Feykir - 06.01.2021, Blaðsíða 7

Hvað er sérstakt við mynda-
safn Héraðsskjalasafns Skag-
firðinga? „Héraðsskjalasafnið
varðveitir feiknarstórt safn
ljósmynda, sem er eðli málsins
samkvæmt stærsta safn skag-
firskra ljósmynda sem til er.
Hluti af myndasafninu hefur
verið skannaður og er aðgengi-
legur á atom.skagafjordur.is.
Heppilegast er að fara gegnum
nýju heimasíðuna, https://
heradsskjalasafn.skagafjordur.
is/. Þar eru komnir tenglar
á helstu söfnin. Síðan er til
gríðarlegt magn mynda sem
er ýmist verið að skrá eða eru
alveg óskráðar. Við munum
til dæmis bráðlega birta ljós-
myndir Feykis en við erum
að yfirfara skráninguna. Þá
erum við byrjuð að vinna með
ljósmyndasafn Stefáns Pedersen
en það mun taka nokkur misseri
að fara yfir það mikla safn.
Ekki eru allar ljósmyndirnar
aðgengilegar á netinu svo það
er um að gera að hafa samband
ef ekki finnst það sem leitað er
eftir, með tölvupósti, heimsókn
eða símtali.“
Á heimasíðu Héraðsskjalasafns
Skagfirðinga hafa nýlega verið
að poppa upp svokölluð hlað-
vörp, eins konar útvarpsþættir
sem hægt er að hlusta á á
netinu. Hver eru efnistökin?
„Efnistökin í hlaðvarpinu
verða vonandi mjög fjölbreytt.
Við reynum að tengja alla
þættina sögu Skagafjarðar og
í flestum tilfellum gögnum
sem eru til í safninu. Blöndum
saman viðtölum, upplestri og
spjalli. Það má kannski segja að
Sagnaslóð Jóns Ormars sem var
á dagskrá RÚV í mörg ár og Vera
Illuga séu okkar fyrirmyndir.
Við teygjum okkur að vísu
ekki mikið út fyrir héraðið
en reynum að brydda upp á
fjölbreyttu og skemmtilegu
efni. Fyrstu þættirnir fjalla um
flakkara og förumenn, sem voru
mikið á ferð um landið á 19.
öldinni og fram á síðustu öld.
Sölvi Helgason fær sérstakan
sess en 16. ágúst sl. voru liðin
200 ár frá fæðingu hans. Sölvi
var stórmerkilegur karakter og
margslunginn, enda fór það svo
að til urðu þrír þættir sem hver
um sig er um klukkutími. Síðan
eru heilmargar hugmyndir að
efni sem á eftir að vinna úr og
rata vonandi á heimasíðuna
sem fyrst.
Liggur mikil vinna á bak við
þáttagerðina? „Bak við þátta-
gerðina liggur mikil en stór-
skemmtileg vinna. Fyrst er
að velja úr ótal hugmyndum,
síðan að afla heimilda. Ég hef
notað prentaðar heimildir til
að fá yfirsýn yfir efnið, en síðan
reynt að vinna sem mest úr
skjölum í safninu og viðtölum.
Handritsgerðin er tímafrekust
og ekki síst fyrir það að af nógu
er að taka. Þá er að fara vel að
góðu fólki í kringum okkur og
véla það í upplestur og viðtöl.
Þar hafa vinnufélagar við
næstu skrifborð reynst vel. Við
erum með einfaldan en góðan
tækjabúnað sem hægt er að nota
innanhúss sem utan.“ Stína segir
að upptökurnar séu í sjálfu sér
ekki flóknar ef undirbúningur
er góður. Klippivinnan sé
handavinna sem komist fljótt
upp í vana. „Lokapunkturinn
er svo að koma efninu inn á
svokallaðar hlaðvarpsveitur,
búa til huggulegt myndefni
(grafík) og koma efninu á
framfæri. Við höfum grínast
með það að innan skamms
verði allir skokkarar landsins,
bændur sem eru að keyra
heim rúllur og aðrir dyggir
hlaðvarpshlustendur komnir
með okkur í eyrun,“ segir Stína
að lokum.
