Bæjarins besta - 08.06.1995, Síða 6

Fyrrum skipstjóri og yfirhafnarvörður á Isafirói
STURLA Halldórsson, skip-
stjóri og fyrrum yfirhafna-
vörður á ísafirði dvelst nú á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Isa-
firði, en hann hefur um tíma átt
við alvarlegan sjúkdóm að
stríða, sjúkdóm sem leitt hefur
til þess að taka hefur þurft hluta
af vinstri fæti hans, Sjúk-
dómurinn hefur haldið áfram
að herja á Sturla og er nú svo
komið að sömu örlög bíða hægri
fótarins. Sturla hefur um sjö
ára skeið smíðað skipslíkön í
sínum frítíma og eru skipin sem
hann hefur galdrað fram orðin
fjórtán að tölu. Það nýjasta lauk
hann við í síðustu viku, en það
er herskipið Vasa, sem fórst í
reynslusiglingu sinni íhöfninni
í Stokkhóimi í Svíþjóð árið
1628.
„Ég byrjaði á þessu u.þ.b.
fjórum árum áður en ég hætti
að vinna og þetta er fjórtánda
skipið sem ég smíða. Ég hef
líklega byrjað þegar ég var 66
ára, því ég hætti að vinna
sjötugur og verð 73 ára í sumar.
Þetta skip er nákvæm eftirlíking
af herskipinu Vasa sem hafði
að geyma 64 fallbyssur. Þetta
er hið fræga sænska herskip sem
hvolfdi í reynslusiglingunni í
höfninni í Stokkhólmi árið
1628. Það náðist síðan upp á
þessari öld og er til sýnis í
Stokkhólmi. Þarna var um að
kenna vitlausum útreikningum
enda fyrirfór verkfræðingurinn
sér daginn eftir að skipið sökk.
Svíar voru í stríði þá og menn
heimtuðu alltaf fleiri og fleiri
fallbyssur um borð, en ekkert
sett í botninn á því í staðinn og
því fór sem fór.
Hjukkurnar
spenntar
yfirsmíðinni
Smíðin hefur gefið mér
geysilega mikið, ég hef haft
unun af þessu. Þetta er gífurleg
vinna og það er þolinmæðin
sem gildir við verk sem þetta.
Ég byrjaði á Vasa 1. október á
síðasta ári. Ég var á Reykja-
lundi í fjórtán vikur síðastliðið
sumar, eftir að vinstri fóturinn
á mér lamaðist og ég var búinn
að ná honum þegar ég út-
skrifaðist. En daginn eftir
lamaðist hægri fóturinn. Þá á-
kvað ég að fara á fullt í smíðina
og var kominn langt á veg með
skrokkinn þegar ég lagðist hér
inn á sjúkrahúsið í byrjun
desember á síðasta ári. Ég fór
síðan heim og var þar þegar
mest gekk á í veðrinu hér fyrir
vestan en var lagður aftur inn á
spítaiann í byrjun mars. Þá fékk
ég að taka líkanið með mér og
klára það hér. Þær voru svo
vingjarnlegar og spenntar
hjúkkumar yfirsmíðinni, að það
tókst að klára verkið í síðustu
viku.
Líkanið af herskipinu Vasa
er úr balsaviði og er 98 sm langt.
Smáhlutirnir koma tilbúnir en
ég varð að hita borðin í skrokk-
num og beygja til þess að allt
gengi upp, líkt og gert er við
skipasmíðar. Núna er ég að láta
smíða glerskáp utan um skipið
og eikarpall undir það og síðan
verður það gefið. Ég er ekki
búinn að opinbera það, hvert
skipið fer, en ég hef hugsað
mér að skilja það eftir hér
á sjúkrahúsinu. Fyrst
starfsfólkið leyfði mér
að klára það hér finnst
mér við hæfi að það
verði hér áfram.”
Smíði 14.
skipsins
iokið
klárað Vasa lýkur smíðinni hjá
mér a.m.k. um tíma, því nú er
ég að hugsa um að fara að mála.
Ég hef málað nokkrar myndir
og hyggst snúa mér að því.
Þessar tómstundir hafa gefið
mér mikið og hjálpað mér í
veikindum mínum.
Það var tekið framan af
vinstri fætinum og hægri fót-
urinn er að fara á sömu lund.
