja reyndist einnig hærra en í öðrum löndum en það
kom ekkert sérstaklega á óvart því magnið reyndist ekki svo mikið, eða rúmlega
hálfur lítri á dag á hvern íbúa, ef litið er til þess að allir drykkir nema vatn úr krana
falla þarna undir. Hin litla drykkjarsóun sem mældist í öðrum rannsóknum kemur
frekar á óvart og vekur upp spurningar um aðferðafræði.“
Hvaða geirar þurfa helst að taka sig á? „Við þurfum öll að taka okkur á, bæði
neyt endur og þeir sem standa í rekstri. Það þarf samstillt átak samfélagsins alls
til að taka á matarsóun. Niðurstöður rannsóknarinnar draga þó fram að mesta
sóunin er í veitingarekstri, matvælaframleiðslu og á heimilum.“
Það er oft talað um að mikil sóun eigi sér stað í bakaríum. Er umfangið þekkt
og er vitað hvað er gert við það sem ekki selst? „Í rannsókninni var könnuð
matarsóun í atvinnugreinaflokknum sem nær yfir framleiðslu á bakarís­ og
mjölkenndum vörum. Samkvæmt niðurstöðunum er umfang matarsóunar í
þessum flokki 2.700 tonn á ári, þar af eru um 99% nýtanlegur matur. Athygli skal
þó vakin á að þessar niðurstöður byggja á skráningum frá einu fyrirtæki en hin
sjö fyrirtækin í þessum flokki sem lentu í úrtaki sáu sér ekki fært að taka þátt í
rannsókninni. Það var ekki viðfangsefni rannsóknarinnar að athuga hvað verður
um matarúrganginn og því er ekki hægt að fullyrða um það út frá niðurstöðum
rannsóknarinnar. Það er þó rétt að vekja athygli á að það hefur færst í vöxt að
bakarí bjóði upp á dagsgamalt bakkelsi á niðursettu verði. Það er skref í rétta átt,“
segir Guðmundur.
Umhverfisstofnun mun áfram sinna verkefnum tengdum matarsóun og segir
Guðmundur að í ár snúi stærsta verkefnið að matarsóun í veitingarekstri enda
leiddi rannsóknin í ljós að þar væri sóunin einna mest. „Síðan verðum við áfram
með fræðsluverkefni sem snúa að heimilum og ætlum m.a. að útbúa kennsluefni
fyrir grunnskóla auk fleiri verkefna,“ segir Guðmundur að lokum.
Við þurfum öll að taka
okkur á, bæði neyt endur
og þeir sem standa í
rekstri. Það þarf samstillt
átak samfélagsins alls til
að taka á matarsóun
Hér má sjá gulrætur og annað grænmeti sem fleygt hefur verið á sorpstað nálægt Flúðum. Þessi örlög uppskerunnar eru vægast sagt dapurleg.
Ef grænmetið er einhverra hluta vegna ekki hæft til manneldis ætti í öllu falli að nýta það í fóður. Það eru vonbrigði að sjá sóun sem þessa.
18