Austurglugginn - 01.07.2004, Qupperneq 4

4
AUSTUR • GLUGGINN
Fimmtudagur 1. júlí
Austur* glugginttl PALLBORÐ
www.austurglugginn.is
Útgefandi: Útgáfufélag Austurlands ehf.
Umbrot & prentun: Héraðsprent
Ritstjóri & ábyrgðarmaður:
Jón Knútur Ásmundsson 477 1750 - 895 9982 - jonknutur@agl.ís
Blaðamaður:
Björgvin Valur Guðmundsson 477 1755 - 869 0117 - sludrid@simnet.is
Framkvæmda- og auglysingastjóri:
Erla Traustadóttir 477 1571 - 866-2398 - erla@austurglugginn.is
Auglýsingar: Rut Hafliðadóttir 477 1571 - 693 8053 - rut@agl.is
Auglýsingasími: 477 1571 - Fax 477 1756
Skrifstofa Austurgluggans er opin 8-4 alla virka daga.
Póstfang: Hafnarbraut 4, 740 Fjarðabyggð
Sími 477 1755 - 477 1750 - frett@austurglugginn.is
GREINAR
Austurglugginn birtir aðsendar greinar.
Greinarnar skal senda á netfangið jonknutur@agl.is ásamt mynd af höfundi.
Austurglugginn áskilur sér rétt til að velja og hafna og stytta greinar.
Steinar og
glerhús
. 11 .i.in.i.
Með þessu er ég ekki að segja að
mér finnist forsetaembættið ó-
spennandi heldur eingöngu að
það vissu allir hver myndi vinna.
Kjósendur höfnuðu í þessari
kosningu þeirri hugmynd að
embættið ætti að vera til skrauts
en það virtist vera helsta mark-
mið þess mótframbjóðanda sem
var trúverðugarri. En sum sé, úr-
slitin komu ekki á óvart og ekki
heldur viðbrögð leiðtoga Rikis-
stjórnarflokksins. Þau komu
ekki á óvart en þau voru svo
heimskuleg að það er ekki ann-
að hægt en að staldra við og
hneykslast örlítið. Reyndar ótrú-
legt að maður sé enn þá fær um
að hneykslast á þessum síðustu
og verstu tímum.
Byrjum á Dao formanni.
Hann sagði þetta aðspurður um
úrslit kosninga í Mogganum:
„Þetta hlýtur að vera reiðarslag
fyrir hann (Ólaf Ragnar), því
það hefur myndast hyldýpisgjá á
milli hans og þjóðarinnar.” Þetta
átti sennilega að vera brandari
því þarna vísaði hann í orðalag
sem forsetinn okkar notaði þeg-
ar hann rökstuddi notkun sína á
málskotsréttinum fyrir stuttu.
Honum hefur eflaust fundist
þetta ofboðslega fyndið og líkast
til hafa viðhlæjendur hans líka
sprungið úr hlátri en málið er
einfaldlega að þetta var svo
íjarri því að vera fyndið að það
hálfa væri helmingi meira en
nóg. Það hefði kannske mátt
flissa að þessu ef sannleikurinn
væri ekki sá að það hefur enginn
verið jafn duglegur að tvístra
þessari þjóð undanfarin ár og
Davíð Oddsson. Honum hefur
tekist hvað eftir annað að reita
þjóðina til reiði og þjóðin sýndi
í síðustu alþingiskosningum að
hún er búin að fá nóg af honum.
Þetta vita allir nema formaður-
inn sjálfur og litlu kallarnir i
kringum hann.
Og svo er það hann Halldór
Ásgrímsson. Hann lét hafa eftir
sér á sunnudagsmorgun að hann
hefði áhyggjur af því að það
væri tæpur helmingur þjóðar-
innar sem vildi hafa Ólaf á for-
setastóli. Jahérnahér. Hvað á
maður eiginlega að segja við
þessu? Þetta kemur frá manni
sem situr í forsvari hjá næst-
minnsta flokki landsins og hann
verður forsætisráðherra eftir
þrjá mánuði eða svo!
Ólafur Ragnar Grímsson er
forseti íslands og hann hlaut af-
dráttarlausa kosningu í ljósi þess
sem á undan er gengið. Og svo
maður minnist nú ekki á það þá
nýtur hann meiri stuðnings held-
ur en Halldór Ásgrímsson og
Davíð Oddsson.
