Austri - 06.06.1996, Page 1

Lirfa leggst á
lerki í Fljótsdal
Síðustu daga hefur orðið vart
við nokkrar skemmdir á ungum
lerkiplöntum innarlega í Fljóts-
dal. Skaðvaldurinn er lirfa er
nefnist Jarðygla og étur hún
barrið á lerkinu.
Að sögn Guðmundar Halldórs-
sonar, skordýrafræðings hjá rann-
sóknarstöð Skógræktar ríkisins á
Mógilsá, hefur þetta kvikindi hing-
að til verið óþekkt vandamál í
skógrækt en hefur blossað upp á
heiðalöndum. í Suður-Þingeyja-
sýslu urðu til að mynda talsverðar
skemmdir af völdum jarðyglu
1974-1975 og skrifaði Helgi Hall-
grímsson um það mál í tímarit sitt
Týli 1977. Það er jafnframt helsta
Þessi planta er búinn aö fóöra nokkra,
litfur enda fariö aÖ sjá verulega á henni
Sjómannadagurinn var haldinn hátíölegur á austfjöröum eins og annarsstaöar á landinu. Þessar myndir eru teknar á ReyÖar-
firöi þar sem fjöldi manns var samankominn. Á litlu myndinni er liö frystihússins sem samanstóö af miklum valkyrjum og
stóÖu þœr sig meÖ stakri prýöi í róörakeppninni. Austram: B.S.
Urvalsmjólk frá
6 kúabúum
heimild sem til er um jarðygluna
hér á landi.
Kvikindi þetta er óvenjulegt að
því leyti að lirfan lifir af veturinn,
en yfirleitt er það egg eða púpa
sem það gerir, þó að hitt sé líka til.
Þegar hún svo vaknar úr dvala á
vorin er lirfan hálfvaxin. Þar af
leiðandi þarf hún mikið fóður og
leggst því á þann gróður sem lengst
er á veg kominn. Þar sem skemmd-
irnar nú eru er það lerkið sem er
komið lengst af stað, en lirfan er
Hér sést jaröyglan háma í sig barr á lerkitré.
amar sæmilega gróið land til þess.
Eins getur verið að fuglar og önn-
ur rándýr eigi erfiðara með að finna
kvikindið þar sem gróður er meiri,
t.d. sina og mosi. Það er líka mögu-
Rúnar Isleifsson, Sigrún Sigurjónsdóttir, Skúli Gunnarsson og Guömundur Halldórs-
son voru aö meta skemmdirnar á lerkinu í Fljótsdal. Þau mældu 200m2 reiti og flokk-
uðu plönturnar eftir skemmdum. Niðurstöður eru ekki komnar úr þessum mœlingum.
líka að éta annan gróður sem kom-
in er af stað. Hins vegar virðist
vera að skemmdirnar séu takmark-
aðar við ákveðið gróðurfar. Þeirra
hefur hingað til aðeins orðið vart í
vel grónu landi, þar sem landið er
loðið og gæti það stafað af því að
leiki að lirfan eigi auðveldara með
að lifa af veturinn þar sem jörð er
loðinn. Þessar hugmyndir eru ekki
byggðar á miklum rannsóknum en
þetta eru engu að síður líklegustu
skýringamar á því hvers vegna lirf-
an finnst aðallega í ákveðnu gróð-
í fyrra varð vart við skemmdir á
lerki í Fljótsdal, en þá var skuldinni
skellt á grasmaðk eins og gjarnan
hefur verið með skemmdir af þessu
tagi. Nú sjá skógræktarmenn hins
vegar að þá hefur mjög sennilega
verið um jarðyglu að ræða og þessi
plága að komast af stað. Plöntur
sem skemmdust í fyrra hafa náð sér
að nokkru leyti og virðist lirfan
ekki hafa étið allt brum. Eins er
heilmikill kraftur eftir í rótum
plantnanna þó að barrið sé étið.
Hugsanlegt er að ýmsar skemmdir
sem hingað til hafa verið taldar
vera af völdum grasmaðks séu til
komnar vegna þessarar tegundar.
Þröstur Eysteinsson,fagmála-
stjóri Skógræktarinnar, taldi að það
þyrfti ekki að óttast jarðygluna svo
mjög nema að hún réðist á plöntur
ár eftir ár. Eins er það kostur að
stór hluti þess lerkis sem plantað er
fer í tiltölulega rýran jarðveg og
þar virðist jarðyglan, eins og áður
segir, kunna heldur illa við sig.
Lirfan er nú farin að púpa sig svo
að átveislu þessari ætti að fara að
ljúka hvað úr hverju, að minnsta
kosti í sumar.
Á myndinni eru frá vinstri: Helgi Elísson Félagsbúinu Hallfreðarstöð-
um, Jón Júlíusson Félagsbúinu Mýrum, Svanhildur Bjömsdóttir og Ey-
þór Hannesson í Birkihlíð og Sigurður Stefánsson í Flögu en þau fengu
viðurkenningu Mjólkursamlagsins fyrir framleiðslu úrvalsmjólkur á síð-
asta ári ásamt ábúendum í Amkelsgerði og Hreiðarstöðum sem ekki vom
viðstaddir þegar myndin var tekin.
Ámadóttir, Jón Steinar Elíssson oj
Helgi Elísson Félagsbúinu Hallfreð-
arstöðum og að lokum Sólveig Páls-
dóttir og Kári Gunnlaugsson Hreið-
arstöðum.
Að sögn Guttorms Metúsalems-
sonar mjólkurbússtjóra, var innveg-
in mjólk 2.737.911 lítrar árið 1995.
Þar af var nýmjólk rúmlega 915
þús. lítrar, léttmjólk rúml. 560 þús.
lítrar, og undanrenna og til KASK
tæplega 730 þús. lítrar svo eitthvað
sé nefnt. Mjólkursamlag Kaupfélags
Héraðsbúa framleiðir ennfremur
undanrennu, rjóma, smjör, skyr,
jógúrt, súrmjólk og mysu. Árið
1994 var innvegin mjólk 2.716.163
ltr. Það var mjólkurbústjórinn
Guttormur Metúsalemsson sem af-
henti viðurkenningarnar.
Á ársfundi Mjólkursamlags
Kaupfélags Héraðsbúa sem hald-
inn var í síðustu viku voru 6 kúa-
búum veittar viðurkenningar fyr-
ir úrvalsmjólk á síðasta ári. Kúa-
búin sem fengu viðurkenningarn-
ar að þessu sinni eru Flaga, Fé-
lagsbúið Mýrum, Birkihlíð, Fé-
lagsbúið Arnkelsgerði, Félagsbúið
Hallfreðarstöðum og Hreiðarstað-
ir.
Ábúendur á búunum eru: María
Kristjánsdóttir og Sigurður Stefáns-
son í Flögu, Jónína Zhoponíasdótt-
ir, Jón Júlíusson og Einar Zoponías-
son á Félagsbúinu Mýrum, Svan-
hildur Bjömsdóttir og Eyþór Hann-
esson í Birkihlíð, Ásdís Nikulás-
dóttir og Guðmundur Nikulásson
Félagsbúinu Amkelsgerði, Margrét