Bæjarins besta - 31.03.1999, Qupperneq 13

Kristján Finnbogason og Hermann Hermannsson.
- litið inn á
varðstofu
Slökkviliðs
ísafjarðar, þar
sem menn eru
ávallt reiðu-
búnir þegar
slys eða elds-
voða ber að
höndum
Það er mikill dagamunur á
annríkinu hjá vaktinni á
Slökkvistöðinni áísafirði. Ut-
köllin eru að jafnaði um 200-
250 á ári eða um 4-5 á viku en
dreifast misjafnlega. Stundum
rekur hvert útkallið annað
sama daginn en stundum er
hreint ekkert að gera í marga
daga.
Og þó. Það er í rauninni
alltaf nóg að gera. Þeir sem
eru á vaktinni sitj a ekki auðum
höndum frá morgni til kvölds
og horfa á símann og bíða
eftir að hann hringi. Á vökt-
unum hafa heilu slökkvibíl-
arnir verið smíðaðir nærfellt
frá grunni og mikill tími fer í
viðhald þeirra sem er nokkuð
forn, eins og tíðkast yfirleitt
hjá íslenskum slökkviliðum.
Og haldi einhver að
slökkviliðsmennirnir á vakt-
inni séu bara kallaðir út í elds-
voða, þá er það mikill mis-
skilningur. Langflest útköllin
eru vegna sjúkraflutninga,
enda eru eldsvoðar tiltölulega
fátíðir hér um slóðir. Ástæðan
er væntanlega sú, að forvarnir
og eftirlit hjá Slökkviliði ísa-
fjarðar eru í mjög góðu lagi,
en einnig má vera að Isfirð-
ingar séu sérstaklega passa-
samir í þeim efnum. Þess ber
að geta, að sjúkraflutningarnir
eru ekki nærri, nærri allir
fólgnir í hraðakstri með sírenu
og ljós, heldur einfaldlega
flutningar á veiku fólki á milli
staða íbílum sem eru sérhann-
aðir til þeirra þarfa.
REYKSKYNJARINN
Á VARÐSTOFUNNI
Klukkan er átta að morgni.
Mennirnir sem ganga hinar
daglegu vaktir á Slökkvistöð-
inni við Fjarðarstrætið koma
á staðinn. Það eru þeir Kristján
Finnbogason varaslökkviliðs-
stjóri og Hermann G. Her-
mannsson. Að sjálfsögðu er
eitt fyrsta verkið á varðstof-
unni eins og á öllum varðstof-
urn heimsins að hella upp á
könnuna. Má reykja hérna?
Svarið kemur af sjálfu sér.
Öskubakki stendur á borði,
troðið er í pípu. kveikt í síga-
rettu. Maður skyldi ætla að
einhver ráð væru með að
slökkva á þessum stað ef
kviknaði í út frá vindlingi. I
loftinu er reykskynjari.
Gestir sem líklega eru í
varaliðinu í bænum koma við
á varðstofunni á leiðinni í
vinnuna, fá sér kaffisopa,
kveikja sér í sígarettu og
spjalla um landsins gagn og
nauðsynjar. Er þriðja heims-
styrjöldin að hefjast? Hvað
sagði ekki Nostradamus?
Reykskynjarinn í loftinu hlýt-
ur eiginlega að vera óvirkur,
annars væri hann farinn í
gang.
Þeir eru þrír, fastir starfs-
menn hjá Slökkviliði ísafjarð-
ar. Fyrir utan þá Kristján og
Hermann er Þorbjörn Sveins-
son slökkviliðsstjóri. Hann er
reyndar ekki á staðnum í þetta
sinn.
BRYNJA SIG AND-
LEGA Á LEIÐINNI
Á SLYSSTAÐ
Það er hlutverk mannanna
á Slökkvistöðinni að hlaupa
upp í sjúkrabflinn og rjúka
burt þegar tilkynnt er um slys.
Getur það nokkurn tímann
komist upp í vana að korna að
slysum? Getur það nokkurn
tímann orðið rútína eins og
að stimpla umslög eða hausa
fisk? Geta menn nokkurn tím-
ann orðið ónærnir fyrir því?
Nei, líklega ekki, hversu
gamlir sem menn verða í
þessu starfi, hversu oft sem
þeir koma að slösuðu eða
látnu fólki. Og hér, á stað úti á
landi þar sem allir þekkja alla
eða því sem næst, þá er það
enn erfiðara og þungbærara.
Þeir Kristján og Hermann
segjast brynja sig andlega á
leiðinni í útköll á slysstaði.
Yfirleitt vita þeir lítið að
hverju þeir munu koma. Þess
vegna er um að gera að vera
viðbúinn hinu versta, segja
þeir.
