Skólablaðið - 01.04.1975, Page 10

Hver dagur öðrum líkur. Að minnsta kosti
fannst Sveinbirni ,, sáluga, Ölafssyni það. hinn
21. nóvember 197*1, daginn þann, sem olli þátta-
skilum í alheimsferli hans. Ef hann hefði getað
séð fyrir sér gang þessa fimmtudags, þá hefði hann
líklega ekki tautað fyrir munni sér á leiðinni
í skólann, þegar klukkuna skorti sextán mínútur í
átta. "Hver dagur öðrum líkur".
Sveinbjörn var kennari og hafði verið það
i nítján ár og rúmlega það. Hann var sonur Ölafs
nokkurs Ölafssonar, afdalahokrara í Skagafirði og
Jónínu Jónsdóttur, konu hans. Bræður Sveinbjörns
voru tveir, Haraldur, sem var nokkrum árum eldri
og Ölafur Magnú, sem var nokkrum árum yngri. Har-
aldur starfaði sem blaðamaður við reykvískt dag-
blað. ölafur Magnús var sjómaður, en hálfgerður
róni i landi. Samband yngri bræðranna og föður
þeirra hafði verið mjög náið, en nú voru hjónin
fyrir löngu látin, og hafði það orðið til þess,
að Harladur
að yngri bræðurnir tengdust traustari vináttu-
böndum, en Harladur fjarlægðist þá því meir.
Sveinbjörn komst á aðra skoðun, þegar á
daginn leið. Þessi dagur var engum líkur. Draug-
ar, vofur og afturgöngur var það eina sem virtist
vekja áhuga fólks þennan daginn. J>að var alveg
óvart, að talið leiddist út í þessa sálma. Hvað
á spíritismi sameiginlegt með þýzkukennslu. ^Svo
var farið að tala um sálnaflakk eða reisur sálar-
innar úr líkamanum út um heima og geima. Svein-
björn var þannig, að hann taldi ekki neitt eiga
sér annað en sínar náttúrulegu skýringar. Því
var það, að hann reiddist ákaflega þessu bulli
um "þetta líf og hitt lífið". Andlegir timburmenn
og ekkert annað var hans skoðun um þessa hluti.
Ekki tók betra við, þegar inn í kennarastofu kom
i kaffitímanum. Hver einasti maður virtist hafa
þetta draugakjaftæði á heilanum, en það sem verra
var, allir virtust vilja fá hans álit, og ef það
samrýmdist ekki skoðunum spyrjandans, þá var farið
að deila, þvarga um málið fram og aftur i lengri
tíma. Það virtist enginn vera á hans máli i
þessari deilu.
Sveinbjörn var að vonum þreyttur, þegar hann
kemur heim, kominn með hausverk eftir allar þessar
umræður yfir daginn. Getur sálin yfirgefið likama
eins manns og farið í annars eða , hvort dauðir
menn yrðu gáfaðri hinum megin, jafnvel hvort dauðir
menn fyndu til kynlegra fýsna. "Ja hérna, allt er
nú til," hugsaði Sveinbjöm og andvarpaði.
Guðrún, Kona Sveinbjörns, tók á móti honum og
hjálpaði honum úr frakkanum. Teið var heitt, og
honum elið betur. Eftir að hafa drukkið teið,
hyggst hann elggja sig fram að kvöldmat.
Sveinbirni finnst hann hafa sofið örskamma
stund, er hann heyrir konu sina kalla á sig.
"Símskeyti til þín," kallar hún. "Sveinbjöm,
það er komið símskeyti til þín."
Sveinbjörn þýtur upp úr rúminu. Það er ekki
á hverjum degi, sem hann fær símskeyti. Skyndilega
um leið og hann kemur að dyrunum, sortnar honum
fyrir augum, og hann fellur máttvana niður.
"Það er komið ræs", segir einhver. "Það er
komið ræs, minn, ertu vaknaður. Yndisleg
ilmandi kássa í kvöldmat, og ef þú ætlar að fá
eitthvað, skaltu flýta þér afturí. Það er nóg
að gera á dekki."
Hann rís upp og lítur ruglaður i kringum sig.
Hvar er hann staddur. Hann liggur i koju og
kastast til og frá. Skip. Hann er um borð í
skipi, skipi, sem veltur. Þarna inni, sem hann
er, lyktar af fiski og gömlum tóbaksreyk. Köld
tóbaksstybba, eins og í íbúð daginn eftir parti.
Hann klifrar niður úr kojunni og lítur i kringum
sig eftir fötum og skóm. Það er frekar óþrifalegt
í kringum hann. Hann treður sér í buxnagarma, __
sem hanga á snaga við kojuna, og svo fer hann i
bússur, sem hann sér.
Hann fer út og mætir þá manni, sem kemur
upp um einhvern stiga, sem liggur langt niður í
kolsvart gimald.
"Jja, öli minn", segir maðurinn, "hvernig
hefur þú það? Hress auðvitað". Síðan hverfur
maðurinn sér út um aðrar dyr.
Hann skilur ekki, hvað um er að vera. "Öli",
tautar hann, "ég heiti ekki öli". Hann horfir.á
eftir manninum út um dyrnar. Fyrir utan dyrnar
sér hann í hvítfyssandi öldur og þungbúinn himin.
Hann gengur út og sér þar mann að vinnu. Fiskar,
blóð, hnífar og sjór.
"Djöfull ertu fölur, Öli Maggi", heyrist kall-
að.