Annars er ég með böggum
hildar þessa dagana vegna rað-
vonbrigða í Evrópumótinu. Það
virðist ekki skipta máli með
hverjum ég stend - það lið sem
nýtur stuðnings undirritaðs fell-
ur úr keppni. Fyrst Þýskaland,
svo England, þá Svíþjóð og loks
Danir. Ég hef því ákveðið að
halda með því liði sem ég hef
minnst álit á. Það virðist vera
eina leiðin til að koma sínum
vilja fram. Ég segi því hérmeð:
Áfram Holland!
JKÁ
Eitt sinn las ég þá kenningu að
þörf mannsins til að hafa grasflatir
í kringum hýbýli sín, mætti rekja
aftur til þess tíma er forfeður okk-
ar lifðu á gresjum, væntanlega í
Afríku. Graslendisþörfin hafi
m.ö.o. stimplast inn í genamengið
og brjótist nú fram í túnblettum
við hvert hús með tilheyrandi
sláttuvélaleiðindum. Þessi kenning
á sér litla systur og snertir íslensk
stjórnmál.
í árdaga íslenskra stjórnmála,
léku gjár stór hlutverk. Á Þing-
völlum eru til að mynda margar
gjár, Almannagjá, Flosagjá og
Nikulásargjá svo dæmi séu tekin
og velti ég því nú fyrir mér hvort
þessar gjár hafi lagt sig inn á gena-
banka íslenskra stjórnmálamanna
og því snúist stjórnmál í dag að
mestu um andlegar gjár manna í
millum. Forsetinn talaði nefnilega
um gjá á milli þings og þjóðar, for-
sætisráðherrann hefur komið auga
á hyldýpisgjá á milli forsetans og
þjóðarinnar og skv. skoðanakönn-
un Fréttablaðsins er líka gjá á milli
þjóðarinnar og Halldórs Ásgríms-
sonar. Gott ef ekki er gjá á milli
þings og forseta líka.
Fólk leggur mismunandi skiln-
ing í hugtök og túlkar þau eftir því
úr hvaða umhverfi það kemur. Ég
er t.d. ekki viss um að ég skilji öll
þau hugtök rétt sem notuð eru inn-
an íþróttageirans eða heilbrigðis-
þjónustunnar, hvað þá innan
nýjasta málaflokksins á Austur-
landi - áliðnaðarins. Hugtakanotk-
un í málefnum fatlaðs fólks er sér-
hæfð rétt eins og í mörgum öðrum
málaflokkum samfélagsins. I þess-
ari stuttu grein ætla ég að fjalla lít-
illega um tvö þeirra - sambýli og
þjónustuíbúð og útskýra muninn á
þeim.
Sambýli eru heimili fámenns
hóps fatlaðs fólks, 16 ára og eldra,
sem þarfnast að jafnaði aðstoðar
starfsmanns. Venjulega búa ekki
fleiri en 5-6 íbúar á hverju sam-
býli. Hver um sig leigir eitt her-
bergi með eða án baðs og íbúar
deila svo sameiginlegri aðstöðu í
eldhúsi, stofu og stundum einnig
baðherbergi. Persónulegt rými fyr-
ir hvern ibúa er því frekar lítið en
sameiginlegt rými er mikið. Eðli
málsins vegna er rekstrarkostnaður
sambýlis sameiginlegur og greiða
ibúar því yfir 50% af sínum tekj-
um í sameiginlegan heimilissjóð.
Heimilissjóðnum er ætlað að
standa undir kostnaði vegna ým-
issa sameiginlegra útgjalda s.s.
fæðis, rafmagns, hita og trygginga.
Þjónustuíbúðir eru félagslegar
leiguíbúðir og má nefna Bakka-
Gjár
Tuttugu og eitt komma fimm
prósent þjóðarinnar vilja að Hall-
dór taki pokann sinn þegar Fram-
sókn fer í stólaleikinn í haust en
það er álika hlutfall og skilaði
auðu í forsetakosningunum. Það er
einungis greyið hún Siv sem fleiri
vilja burtu en e.t.v. er það vegna
þess að allir telja sig vita að henni
verði fórnað fyrir Stólinn. Meira
að segja Guðni Ágústsson er vin-
sælli en Halldór og hlýtur forsætis-
ráðherraefnið að þurfa að hugsa
sinn gang þegar hirðfífl flokksins
skýtur honum ref fyrir rass.