ÁFALLAHJÁLP OG
ÁGÚST L/EKNIR
Báðir hafa þeir notið áfalla-
hjálpar vegna hörmulegra at-
burða þar sem þeir hafa komið
á vettvang, eins og farið er að
tíðkast á seinni árum. Þeir láta
afar vel af starfi Ágústs Odds-
sonar læknis í Bolungarvík á
því sviði. Þegar atburðir gerast
á við þá sem urðu í Súðavík
og á Flateyri er oft einhver
hluti björgunarmanna sem
treystir sér ekki til að halda
áfram starfi í björgunarsveit-
um. Enda þótt utanaðkomandi
kunni að halda annað, þá eru
björgunarsveitarmenn og
sjúkrabílstjórar manneskjur
en ekki vélar. Og eru þeir í
þessum störfum einmitt þess
vegna. Kristján Finnbogason
og Hermann G. Hermannsson
eru vissulega manneskjur en
ekki vélar.
Á veggjum varðstofunnar á
Slökkvistöð Isafjarðar er
fjöldi skírteina um próf og
námskeið í hinu og þessu sem
lýtur að slökkvistörfum,
sjúkraflutningum og neyðar-
hjálp. Hermann segirað Krist-
ján varaslökkviliðsstjóri eigi
nú öllu meira af þessu en hann.
Endaerhanneldri ogreyndari.
KRISTJÁN
OG HERMANN
Kristján Finnbogason er
Djúpmaður að uppruna, 57
ára að aldri, og hefur um langt
árabil verið varaslökkviliðs-
stjóri og sjúkrabílstjóri á Isa-
firði. Hermann G. Hermanns-
son er 30 ára, ísfirðingur að
uppruna og meira að segja
fæddur í næst-næsta húsi við
Slökkvistöðina við Fjarðar-
strætið. Hann hefur verið í
föstu starfi á Slökkvistöðinni
á Isafirði í nokkur áren byrjaði
þar í sumarvinnu fyrir bráðum
áratug. Hann sér ekki eftir því
að hafa valið þetta starf. Raun-
ar má rekja það til veru hans í
skátunum, enda er sitthvað af-
ar skylt með störfum hjálpar-
sveita og sjúkraflutninga-
manna.
KONA í SLÖKKVILIÐI
ÍSAFJARÐAR
Talið berst að konum í starfi
slökkviliðsmanna. Fyrir
skemmstu var auglýst eftir
nýju fólki í Slökkvilið Reykja-
víkur og sérstaklega óskað eft-
ir því að kvenfólk sækti um.
Konur gerðu það vissulega en
engin stóðst þau próf og þær
kröfur sem lutu að líkamleg-
um styrk. Þeir Kristján og Her-
mann geta þess, að hugsan-
lega sé Slökkvilið Isafjarðar
hið eina á landinu þar sem
kona hefur verið í föstu starfi.
Það er eitthvað um eða yfir
áratugur síðan. Konan sú var
Helga Rut Halldórsdóttir og
stóð sig með miklum ágætum,
segja þeir.
Kristján þvertekur fyrir að
stunda æfingar hjá Studio
Dan. Samt eru vöðvarnir á
handleggjum hans eins og
hann geri aldrei neitt annað
en stunda lyftingar. Það eru
trúlega engin vettlingatök hjá
þessum fremur lágvaxna en
samanrekna rnanni þegar
mikið liggur við.
8ÍLASMÍÐI
Á VÖKTUNUM
Handan við glervegg varð-
stofunnar er bíla- og tækja-
geymslan. Þar eru tveir vold-
ugir slökkviliðsbílar í við-
bragðsstöðu nótt sem nýtan
dag. Annar þeirra er Benz,
kominn hátt á fertugsaldur.
Hinn er líka þýskur, fyrrver-
andi mjólkurbíll af gerðinni
MAN.töluvertyngri. Kristján
er hógvær maður og hægur
og fremur orðfár og þegar
hann bregður sér frá er það
Hermann sem segir frá því að
Kristján hafi hreinlega smíðað
þann bíl frá grunni sem
slökkvibíl. Hermann bendir
líka á nýsprautað hús af fram-
byggðum International-vöru-
bíl sem liggur í bflageymsl-
unni frammi og bíður bara
þess að verða sett á bílinn.
Ekki alls fyrir löngu keypti
Slökkvilið ísafjarðar aflóga
olíubfll af þeirri gerð fyrir and-
virði dekkjanna einna, sem
síðan voru notuð undirMAN-
inn. Síðan fór Kristján að
vinna á vöktunum við að gera
bílinn upp. Húsið á honum
var orðiðafarlasiðen Kristján
þefaði uppi heldur skárra hús
hjá einhverju fyrirtæki í vest-
firsku plássi. Nú er gamli olíu-
bfllinn smátt og smátt að verða
að nýuppgerðum slökkvibfl.
Honum er síðan ætlað fram-
haldslíf í öðrum byggðar-
kjarna í Isafjarðarbæ þegar
honum hefur verið tryggt
húsaskjól.
