Fiskifréttir - 06.06.1986, Síða 13

föstudagur 6. júní
13
ig á tvo aðra menn, Jón og Hafliða
Kolbeinssyni, sem reyndust vera í
vitorði með þeim fyrrnefndu.
Jón Kolbeinsson var háseti hjá
Þuríði og eitt sinn er Þuríður var
að spjalla við hann um ránið og
talaði um að grunaðir menn
þyrftu að sverja eið og þá mundi
sannast hverjir væru sekir og
hverjir ekki. Hún sagði „Það er
voðalegt að taka guð til vitnis þeg-
ar maður lýgur,“ en Jón hafði
sagt að lítið mál væri að sverja
rangan eið. Jón taldi eiða ekki
merkilega og sagði þá mannasetn-
ingu. „Þó er samviskan alltaf í
mönnum, “ svaraði Þuríður hon-
um „og bendir þeim á grein góðs
og ills.“ Þuríður var trúhneigð
kona og trúði á hið góða í öllum
mönnum.
Þó Þuríður hafi komið upp um
Kambsránsmenn þá kom hún
áfram vel fram við þá eins og
hennar var von og vísa. Hún
heimsótti oft litla dóttur Jóns
Geirmundssonar og stúlkan varð
hænd að Þuríði. Þegar Jón ætlaði
að svelta sig í hel fór Þuríður
þangað sem hann var í haldi og
talaði hann til. Fékk hún hann til
að þiggja mjólk og matarbita og
bað hann að lifa vegna litlu dóttur
sinnar. „Stattu stöðugur í sann-
leikanum,“ sagði hún þegar hún
kvaddi hann „þá áttu vægðarvon
bæði hér og annars heims.“
„Eg heiti Þormóður,“
sagði Þuríður formaður
Þórður sýslumaður Sveinbjarn-
arson stóð við orð sín og útvegaði
Þuríði leyfi til að bera eingöngu
karlbúning og kom hún aldrei í
kvenmannsflík eftir það. Oft þeg-
ar menn spurðu hana að nafni
sagðist hún heita Þormóður. En á
eftir sagði hún hið sanna og varð
oft hláturaf þessu.
Þuríður varð þekkt af fleiru en
góðu. Hún var sífellt að kæra
menn. Kom hún 8 eða 9 sinnum
fyrir sáttanefnd á árunum 1824 til
1833 og var sjálf alltaf kærandi og
hafði alltaf sigur, enda var hún
höfðmgjadjörf og lét engan eiga
hjá sér í tilsvörum. Svör hennar
voru oft sem eiturörvar og hittu
beint í mark.
Með sjómanna- og
víkingablóð í æðum
Þuríður varð 86 ára og hafði
ekki förlast sjón né heyrn til
dauðadags. Hún varð aldrei rúm-
föst og var á ferli daglega í ellinni.
Hinn 13. nóvember 1863 hafði
Þuríður gengið út að vanda og
komið heim í rökkrinu. Lagðist
hún þá i rúm sitt. Allt í einu
kvartaði hún um magakrampa.
Litlu síðar fékk hún svo hart við-
bragð að hún tókst á loft. Á eftir
annað minna og svo hið þriðja
vægt. Prestur var sóttur en Þuríð-
ur var látin.
Á Stokkseyri hefur sjóbúð Þur-
íðar formanns verið endurreist í
Götu. Þuríður hafði sjálf reist bú í
Götu árið 1811 og bjó hún þar í
11 ár. Þau ár voru blómaskeiðið á
hennar löngu ævi, þá byrjaði hún
búskap og síðar formennsku.
Sjóbúðin er kennd við Þuríði og
heitir Þuríðarbúð. Búðin er minn-
ismerki um líf og störf horfinna
kynslóða og um leið minnismerki
um Þuríði formann.
Þuríður var með sjómannablóð
í æðum og líka víkingablóð að
áliti Brynjólfs Jónssonar sem rit-
aði ævisögu hennar og lýkur sög-
unni um Þuríði formann með
þessum orðum:
„Því mjög þótti hún óvægin og
eigi alls kostar friðsöm, en hafði á
hinn bóginn fágæta skarpskyggni,
snarræði, kjark og þrautseigju til
að bera og var fús til liðsemdar, ef
hún mátti. Hjá fleirum mætti
benda á ýms einkenni víkinga-
blóðsins. Og enn mun það eigi út-
dautt með öllu. Er mjög óskandi
að oss takist að útrýma ókostum
þess, en halda kostum þess eftir.“
Heimildir:
1. Sagan af Þuríði formanni og
Kambsránsmönnum. Guðni Jóns-
son gaf út. M.F.A. Rvk. 1954.
2. Guðni Jónsson, Stokkseyringa
saga, I. bindi. Rvk. 1960.
3. Klemenz Jónsson, Þættir um
Þuríði formann og Kambsráns-
menn tii flutnings fyrir útvarp.
4. Lesbók Morgunblaðsins 17.
júlí 1949: Þuríðarbúð á Stokks-
eyri.
5. Páll Eggert Ólason, íslenskar
æviskrár, V. bindi. H.I.B. Rvkk.
1952.
6. Þórunn Magnúsdóttir, Sjósókn
sunnlenskra kvenna. Höfundur
gaf út. Vestm. eyjum 1984.
® KVÆRNER KULDE as
Store, moderne fiskefartoyer er avhengig av solide og driftssikre kuldeanlegg.
Disse fiskefartoyer har valgt kuldeanlegg fra KVÆRNER KULDE as
Referanseliste for leverte anlegg til Island i de siste ár.
M/S 0rvar 2 stk. skrukompressorer 5 stk. platefrysere
M/S AKUREYRIN 2 stk. skrukompressorer 4 stk. platefrysere
M/S HAFTHOR 3 stk. skrukompressorer 3 stk. platefrysere
M/S SIGLFIRDINGUR 4 stk. skrukompressorer 5 stk. platefrysere
M/S SOLRUN 2 stk. stempelkompressorer 1 stk. platefryser
Bygg nr. 18
Velsmidja Seydisfjardar 1 stk. stempelkompressor
M/S STAKFELL 1 stk. skrukompressor 3 stk. platefrysere
M/S SIGURBJ0RG 2 stk. skrukompressorer 3 stk. platefrysere
M/S HILMIR 1 stk. skrukompressor 3 stk. platefrysere
M/S JON KJARTANSSON 3 stk. skrukompressorer 2 stk. platefrysere
M/S FRERI 2 stk. skrukompressorer 5 stk. platefrysere
M/S ARINBJ0RN 2 stk. skrukompressorer 4 stk. platefrysere
M/S JUPITER 3 stk. skrukompressorer 2 stk. platefrysere
M/S STJ0RNUTINDUR 2 stk. skrukompressorer 2 stk. platefrysere
M/S JULIUS HAVSTEEN 1 stk. skrukompressor 1 stk. platefryser
M/S GRINDVIKUNGUR 2 stk. skrukompressorer 4 stk. platefrysere
Bygg nr. 66 Slippstodin 2 stk. skrukompressorer 2 stk. platefrysere
Bygg nr. 67 Slippstodin 2 stk. skrukompressorer 2 stk. platefrysere
KVÆRNER KULDE as
Tilsluttet Kværner konsernet
Postboks 115, 1301 Sandvika, Norge
Tlf. (02) 54 49 60 Telex 76 480 kulde n