Hann hrekkur við.
"Þú ert kannski sjóveikur," segir önnur rödd,
og svo heyrist hlátur fjölda manna.
Hann litur til hliðar og sér nokkra menn horfa
hlæjandi á hann. Hann svitnar, og honum^svimar,
svo að hann grípur sér til stuðnings í vir, sem
liggur strekktur rétt fyrir ofan borðstokkinn.
Um leið stingur skipið sér í stóra öldu, og þegar
skipið réttir sig, pusast ískaldur sjór yfir dekkuð,
Hann sýpur hveljur, rennblautur, og þá heyrir
hann rödd, sem öskrar á hann.
"Slepptu, helvítis asninn þinn. /Etlarðu
að drepa þig eða hvað?" Hann finnur, að slynk-
ur kemur á vírinn, sem hann styður sig við, rétt
eins og hann sé lifandi. Hann sleppir takinu.
"Komdu þér i matinn, og vertu fljótur. Það
er að koma "glas", og svo fer ég bráðum að hífa."
Röddin virðist koma að ofan.
Hann gengur ruglaður í þá átt, sem hinn mað-
urinn hafði farið. Það heyrist hlátur að baki
hans. Hann er hættur að bofcna í þessu öllu saman.
Hvað er að gerast og hvers vegna er hann hér,
og afhverju kalla allir hann nafni bróður hans.
Þeir eru ekkert líkir útlits.
Hann heyrir diskaglamur lengra aftur í gangn-
um. Hann gengur á hljóðið. Um leið og hann
gengur inn um dymar, sem hljóðið kemur, heyrir
hann kallað.
"Öli Maggi", segir einhver rödd, "varstu að
synda." Svo heyrist önnur rödd segja: "ðsköp
lítur þú illa út, ertu sjóveikur?"
En nú er honum nóg boðið, og hann gríþur um
höfuð sér og stynur og öskrar: "Hvað er um að vera
hverjir eruð þið, ég heiti ekkert Öli Maggi, það
er bróðir minn. Ég heiti Sveinbjöm. Hvers vegna
er ég héma?"
Það dettur allt í dúnalogn þama inni. Ekkert
heyrist nema ekkastunur hans.
"Maðurinn hlýtur að vera fullur einu sini
enn," segir einhver.
"Þú ættir að fara bara aftur framm í og
leggja þig, góði minn", segir vinaleg rödd.
"Þið skiljið ekki neitt," segir hann og er
nú orðinn æstur, "ég heiti ekkert öli, það er
bróðir minn. Eg heiti Sveinbjöm. Látið mig
vera, helvítin ykkar," bætir hann við og rífur
upp dyrnar og hendist út á dekk. Hann hleypur
fram eftir, en er stoppaður af manni, sem kemur
klifrandi niður stiga.
"Heyrðu, öli minn," segir maðurinn mjög vin-
gjarnlega, "það var að koma símskeyti til þin,
ég held þú ættir að lesa það strax."
Hann snarstoppar. "Síriiskeyti", tautar hann,
það er ekki á hverjum degi, sem hann fær simskeyti.
Hann les það, sem stendur á blaðinu, sem loft-
skeytamaðurinn fær honum.
"Ölafur Magnús Ölafsson"
b/v Aflakló Ko 125 Kl. l8.2o.
Kæri Ölafur. Sveinbjörn, bróðir
þinn fékk þinn fékk hjartaáfall kl. 4.3o í dag.
Hann lézt núna, klukkan sex án þess að
komast til rænu á ný.
Samúðarkveðjur, þín mágkona,
Guðrún.
í fjarlægð heyrir hann rödd, sem kemur ofan
fra og segir "híf op". Hann finnur til svima og
skrítnar hugsanir leita á hann.
"Hvar er bróðir minn, ef ég er dauður?"
"Ha," segir loftskeytamaðurinn. "Mér þykir
leitt að heyra þetta, en þetta er leiðin okkar
allra," bætir hann við svona í huggunarskyni.
Hann riðar til og finnur til svima eins og
svo oft áður þessar siðustu minútur. Hann grípur
sér tþl stuðnings í vir þann, sem honum hafði
fyrir nokkrum mínútum verið bannað að snerta.
Hann heyrir ekki það, sem loftskeytamaðurinn
segir. Hann heyrir heldur ekki röddina, sem
segir fyrir ofan hann '■ Sláið úr", þessi tvö ör-
lagaríku orð.
Um leið og röddin sleppir þessum orðum kemur
ofsalegur hnykkur á vírinn, sem hann heldur í, og
allt verður svart fyrir hugskosjónum hans.
Haraldur Ölafsson situr við kvöldverðar-
borðið heima hjá sér þetta sama kvöld. Mynd af
yngri bræðrum hans er á hillu við vegginn og svart-
ur kross við hliðina. Utvarpið er opið, og þulur
heyrist þylja fréttir.
"....Það slys varð klukkan hálf sjö um borð
í togaranum Aflakló Ko 125, sem er gamall siðu-
togari, að skipverji lennti á milli togvira, þegar
verið var að draga inn vörðuna. Hann mun hafa
látizt samstundis. ^Nafn hans er ölafur Magnús
Ölafsson, búsettur i Reykjavík. Hann var ókvæntur
og bamlaus. ..."
"Jja," segir Haraldur við konu sína. "Nú eru
þeir aftur saman. Bara hálftími á milli þeirra."
Sigurður Sigurðarson, 4-B.
10