Ekki kveðst Kristján hafa
lært neitt lil bílasmíða nema
afreynslunni.Raunarfermik-
ill tími hjá þeim félögum í
viðhald og viðgerðir á bílun-
um. Eitt brunaútkall krefst
yfirleitt margra klukkutíma
yfirferðar á bílunum. Eins og
vænta má um svona gamla
bfla er ævinlega eitthvað að
bila og ganga úr sér. En Krist-
ján er nostrari og snyrtimenni
af Guðs náð, ekki síst þegar
bílar eru annars vegar, og á
hans eigin fannhvítu einka-
bflum hefur varl a nokkur mað-
ur nokkurn tímann séð blett
eða skrámu.
KVIKNAÐI í
SLÖKKVI8ÍLNUM
Þeir félagar vita ekki til þess
að kviknað hafi í á Slökkvi-
stöðinni á Isafirði, að tóbaki
frátöldu. Hins vegar kviknaði
eilt sinn í dæluhúsinu aftan á
öðrum slökkvibílnum. Vel og
greiðlega tókst að slökkva
þann eld, enda vel tækjum
búnir fagmenn á staðnum.
PERSÓNULEG Á8YRGÐ
ÖKUMANNS EF £/77-
HVAÐ KEMUR FYRIR
I þessu starfi er stundum
nauðsynlegt að „kitla pinn-
ann“, eins og það er kallað.
Sumir halda að ökumenn lög-
reglubfla, sjúkrabíla og slökk-
vibíla megi hvað sem er í
umferðinni ef þeir aðeins eru
með ljósmerki og hljóðmerki.
Það er alger misskilningur. Ef
þeir lenda í óhappi eða slysi
sem rekja má til þess að þeir
hafi brotið almennar um-
ferðarreglur, alveg sama þótt
þeir séu með blikkljós og sír-
enu á fullu, á bera þeir sjálfir
persónulega ábyrgð á því. Þeir
Kristján og Hermann hafa til
þessa komist slysalaust frá
hraðakstri; Kristján kveðst þó
einu sinni hafa lent í því að
hnubba annan bíl. Hann segir
betra að vera nokkrum mínút-
um lengur á leiðinni inn í Djúp
eða innan úr Djúpi, svo dæmi
sé tekið, en komast í staðinn
heilu og höldnu alla leið. Mal-
arvegirnir í Djúpinu eru víða
rnjóir og varasamir og þarf
naumast að spyrja að leiks-
lokum ef bíll með stórslasað
fólk innanborðs skrikar þar út
af á gríðarlegri siglingu eða
lendir framan á öðrum bfl.
MARGIR í
SLÖKKVILIÐINU
Enda þótt þeir Kristján og
Hermann séu aðeins tveir á
daglegum vöktum á Slökkvi-
stöðinni, þá eru fjölmargir
menn í Slökkviliði ísafjarðar.
Það eru menn í hinum og þess-
um störfum um allan bæ, sem
eru kvaddir út með einni
hringingu þegartilkynnt er um
eldsvoða. Þá henda þeir frá
sér pennanum eða penslinum
eða mataráhöldunum, hvar
sem þeir sitja eða standa, og
rjúka í útkallið.
Reykköfun er líklega það
hættulegasta í starfi slökkvi-
liðsmannsins. Þeir Kristján og
Hermann telja sig aldrei hafa
komist í beina lífshættu í störf-
um. Væntanlega er hvort
tveggja, að þeir kunna vel til
verka, þekkja hætturnar og
vita hvernig á að varast þær,
og jafnframt eru þeir gæddir
þeim nauðsynlega eiginleika
að vera hæfilega smey kur þeg-
ar það á við.
ALLTAF í SOKKUM, EN...
Þó að vaktmennirnir á
Slökkvistöðinni séu heima og
sofi á sitt græna um miðja
nótt, þá er ekki þar með sagt
að þeir séu þar stikkfrí. Þeir
verða að storma burt þegar
kallið kemur og það er komið
upp í vana að vera fljótur í
fötin og fljótur af stað. Her-
mann neitar því að hann hafi
nokkurn tímann hlaupið ber-
fættur út. Hins vegar dregst
upp úr honum að komið hafi
fyrir að hann hafí farið í útkall
án flíkur sem hann vill ekki
tilgreina og glottir. Kristján
og morgungestirnir glotta líka.
Þessir gestir eru áreiðanlega
líka í slökkviliðinu. Það fæst
loksins upplýst, að Hermann
sé ekkert endilega að hirða
um óþarfa eins og nærbuxur
ef hann er t.d. í baði þegar
kallið kemur. Það eru utan-
yfirbuxurnar sem máli skipta.
ÁVALLT REIÐU8ÚNIR
Það sama gildir hjá mönn-
unum hjá Slökkvistöðinni á
Isafírði og skátunum: Ávallt
reiðubúinn. Það ergotttil þess
að vita og vekur öryggiskennd
að þessir traustu, þrautreyndu
og hæglátu menn skuli vera
ávallt reiðubúnir þegar slys
eða bruna ber að höndum.
Hvort heldur er á nóttu eða
degi. Hvað sem líðureinhverj-
um aukaatriðum eins og nær-
buxum.
MIÐVIKUDAGUR 31. MARS 1999
13