Það er sykursýkin sem er að
fara með mig og ég kemst því
ekkert áleiðis nema í
hjólastól. Ég veit
ekki hvað ég
v e rð
áratuga skeið og finnst hátíðar-
höld dagsins hafa farið mikið
aftur á undanförnum árum.
„Sjómannadagurinn er orð-
inn gjörbreyttur frá því var.
Samheldnin er engin í dag
miðað við það sem var. Ég held
því að það sé orðin tímaskekkja
að halda upp á sjómannadaginn.
A.m.k. í þeirri mynd sem hann
er í dag. Ég var í 28 ár á sjó, þar
af 20 ár sem skipstjóri, ég var í
29áráhöfninni og hefþvífylgst
með öllum þeim breytingum
sem átt hafa sér stað í gegnum
árin. Mér finnst því hátíðar-
höldin ekki vera svipur hjá sjón
frá því sem var.
I dag eru vandræði að fá sjó-
menn til að gera eitthvað í sam-
bandi við daginn, hvort sem
um er að ræða undirbúning eða
þátttöku í deginum. Annað
hvort á að hætta þessum há-
tíðarhöld-
um eða þá að sjómenn verða að
taka sér tak og stokka spilin
upp á nýtt. Eins og þetta er í
dag, þá erum við að tala um
hátíðisdag landverkafólks í
landi en ekki hátíðisdag sjó-
manna. Það þarf að vera hugar-
farsbreyting í þessum efnum
sem öðrum.
Sturla Halldórsson, fyrr-
um skipstjóri og yfir-
hafnarvöróur á ísafirði
liggur nú á Fjórð-
ungssjúkra-
húsinu á
ísafirði.
Eins og að framan
greinir er hér um fjórtánda
skipið að ræða sem Sturla 1
hefur smíðað á síðustu sjö
árum. En hvert varfyrstaskipið
sem hann smíðaði?
„Það var líkan af hollenskum
bát sem ég skýrði Gylfa, en ég
átti bát með því nafni. Síðan
smíðaði ég dráttarbát, sem ég
geymi heima í glerskáp. Ég hef
smíðað skip sem eru allt að 120
sm að lengd og það skip fékk
nafni minn í fermingargjöf í
hitteðfyrra. Herskipið Vasa er
það skip sem hefur tekið hvað
mestan tíma hjá mér. Skipið
þar á undan, „Gullna hindin”
sem til er í Brixham á Suð-
vestur-Englandi, skammt frá
þeim stað þar sem Magnús
Steindórsson, rekur kastalann
sinn, tók 484 klukkustundir í
smíði og á bak við smíðina á
Vasa eru því a.m.k. 6-700
klukkustundir.
Ég á „Gullnu hindina” heima
en Magnús var búinn að biðja
um skip hjá mér sem hann
ætlaði að hafa á barnum hjá sér
en ég hef aldrei komið því í
verk. Ég var búinn að ákveða
að gefa honum Bounty, sem
varfræg fyrir uppreisnina í því,
en gafst upp á að koma því
heilu til hans. Með því að hafa
h é r
1 e n g i
þvíhægri fót-
urinn erorðinn það
sjúkur, að það þarf að
öllum líkindum að stytta hann.
Ég vona að ég geti haldið
fætinum í skefjum þar til Þor-
steinn Jóhannesson læknir kem-
ur 19. júní, því ég treysti honum
fullkomlega til að gera það sama
við hægri fótinn og hann gerði
við þann vinstri. Ég er búinn að
fá staðfestingu á því að ef ég
verð sendur suður, þá verður
fóturinn tekinn af við kálfa. Ég
hef því ekkert annað fyrir stafni
en að dunda mér við áhuaamál
Sjómannaðagurinn
er tímaskekkja
Sturla var skipstjóri til margra
ára auk þess sem hann var
hafnarvörður á Isafirði og yfir-
hafnarvörður um 29 ára skeið.
Þá hefur hann verið driffjöðurin
í hátíðarhöldum sjómanna um
ísafjörður
Neyðarblysum stollð úr
Daníel Sigmundssyni
biðurallaþásemhafavitneskju Björgunarbáturinn Daníel Sigmundsson.
um málið að hafa samband hið Neyðarblysum og flugeldum var stolið úr
f t bátnum aðfararnótt þriðjudags.
6
FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1995