Fréttablaðið - 16.12.2021, Blaðsíða 8

Með breyttum siðareglum
alþingismanna kom það
skýrt fram að á þeim hvíli síst
minni skyldur um að sýna
ekki af sér ósæmilega hegðun
en almennum borgurum.
Þinghelgi nær aðeins skammt.
kristinnhaukur@frettabladid.is
SAMFÉLAG Árið 2018 voru gerðar
mikilvægar breytingar á siða­
reglum fyrir alþingismenn, til að
skerpa á banni við og úrræðum,
vegna ósæmilegrar hegðunar á borð
við einelti, kynferðislega áreitni og
of beldi á vettvangi starfsins. Þetta
kemur fram í grein Friðriks Árna
Friðrikssonar Hirst, doktorsnema
við lagadeild Háskóla Íslands og
Kristínar Benediktsdóttur dósents
við sömu deild, sem birtist í tíma­
ritinu Stjórnmálum og stjórnsýslu
fyrr í vikunni.
Siðareglurnar eru frá árinu 2016
og voru upprunalega ekki jafn­
skýrar, hvað varðar hegðun af
þessum toga á vettvangi þingstarfa.
Í greininni er rakið að til standi að
Alþingi setji sér áætlun um aðgerðir
gegn einelti, kynferðislegri og kyn­
bundinni áreitni og of beldi þegar
alþingismenn eiga í hlut, sem verði
framhald breytinganna á siða­
reglunum 2018.
Aðspurður telur Friðrik mega
færa rök fyrir því að á alþingis­
mönnum hvíli síst minni skyldur í
þessum efnum en almennum borg­
urum. „Það helgast af stöðu þeirra
í þjóðfélaginu og skyldum sem þeir
bera sem kjörnir fulltrúar, að varpa
ekki rýrð á traust til Alþingis sem
stofnunar.“ Þetta sjónarmið endur­
speglast nú skýrt í siðareglunum
eins og þeim var breytt 2018.
Kristín segir margs konar ósæmi­
lega hegðun geta fallið undir siða­
reglurnar og hvert og eitt tilvik
þyrfti að skoða. Forsætisnefnd
fjallar um kvartanir vegna meintra
brota gegn siðareglunum og nýtur
þar aðstoðar ráðgefandi nefndar.
Þingmenn bera almennt ekki
refsi­ eða bót aáby rgð veg na
ákvarðana sinna við löggjafar­
störf, en öðru máli getur gegnt um
hegðun eins og þá sem ætlunin
var að taka fyrir með umræddum
breytingum á siðareglunum 2018.
„Þar sem siðareglunum sleppir
gilda í grófum dráttum almenn
sjónarmið um alþingismenn, þegar
kemur að refsiábyrgð samkvæmt
hegningarlögunum og bótaábyrgð
samk væmt reglum skaðabóta­
réttar, hvað varðar hegðun af þess­
um toga,“ segir Friðrik. „Það er ekki
Alþingis heldur dómstóla að skera
úr um refsiábyrgð og skaðabætur.“
Það sé þó ekki svo að öll brot
gegn siðareglum varði refsingu eða
skaðabótum, heldur þarf að skoða
það atviksbundið í hverju tilviki
eftir eðli hvers máls. Þar fyrir utan
geta alþingismenn alltaf þurft að
axla pólitíska ábyrgð þegar um
brot gegn siðareglum er að tef la.
„Ef þingmaður gerist brotlegur
við siðareglur getur hann þurft
að svara fyrir það gagnvart sam­
flokksmönnum, eða hinn brotlegi
ákveður sjálfur að axla ábyrgð,“
segir Kristín.
Friðhelgi alþingismanna, eða
þinghelgi, eins og hún er gjarnan
kölluð, er sá réttur þeirra til að
verða ekki lögsóttir, til dæmis í
sakamáli eða fyrir meiðyrði, fyrir
orð sögð í pontu þingsins.
„Þó að alþingismönnum sé veitt
viss friðhelgi í stjórnarskránni, þá
er umfang hennar fremur takmark­
að og Alþingi getur alltaf ákveðið
