Morgunblaðið - 09.04.2021, Blaðsíða 8

8 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. APRÍL 2021
Jón Magnússon hæstarétt-arlögmaður, einn þeirra sem
unnu mál vegna sóttvarna-
reglugerðar, skrifar á blog.is:
„Enginn ágrein-
ingur er um að
haga sóttvörnum
með sem bestum
hætti.
Reglugerð sem
heilbrigðisráðherra
setti og leiddi til
frelsissviptingar á
þriðja hundrað manns var ólög-
mæt. Þá verður að athuga hvort
þörf er á að grípa til annarra að-
gerða til að tryggja það markmið
sem að er stefnt. Eðlilegast væri
að það yrði á höndum annars ráð-
herra en þess, sem klúðraði mál-
inu.
- - -
Eðlilegt væri þegar svona málkemur upp, að sú nefnd Al-
þingis sem málið heyrir undir boð-
aði þá lögmenn á fund sinn, sem
fóru með málin bæði fyrir sótt-
varnalækni og varnaraðila, til að
fá á hreint hvernig var staðið að
málum og hvort einhver mistök
hafi verið gerð.
- - -
Það er síðan umhugsunarefni,að formaður velferðarnefndar
Alþingis, Helga Vala Helgadóttir,
sem annars hefur staðið sig vel í
þessari umræðu, hoppaði strax á
vagn vinsældaöflunar og nánast
bauð upp á nýjan gjafapakka til
stjórnvalda varðandi sóttvarnir
með breyttum lögum. Ef til vill
væri þá einfaldast að Alþingi
mundi bæta við ákvæði í sótt-
varnalögin svohljóðandi, þannig að
borgaraleg réttindi væru ekki að
þvælast fyrir:
„Sóttvarnalæknir getur gripið
til hverra þeirra ráðstafana, sem
hann telur nauðsynlegar hverju
sinni.““
- - -
Einhverjir virðast telja æskilegtað sóttvarnalæknir hafi slíkt
alræðisvald. Það er áhyggjuefni.
Jón Magnússon
Er alræði æskilegt?
STAKSTEINAR
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://mbl.is/mogginn/leidarar/
Krafa um að lágmarkshlutfall evr-
ópsks efnis á fjölmiðlaveitum sem
miðla myndefni eftir pöntun skuli
vera 30% og að það skuli vera sýni-
legt og fjölbreytt verður væntan-
lega lögfest hér á landi á næstunni.
Frumvarp menntamálaráðherra
um breytingu á fjölmiðlalögum, sem
er innleiðing Evróputilskipunar um
hljóð- og myndmiðlunarþjónustu,
hefur nú verið lagt fram á Alþingi.
Þeir sem eru með litla veltu verða
þó undanþegnir þessari 30% reglu.
Íslenskt efni fellur undir skil-
greininguna á evrópsku efni. Er 30%
hlutfall evrópsks efnis ákvarðað og
reiknað út þannig að miða skuli við
fjölda titla. T.d. telst þá ein þáttaröð
vera einn titill og ein kvikmynd telst
sömuleiðis sem einn titill. Því þurfa
30 titlar af hverjum 100 að vera evr-
ópskir. Bent er á í skýringum að að-
ildarríkjum var heimilt að velja á
milli tveggja aðferða, þ.e. fjölda titla
eða fjölda mínútna efnisins en sú leið
að telja titla var talin vera betri fyrir
alla aðila hérlendis.
Í frumvarpinu sem upphaflega var
kynnt í drögum í samráðsgátt fyrir
rúmu ári eru einnig ákvæði sem gera
mynddeiliþjónustum skylt að gera
ráðstafanir til að vernda börn gegn
óæskilegu efni og almenning gegn
hatursáróðri. Til mynddeiliveitna
teljast einnig tilteknir hlutar sam-
félagsmiðla á borð við Facebook og
Youtube en eftirlit með þeim er inn-
an írskrar lögsögu.
Í frumvarpinu fá fjölmiðlar og fjöl-
miðlaveitur aukið svigrúm til að
ákveða hvenær í dagskrá auglýsing-
ar eru birtar. Hámarkið verður ekki
lengur bundið við 12 mínútur á
klukkustund heldur verður deginum
skipt upp í tvo tímaramma og há-
markslengd auglýsinga má þá vera
20% innan hvors ramma.
omfr@mbl.is
Evrópskt efni aldrei minna en 30%
- Miðlar fá aukið svigrúm til að ákveða hvenær í dagskrá auglýsingar eru birtar
Rykið var dustað af Landabrigð-
isþætti Grágásar, Landleigubálki
Jónsbókar og Brennu-Njálssögu í
nýlegu dómsmáli fyrir Landsrétti.
Einnig var þar vitnað í jarðabók
Árna Magnússonar og Páls Vídalíns
frá 18. öld auk yngri laga og gjörn-
inga.
Í málinu tókust á annars vegar
eigendur Bergþórshvols og Berg-
þórshvols 2 og hins vegar eigendur
Káragerðis, sem áður var hjáleiga
frá Bergþórshvoli. Eigendur Kára-
gerðis stefndu eigendum Bergþórs-
hvols og kröfðust þess að viðurkennt
væri með dómi að jörð þeirra ætti
þriðjung af óskiptum hlunnindum
Bergþórshvolstorfu, þ.e. jarðanna
þriggja. Eigendur Bergþórshvols
voru sýknaðir af kröfu eigenda
Káragerðis í héraði og Landsréttur
staðfesti þann dóm.
„Það er ekki algengt í dómsmálum
að farið sé í svo gamlar heimildir
sem þessar,“ sagði Jón Steinar
Gunnlaugsson, fyrrverandi hæsta-
réttardómari. „Það er saga á bak við
allar landareignir í landinu. Stund-
um þarf ekki að fara mjög langt aft-
ur til að leysa úr því hver réttarstaða
manna er hvers gagnvart öðrum. En
stundum þarf að fara lengra aftur.
Hér er um að ræða eignarréttindi
sem gengið hafa frá manni til
manns. Þá þarf að átta sig á því
hverju var afsalað, ef um það var að
ræða, og hvað lög sögðu um það á
hverjum tíma,“ sagði Jón Steinar.
Þegar hjáleigu hafi verið skipt út úr
jörð þurfi t.d. að skoða hvort hlunn-
indi hafi fylgt hjáleigunni.
„Þetta þýðir í mínum huga að við
lifum í sama landi og forfeður okkar
og erum enn að ráðskast með sömu
eignarréttindi og þeir ráðskuðust
með á sínum tíma,“ sagði Jón Stein-
ar. gudni@mbl.is
Rykið dustað af eld-
gömlum heimildum
- Vitnað í Grágás,
Jónsbók og Njálu í
nýlegu dómsmáli
Morgunblaðið/Einar Falur Ingólfsson
Vestur-Landeyjar Þar eru jarðirnar
Bergþórshvoll og Káragerði.