Feykir - 06.05.2020, Blaðsíða 5

Þegar þetta er skrifað, að kveldi
annars maí, eru margir
grásleppubátar að sigla í land með
net sín vegna reglugerðar sem
sjávarútvegsráðherra undirritaði
um stöðvun grásleppu-
veiða. Gríðarlega góð
veiði hefur verið hjá
bátunum, svo mikil að
elstu menn muna vart
annað eins.
Hins vegar er kvótinn
búinn, hin heilaga tala
Hafró. Sá dagafjöldi sem
ráðherra gaf út, 44 dagar
á hvern bát eru fullnýttir
hjá nokkrum (innan við
10%), aðrir áttu ein-
hverja daga eftir, margir
voru nýbyrjaðir og enn
aðrir ekki komnir til
veiða.
Menn spyrja, af
hverju var ekki gripið
inn í þegar sást í hvað
stefndi? Hvers vegna eru
menn ekki tilbúnir til að
endurmeta veiðiráðgjöf-
ina? Af hverju má ekki
fara fram úr ráðgjöf og nýta óveidd-
an kvóta síðustu ára? Ef svarið við
þessum spurningum er ótti við að
missa hina svokölluðu MSC vottun,
þá er sjálfsögð krafa að veiðiráðgjöfin
verði betur grunduð en nú er. Það
liggur fyrir að markaður er fyrir
meira hráefni.
Nú segir ráðherra að ef frumvarp
hans um að kvótasetja grásleppu á
báta miðað við aflareynslu einhverra
ára á undan væri orðið að lögum
væri þessi staða ekki uppi. Það er í
sjálfu sér rétt hjá ráðherranum, en
það má ekki gleyma því að það eru
samstarfsflokkar Sjálfstæðisflokks-
ins; Framsóknarflokkur og Vinstri-
grænir, sem hafa stoppað málið,
með formann atvinnuveganefndar í
broddi fylkingar.
Frumvarp ráðherra var ekki full-
komið, en það hefði verið lítið mál
(að mati undirritaðra) að sníða af
því helstu vankantana í meðförum
þingsins og atvinnuveganefndar.
Atriði sem hefðu komið til skoðunar
væru meðal annars; stærð báta og
það að aflahlutdeild á hvern bát/leyfi
verði ekki hærri en ákveðið hlutfall
eða tonnafjöldi, netafjöldi og mögu-
legar svæðaskiptingar.
Frumvarpið, sem ráðherra
kynnti í júlí 2019, situr fast hjá
ríkisstjórninni, ríkisstjórn hinnar
breiðu skírskotunar.
Þingflokkar Vinstri
grænna og Framsóknar
stoppuðu að mælt yrði
fyrir frumvarpinu. Það
er því alveg ljóst að
ábyrgðin á núverandi
stöðu liggur ekki bara
hjá ráðherra sjávarút-
vegsmála, þó að fram-
kvæmd stöðvunarinnar
sé auðvitað kapítuli út af
fyrir sig, heldur líka hjá
samstarfsaðilunum í
ríkisstjórn, fulltrúum
Framsóknarflokks og
Vinstri-grænna.
Viðkoma og vöxtur
grásleppu er ekki mikið
rannsökuð og vitneskja
um stofnstærð því tak-
mörkuð. Árið 2012 var
ákveðið að Hafró myndi
gefa út stofnstærðarmat
á grásleppu og ráðgjöf til
veiða hvers árs. Síðan hefur veiði á
grásleppu í troll á „togararalli“ verið
notuð sem mæling og ráðgjöf Hafró
grundvölluð á þeim upp-lýsingum.
Þessa aðferð hafa margir gagnrýnt,
því hún sýni alls ekki rétta mynd af
ástandi stofnsins.
Eins og tekið var fram hér að
ofan voru margir bátar nýbyrjaðir
eða ekki komnir til veiða, til dæmis
við Faxaflóa, á Vestfjörðum og víða
á Norður- og Austurlandi. Einhverj-
ir höfðu nýlega fjárfest í bátum og
veiðarfærum og sjá því fram á
gjaldþrot vegna þessarar stöðu.
Þetta er grafalvarleg staða fyrir þá
sem ráðgerðu að færa björg í bú með
þessum hætti. Það hlýtur að liggja í
augum uppi að leita allra leiða til að
viðhalda atvinnustarfsemi og verð-
mætasköpun á þessum tímum þegar
viðbrögð við covid-19 heimsfaraldr-
inum eru að leggja efnahagskerfi
heimsins á hliðina.
Bergþór Ólason og
Sigurður Páll Jónsson
Höfundar eru þingmenn
Miðflokksins í NV-kjördæmi
AÐSENT | Bergþór Ólason og Sigurður Páll Jónsson skrifa
Grafalvarleg staða
grásleppuveiða
K V E Ð J U O R Ð
Álfur Ketilsson
Fæddur 7. október 1939 – Dáinn 20. apríl 2020
Hér kom engum óvænt kallið,
allir falla nú vegir greiðir.
Sá, sem áður fór yfir fjallið
farinn er nú á hærri leiðir
yfir dimma dauðahallið,
dagsbrún sér - og aftur heiðir.
Létt var honum því lúðurgjallið
leikvangur nýr, þar sem úr sér breiðir.