að af létta henni. Friðhelgin gildir
meðal annars ekki ef alþingis­
maður er „staðinn að glæp“ eins
og það er orðað í stjórnarskránni.
„Með því er átt við meiri háttar og
alvarlegt ásetningsbrot. Ekki mun
hafa reynt á þessa undantekningu
í framkvæmd,“ segir Friðrik.
Í grein Friðriks og Kristínar er
einnig nefnt að óskilorðsbund­
inn refsidómur geti valdið því
að alþingismaður glati kjörgengi
sínu og þar með rétti til þingsætis.
Þingið sjálft skeri úr um hvort
missir kjörgengis hafi átt sér stað
samkvæmt stjórnarskránni.
Tveir þingmenn hafa verið svipt­
ir þinghelgi. Sá fyrri var Magnús
Guðmundsson, þingmaður Íhalds­
f lokksins og dómsmálaráðherra,
sem sviptur var árið 1932 eftir
kæru Jónasar Jónssonar frá Hrif lu,
um afskipti af gjaldþrotamáli.
Hinn seinni, Jóhann Einvarðsson,
þingmaður Framsóknarflokksins,
í Hafskipsmálinu árið 1988. Árni
Johnsen, sem sakfelldur var meðal
annars fyrir fjárdrátt, sagði af sér
þingmennsku fyrir ákæru.
Í seinni tíð hefur reynt á siða­
reglurnar án þess að þinghelgi hafi
verið aflétt. Það er í Klaustursmáli
fjögurra þingmanna Miðflokks og
Flokks fólksins, og ummæli Þór­
hildar Sunnu Ævarsdóttur, þing­
manns Pírata, um aksturspeninga
Ásmundar Friðrikssonar Sjálf­
stæðismanns. n
Samgöngustofa auglýsir laus til umsókna
20 leyfi til leiguaksturs fólksbifreiða á
höfuðborgarsvæðinu og Suðurnesjum
og 4 leyfi á Akureyri.
Þau ein geta sótt um leyfi sem hyggjast stunda
akstur leigubifreiðar að aðalatvinnu og hafa lokið
námskeiði fyrir leigubifreiðastjóra. Til að öðlast
leyfi þurfa umsækjendur að uppfylla leyfisskilyrði,
skv. 5. gr. laga nr. 134/2001 og rg.nr. 397/2003 um
leigubifreiðar, með síðari breytingum.
Úthlutun leyfis fer fram á grundvelli starfsreynslu
við akstur leigubifreiðar, sbr. 6. gr. reglugerðarinnar.
Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu
Samgöngustofu, www.samgongustofa.is.
Umsóknarfrestur er til og með 23. apríl nk. fyrir
Akureyri og 20. maí nk. fyrir höfuðborgarsvæðið
og Suðurnes.
Sími: 480 6000 . www.samgongustofa.is
AUGLÝSING
VEGNA ÚTHLUTUNAR
ATVINNULEYFA
TIL AKSTURS
LEIGUBIFREIÐA
Samgöngustofa
Samgöngustofa auglýsir laus til umsókna
20 leyfi til leiguaksturs fólksbifreiða á
höfuðborgarsvæðinu og Suðurnesjum
og 4 leyfi á Akureyri.
Þau ein geta sótt um leyfi sem hyggjast stunda
akstur leigubifreiðar að aðalatvinnu og hafa lokið
námskeiði fyrir leigubifreiðastjóra. Til að öðlast
leyfi þurfa umsækjendur að uppfylla leyfisskilyrði,
skv. 5. gr. laga nr. 134/2001 og rg.nr. 397/2003 um
leigubifreiðar, með síðari breytingum.
Úthlutun leyfis fer fram á grundvelli starfsreynslu
við akstur leigubifreiðar, sbr. 6. gr. reglugerðarinnar.
Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu
Samgöngustofu, www.samgongustofa.is.
Umsóknarfrestur er til og með 23. apríl nk. fyrir
Akureyri og 20. maí nk. fyrir höfuðborgarsvæðið
og Suðurnes.
Sími: 480 6000 . www.samgongustofa.is
AUGLÝSING
VEGNA ÚTHLUTUNAR
ATVINNULEYFA
TIL AKSTURS
LEIGUBIFREIÐA
Samgöngustofa
ÚTHLUTUN
A VINNULEYFA
TIL AKSTURS
LEIGUBIFREIÐA