Það er svosem rétt hjá Davíð
Oddssyni að forsetinn sé einungis
með atkvæði rúmlega fjörutíu pró-
sent „atkvæðabærra manna” á
bakvið sig en það er álíka hlutfall
og kaus ríkisstjórnarflokkana fyrir
rúmu ári síðan. Ef við forum í
frekari svona talnaleiki getum við
lesið úr könnun Fréttablaðsins að
mínus tuttugu og eitt prósent þjóð-
arinnar styðji Halldór Ásgrímson
en sú niðurstaða hlýtur reyndar að
kæta Davíð.
Menn hafa nefnilega farið út í
vafasamar reikningskúnstir í kjöl-
bakka 15 sem dæmi um þjónustuí-
búðir. Þeir sem þar búa fá þjónustu
sem er sniðin er að þörfum hvers
og eins. Hver sem er getur leigt
slíka íbúð hvort sem hann þarf á
aðstoð að halda eða ekki. I hverri
þjónustuíbúð er eldhús, baðher-
bergi, þvottahús, svefnherbergi og
stofa. Sameiginlegt rými er eins og
gengur og gerist í öðrum fjölbýlis-
húsum þ.e. inngangur og geymsla.
Hver íbúi fjármagnar sitt heimili
með tekjum sínum og greiðir t.d.
leigu til eiganda íbúðarinnar sem í
þessu tilfelli er sveitarfélagið.
Af framansögðu má sjá að það
er grundvallar munur á þessum
tveimur hugtökum. Á sambýli er
veitt þjónusta sem tekur mið af
hópi en í þjónustuíbúð er þjónust-
an sniðin að þörfum einstaklings.
Þeir sem búa í þjónustuíbúðum
far forsetakosninganna því nú er
Auður Davíðsdóttir skyndilega
orðin frambjóðandi með fimmt-
ung atkvæða. Aldrei fyrr hefur téð
Auður verið talin með og hlutfall
af atkvæðabærum íslendingum
hefur ekki verið notað til saman-
burðar fyrr. Davíð gefur sér líka að
þeir sem ekki mættu á kjörstað
hafi verið að mótmæla embættis-
færslum forsetans en slíkt er væg-
ast sagt hæpið - það er líklegra að
þeir sem heima sátu hafi talið úr-
slitin liggja ljós fyrir og ekki nennt
að ómaka sig. Þessar reiknings-
kúnstir andstæðinga forsetans eru
byggðar á sömu hugmyndafræði
og vildi gera sjötíu og fimm pró-
sent kjörsókn að skilyrði í kom-
andi þjóðaratkvæðagreiðslu og við
fengum núna smjörþefinn af um-
ræðunni sem orðið hefði ef þær
hugmyndir hefðu hlotið náð fyrir
augum lögfræðinganefndarinnar.
Þar sem ljóst er að þessi gjáa-
kenning mín stenst öll rök og er
því rétt, velti ég því fyrir mér hvort
verið hafi mikill sandur á Þing-
völlum til forna.
Björgvin Valur Guðmundsson
búa því við meira sjálfræði og hafa
meiri möguleika á að ráða yfir eig-
in lífi en þeir sem búa á sambýl-
um. Auk þess hafa þeir sem búa í
þjónustuíbúð meira Ijárhagslegt
sjálfstæði.
En er þessi skilningur á hugtök-
um eitthvað sem á að gera mál út
af? Er þetta ekki bara viðkvæmni
hjá þeim sem starfa í málaflokki
fatlaðs fólks? Ég tel að allar starfs-
stéttir ættu að leggja áherslu á rétta
hugtakanotkun, hver í sínu fagi til
að koma í veg fyrir óþarfa mis-
skilning. Þetta á einnig við um þær
starfsstéttir sem vinna að málefn-
um fatlaðs fólks og var það kveikj-
an að þessum skrifum.
Eftir Svanhvíti Aradóttur, for-
stöðuþroskaþjálfa hjá Svœðisskrif-
stofu málefna fatlaðra á Austur-
landi.
Misskilningur: Það er ekkert
sambýli í Neskaupstað