(Ketill Indriðason)
Álfur bróðir minn hefur nú kvatt þennan
heim eftir áralanga baráttu við sjúkdóm,
sem rændi hann smámsaman allri orku
og líkamskröftum, en sú var líkn með
þraut að hann fékk haldið hugsun sinni
og ljúfu lund til loka.
Það er margs að minnast og allt að
þakka frá samvistum okkar fyrr og síðar,
en þær spanna 80 ár. Þess eins minnist
ég að útaf bæri, að kvöldið, sem hann
kom í heiminn var ég háttaður til fóta
hjá mömmu og hún að lesa fyrir mig í
skemmtilegri bók, sem frænka mín hafði
nýlega gefið mér og hét Kátir krakkar. Ég
var 51/2 árs og ekki orðinn vel læs. Kemur
þá ljósmóðirin, Kristín á Hafralæk, og
segir að nú verði ég að færa mig og þótti
mér miður að missa af lestrinum.
Við systkin ólumst upp við mikið ástríki
og umhyggju foreldra okkar, sem höfðu
mikla trú á gildi bæna og góðra hugsana.
Móðir okkar kenndi okkur bænir og las
með okkur fyrstu árin og hún kenndi
okkur líka að lesa, skrifa og reikna og
lagði grunn að öllu frekara námi. Hún
bað ekki um hamingju, en að ég yrði
góður maður bað hún oft og eflaust hafa
systkin mín fengið sömu bænir og er
það ekki lykillinn að hamingjunni? Og
svo að læra að fyrirgefa - og biðja um
fyrirgefningu.
Pabbi las oft fyrir okkur öll og fræddi
um margt. Var stundum með í leikjum.
Bernskuleikir Álfs voru miklu meir
við yngri systkin mín, því ég var elztur
og þurfti að hjálpa til úti við. En í
ýmsa leiki fórum við öll í uppvexti,
feluleik, skollablindu, útilegumannaleik,
húsgangsleik og fleiri útileiki, en einkum
ef gestir bættust við. Saman fórum við
tveir á skauta og skíði.
Við systkin lærðum margt af ljóðum
og lausavísum af foreldrum okkar og af
lestri og var það einn leikur okkar, að
kveðast á. Var þá ýmist mælt af munni
fram, kveðið eða raulað. Þetta var hægt
við ýmis störf, t.d. heyskap eða tóvinnu,
sem var enn ofurlítil í uppvexti okkar,
vefnaður en einkum spuni á vél og var
Álfur orðinn liðtækur spunamaður um
fermingu og sömuleiðis sláttumaður
góður.
Veturinn eftir fermingu var Álfur
heima en ég brá mér í skóla einn og
hálfan vetur. Síðan var hann þrjá vetur
í Laugaskóla, en aftur heima annan
vetur til að ég gæti sótt atvinnu og
aflað nokkurs til byggingar á Fjalli, sem
aðkallandi var, en búreksturinn þar
skilaði sjaldnast miklum peningaafgangi.
Þetta varð síðasti vetur Álfs heima en
við tók nám í Samvinnuskólanum að
Bifröst hjá Guðmundi Sveinssyni. Mest
af skólakostnaði sínum greiddi Álfur
með sumarvinnu sinni og vann m.a. eitt
sumar hjá Skógrækt ríkisins á Vöglum og
glæddist þar skógræktaráhugi, sem hann
hafði að heiman og 2 eða 3 sumur vann
hann í síldarverksmiðju á Raufarhöfn
og tíma í frystihúsi á Húsavik, en greip á
milli í störf heima, óþreytandi að liðsinna
foreldrum og systkinum á allan hátt og
var svo ætíð.
Áhugamál Álfs voru mörg, nefni úti-
vist, óbyggðaferðir, fjallgöngur, laxveiði;
áttu þeir Tryggvi Eymundsson vinur
hans margar stundir saman við Blöndu
og Laxá í Aðaldal. Kærust var honum
líklega skógræktin. Skömmu eftir að
hann flutti í Brennigerði fékk hann
þar grýtt móhorn, girti og hóf trjárækt
og er þar orðinn fallegur lundur. Ól
upp plöntur og gerði tilraunir. Eftir að
búfjárhaldi lauk í Brennigerði gerðust þau
Margrét skógarbændur. Fóru á námskeið
og námsferðir, friðuðu fjallshlíð ofan
bæjar og meira land þó og plöntuðu
tugþúsundum trjáa af mörgu tagi, sem
nú eru að vaxa upp og bera þeim gott
vitni með meiru.
Fyrir nokkrum árum hitti ég á biðstofu
lækna í Reykjavík aldraðan Skagfirðing
og tókum við tal sama. Er hann vissi að ég
væri bróðir Álfs sagði hann: ,,Þar átt þú
góðan bróður.“ Þetta þurfti ekki að segja
mér en vænt þótti mér um vitnisburðinn.
Ástvinir Álfs hafa mikils misst og við
Valgerður mín vottum Margréti, börnum
þeirra, tengdabörnum og barnabörnum
innilega hluttekningu. Megi minning
Álfs lifa með okkur öllum.
Indriði Ketilsson
Hafðu samband!
Hafðu samband í síma 455 7176
eða sendu Feyki póst á feykir@feykir.is
18/2020 5