Hvað er hlaðvarp?
Ef flett er upp í Wikipediu þá er hlaðvarp útvarps- eða sjónvarpsþáttaröð
sem gefin er út á netinu. Hlaðvarp hefur oft svipaða uppbyggingu og
útvarpsþættir en er ekki sent út í beinni. Þess í stað hleður hlustandi
þeim niður og spilar í síma eða tölvu. Hlaðvarp er svipað streymimiðlun
en munurinn er sá að hlaðvarpsforrit notandans sækir sjálfkrafa nýja
þætti. Hlaðvarp er vanalega gefið út sem hljóðskrár eða myndbandsskrár.
Feykir tekur enga ábyrgð á þessari skilgreiningu fröken Wikipediu.
Hlaðvörpin eru af öllum gerðum og lengdum og efnistökin óendanleg.
Alls konar rabbþættir eins og til dæmis þættir Sölva Tryggvasonar, margir
svala fótboltafíkn sinni með því að hlusta á hlaðvarpið Dr. Football og svo
mætti lengi telja.
Nú er rifist um það hér á Fróni hvort hlaðvarpsþættir séu fjölmiðlar eða
eins konar netblogg.
Sólborg Una og Kristín Sigurrós undirbúa myndatöku á gamallri mynd.
Eftir breytingar á Safnahúsi Skagfirðinga hefur aðstaðan tekið stakkaskiptum.
Nú um áramótin lét Kári
Gunnarsson frá Flatatungu af
störfum hjá Byggðasögu
Skagafjarðar eftir gríðar-
mikið framlag til þessa
mikla ritverks.
Fyrir réttum þrettán árum
var Kári ráðinn að hlið Hjalta
Pálssonar ritstjóra til vinnu
við ritun Byggðasögunnar,
utanumhalds við prentun,
sölu og dreifingu bókanna
og fjömargra annarra verk-
efna sem til falla við svo
umfangsmikið og flókið
verk. Hefur þar nýst vel áhugi
Kára á þjóðlegum fróðleik
og lagni hans við söfnun
upplýsinga hjá þeim sem „gott
kveða“ ásamt mikill næmni
á umhverfi og náttúru. Dylst
engum sem til þekkir það
þrekvirki sem Byggðasagan
er og ómetanleg heimild um
búhætti, sögu og menningu
Skagafjarðar um aldir enda
hefur verkið verið rúma tvo
áratugi í vinnslu og lýkur með
útgáfu tíunda og síðasta bindis
nú á haustdögum.
Við starfslok Kára afhenti
Bjarni Maronsson, formaður
stjórnar Byggðasögunnar,
honum áritaða bók frá útgáfu-
stjórninni sem þakklætisvott
fyrir framúrskarandi framlag
við varðveislu skagfirskarar
menningar, frumkvæði og far-
sæld í störfum. /GUNNAR RÖGNV.
Byggðasaga Skagafjarðar
Hlutverki Kára lokið
Bjarni Maronsson afhendir Kára Gunnarssyni þakklætisvott fyrir unnin störf.
AÐSEND MYND
Jóhann Magnússon, knapi í
Hestamannafélaginu Þyt,
hefur verið kjörinn Íþrótta-
maður Ungmennasambands
Vestur Húnvetninga 2020. Í
frétt á vef USVH segir að
Jóhann hafi náð góðum
árangri í keppnum árið 2020
Hann er í liði í Meistara-
deildinni og þess má geta
að í sumar keppti hann í
mótaröðinni Skeiðleikar,
þar sem fljótustu skeiðhestar
landsins etja kappi.
Jóhann var tilnefndur sem
skeiðknapi ársins af Lands-
sambandi hestamannafélaga.
Í öðru sæti í valinu varð
Helga Una Björnsdóttir,
hestaíþróttakona, en í þriðja
sæti hafnaði Dagbjört Dögg
Karlsdóttir, körfuknattleiks-
kona. /ÓAB
Ungmennasamband Vestur Húnvetninga
Jóhann kjörinn
Íþróttamaður USVH
Jóhann Magnússon kampakátur með heiðurinn. MYND AF VEF USVH
01/2021 7