Samgöngustofa auglýsir laus til umsóknar 2 leyfi
til leiguaksturs fólksbifreiða á takmörkunarsvæði III
í Árborg.

Þau ein geta sótt um leyfi sem hyggjast stunda
akstur leigubifreiðar að aðalatvinnu og hafa lokið
námskeiði fyrir leigubifreiðastjóra.Til að öðlast leyfi
þurfa umsækjendur að uppfylla leyfisskilyrði, skv.
5. gr. laga nr. 134/2001, sbr. reglugerð nr. 397/2003
um leigubifreiðar, með síðari breytingum.
Úthlutun leyfis fer fram á grundvelli starfsreynslu
við akstur leigubifreiðar, sbr. 6. gr. reglugerðarinnar.

Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu
stofnunarinnar www.samgongustof .is.

Umsóknarfrestur er til og með 21. desember nk.
N
A
N
N
A
R
Ö
G
N
VA
L
D
A
R
D
Ó
T
T
IR
B
orð fyrir ein
n
Að elda fyrir einn – girnilegan, hollan, einfaldan og bragðgóðan
mat af öllu tagi – þarf ekki að þýða eilífa afga ga og sama matinn
marga daga í röð. Það er ekkert mál að elda litla skammta
og sífellt fleiri búa einir og þurfa á því að halda.
Í þessari bók eru allar uppskriftir ætlaðar fyrir einn, hvort sem um er
að ræða hversdag rétti eða veislumat, pottrétti og súpur eða létta rétti,
kjötrétti, fiskrétti eða grænmetisrétti, eftirrétti, kökur eða meðlæti.
NANNA RÖGNVALDARDÓTTIR gefur hér uppskriftir að
matnum sem hún ber á borð fyrir sig eina – allan ársins hring. NA NNA RÖGN VA LDA R DÓT T IR
allan ársins hring
Borð fyrir einn
9 7 8 9 9 7 9 1 0 5 7 9 4
Bord_fyrir_einn_kapa_prent.indd All Pages 7/9/21 3:42 PM
N
A
N
N
A
R
Ö
G
N
VA
L
D
A
R
D
Ó
T
T
IR
B
orð fyrir ein
n
Að elda fyrir einn – girnilegan, hollan, einfaldan og bragðgóðan
mat af öllu tagi – þarf ekki að þýða eilífa afganga og sama matinn
marga daga í röð. Það er ekkert mál að elda litla skammta
og sífellt fleiri búa einir og þurfa á því að halda.
Í þessari bók eru allar uppskriftir ætlaðar fyrir einn, hvort sem um er
að ræða hversdagsrétti eða veislumat, pottrétti og súpur eða létta rétti,
kjötrétti, fiskrétti eða grænmetisrétti, eftirrétti, kökur eða meðlæti.
NANNA RÖGNVALDARDÓTTIR gefur hér uppskriftir að
matnum sem hún ber á borð fyrir sig eina – allan ársins hring. NA NNA RÖGN VA LDA R DÓT T IR
allan ársins hring
Borð fyrir einn
9 7 8 9 9 7 9 1 0 5 7 9 4
Bord_fyrir_einn_kapa_prent.indd All Pages 7/9/21 3:42 PM
N
A
N
N
A
R
Ö
G
N
VA
L
D
A
R
D
Ó
T
T
IR
B
orð fyrir ein
n
Að lda fyrir einn – girnilega , hollan, einfalda og bragðgóð n
mat af öllu tagi – þarf ekki að þýða eilífa afganga og sama matinn
marga daga í röð. Það r ekkert ál að elda litla skammta
og sífellt fleiri búa einir og þurfa á því að halda.
Í þessari bók eru allar uppskriftir ætlaðar fyrir einn, hvort sem um er
að ræða hversdagsrétti eða veislumat, pottrétti og súpur eða létta rétti,
kjötrétti, fiskrétti eða grænmetisrétti, eftirrétti, kökur eða meðlæti.
NANNA RÖGNVALDARDÓTTIR gefur hér uppskriftir að
matnum sem hún ber á borð fyrir sig eina – allan ársins hring. NA NNA RÖGN VA LDA R DÓT T IR
allan ársins hring
Borð fyrir einn
9 7 8 9 9 7 9 1 0 5 7 9 4
Bord_fyrir_einn_kapa_prent.indd All Pages 7/9/21 3:42 PM
N
A
N
N
A
R
Ö
G
N
VA
L
D
A
R
D
Ó
T
T
IR
B
orð fyrir ein
n
Að elda fyrir einn – girnilegan, hollan, einfaldan og bragðgóðan
mat af öllu ta i – þarf ekki að þýða eilífa fganga og sama matinn
marga daga í röð. Það er ekkert mál að eld litla skammta
og sífellt fleiri bú einir og þurfa á því að halda.
Í þessari bók eru allar uppskriftir ætlaðar fyrir einn, hvort sem um er
að ræða hver dags étti eða veislumat, pottré ti og súpu eða létta rétti,
kjötré ti, fiskrétti eð grænme srétti, eftirrétti, kökur eða meðlæti.
NANNA RÖGNVALDARDÓTTIR gefur hér uppskriftir að
matnum sem hún ber á borð fy ir sig eina – allan ársins hring. NA NNA RÖGN VA LDA R DÓT T IR
allan ársins hring
Borð fyrir einn
9 7 8 9 9 7 9 1 0 5 7 9 4
Bord_fyrir_einn_kapa_prent.indd All Pages 7/9/21 3:42 PM
GERÐU VEL VIÐ ÞIG ALLA DAGA
POTTRÉTTIR / SÚPUR / FISKRÉTTIR / MEÐLÆTI
KÖKUR / EFTIRRÉTTIR / KJÖTRÉTTIR
Í bókinni Borð fyrir einn gefur Nanna Rögnvaldardóttir
uppskriftir að ljúffengum, hollum og einföldum réttum
sem hún ber á borð fyrir sig eina – allan ársins hring
LANDSINS MESTA ÚRVAL BÓKA Bókabúð Forlagsins | Fiskislóð 39 | Opið 10–19 alla daga til jóla | www.forlagid.is
jar bodin.is
Margskonar hegðun teljist
ósæmileg í túlkun reglanna
Forsætisnefndin að störfum vegna Klaustursmálsins árið 2018.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Friðrik Árni
Friðriksson
Hirst,
doktorsnemi
við Lagadeild HÍ
Kristín
Benediktsdóttir,
dósent við
Lagadeild HÍ
8 Fréttir 16. desember 2021 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