Kirkjublaðið - 20.09.1948, Side 3

KIRKJUBLAÐIÐ
3
Séra Fmnur Tuliníus
og frú í heimsókn
Frá Danmörku
VIÐTAL VIÐ SÉRA
HÁLFDÁN HELGASDN
PRDFAST
Séra Hálfdán Helgason pró-
fastur að Mosfelli er nýkominn
Iieim úr ferðalagi um Danmörku.
Tíðindamaður blaðsins hitti hann
að máli og spurði hann frétta úr
ferðinni.
— Ég kom heim 8. þ. mán.,
segir prófasturinn, eftir að hafa
dvalið í Danmörku nokkuð á
þriðja mánuð. Ég hlýddi á marga
presta í kirkjum Kaupmanna-
hafnar. Var kirkjusókn þar, að
því er mér virtist hin bezta og
fór vaxandi eftir því sem fólk
kom úr sumarleyfum. Tvennt
vakti sérstaklega athygli mína:
Hinn almenni safnaðarsöngur og
hin mikla þátttaka í altarisgöng-
um, sem þykja sjálfsagðar í
hverri messu og auk þess stund-
um á rúmhelgum dögum að auki.
Flestir höfðu sálmabók með sér,
ella gekk meðhjálparinn (kór-
djákninn) til þeirra og afhenti
þeim sálmabók.
Sóknarpresturinn við Tak-
sigelseskirken, séra Biering Sör-
ensen, sýndi mér þá velvild, að
bjóða mér hina fögru kirkju til
guðsþjónustuhalds fyrir Islend-
inga í Kaupmannahöfn, ef ég
vildi. Tók ég boði hans með þökk-
um og með aðstoð stjórnar Is-
lendingafélagsins og þá sérstak-
lega Þorfinns Kristjánssonar
prentara kom ég á messu 22.
ágúst við sæmilega þátttöku.
1 ferð minni hitti ég að máli
einn af þremur kvenprestum Dan-
merkur, séra Ruth Vermerhren,
sem ég raunar þekkti frá gamalli
tíð. Hefur hún starfað að kirkju-
og kristindómsmálum í nærri tvo
áratugi og er nú prestur við
kvennafangelsið í Horseröd á
Sjálandi. Er hún gædd lifandi á-
huga á kirkjulegu og kristilegu
starfi og er auk þess vel til þess
starfs fallin í alla staði. En eins
og kunnugt er vakti vígsla hennar
á síðastliðnu vori allmikla gremju
bæði í og utan prestastéttarinnar,
því að þótt menn væru almennt
sammála um réttindi kvenlegra
guðfræðinga til prestsembætta
út frá þjóðfélagslegum forsend-
um, hugsjónum jafnréttisins, þá
voru og ýmsir, sem vildu rök-
styðja mótmæli sín út frá heilagri
ritningu og þá einkum orðum
Páls postula um að „konur skulu
þegja á safnaðarsamkomum“
(1. Kor. 14, 34). Taldi hinn
danski kvenprestur andstöðuna
þó nokkuð vera í rénun, enda
hefði hún jafnframt verið af
stjórnmálalegum toga spunnin,
þar sem þingið hefði samþykkt
lögin um réttindi kvenguðfræð-
inga til prestsembætta án þess
að leita umsagnar kirkjunnar
fyrst. Varð ég og var við þá skoð-
un meðal danskra presta, sem ég
ræddi þetta mál við.
Safnaðarstarfsemi öll innan
dönsku kirkjunnar virðist standa
í miklum blóma og þátttaka leik-
manna í henni mikil og giftusam-
leg.
Danska þjóðin er nú mjög að
rétta við, þótt ýmislegt í lífi henn-
ar beri enn merki um hörmungar
stríðsáranna. En eitt var það,
sem alveg sérstaklega vakti at-
hygli mína og það var, hversu
Nýlega komu til Reykjavíkur
séra Finnur Tulinius prestur í
Strö á Sjálandi ásamt frú sinni
og er ætlun þeirra að dveljast
hér á landi nokkurn tíma og
kynna sér kirkjumál og kirkjulíf
hér. Munu þau hjónin ferðast
eitthvað um landið í þessu skyni.
Séra Finnur Tulinius er sonur
Þórarins Tuliniusar, er um skeið
var einn af mestu athafnamönn-
um um verzlun og siglingar hér á
landi og þá landskunnur maður.
Séra Finnur er heldur ekki Is-
lendingum með öllu ókunnur, því
hann dvaldi hér á landi um tíma
árið 1937 og var þá að vinna að
bók sinni um séra Árna Helgason
stiftsprófast í Görðum á Álfta-
nesi, en sú bók kom út í Dan-
mörku árið 1939.
Séra Finnur Tulinius rak um
skeið fjölsóttan drengjaskóla í
Kaupmannahöfn, en gjörðist
1937 prestur í Strö á Norður-
Framh. af 2. síðu.
það vegna þessa afreks, að Dr.
Eiríkur Albertsson hefur nýlega
stungið upp á því í blaðsgrein, að
háskólinn veiti prófessor Dungal
doktorsnafnbót fyrir þessa bók.
Að endingu örfá orð um mál-
lýti og prófarkalestur bókarinnar.
Margar setningar eru einkenni-
mikil áhersla er á það lögð með
þjóðinni að varðveita helga'dóma
hennar og guðlegar minningar
frá eldri og nýrri tímum, frá því
að falla í gleymsku og dá. Virðist
svo sem þessi orð séra Þórðar
Tómássonar, sem standa í hinu
fagra erindi hans, sem letruð eru
á hinni sögufrægu Dybbel-Mölle
í Suður-Jótlandi, séu orkt út frá
hjarta þjóðarinnar:
Slægter dö, men sproget binder
Fremtid gror af dyre minder.
Mættum vér Islendingar ýmis-
legt af þessu læra.
Sjálandi og hefur verið þar þjón-
andi prestur síðan. I mörg ár
hefur hann verið ritari félagsins
Dansk-Islandsk Kirkesag, er hef-
ur það höfuðmarkmið að efla
samstarf dönsku og íslenzku
kirkjunnar. Fer hann þessa ferð
á vegum þess félagsskapar.
Tilgangur fararinnar er að
kynnast íslenzkum prestum og
starfi þeirra, kristilegri æsku-
lýðsstarfsemi, starfi kirkjunnar
fyrir sjómennina, skátafélags-
skapnum og fleira.
Sunnudaginn 12. þ. mán. mess-
aði séra Finnur í Dómkirkjunni
í Rvík.
Kirkjublaðið býður séra Finn
og frú hans velkomin til landsins
og vonar að þessi ferð megi verða
þeim hjónum eigi aðeins til á-
nægju og skemmtunar heldur
einnig til gagns fyrir kirkjurnar
í báðum löndunum.
lega bjagaðar og klaufalegar og
þar úir og grúir af prentvillum.
Með tilliti til þess að prófessorinn
segir í formála bókarinnar að
þegar hann var tíu ára drengur
hafi prófessor Haraldur Níelsson
fengið sig til að lesa prófarkir af
biblíuþýðingu sinni, þykir mér
þessi lýti á bókinni sérstaklega
athyglisverð. Engum sem þekkti
vandvirkni og samviskusemi pró-
fessors Haraldar, getur blandast
hugur um að þessi 10 ára snáði
hafi hlotið að vera sannkallað
undrabarn, og afburða snillingur
í íslenzku máli og réttritun úr því
prófessorinn fól honum 10 vetra
gömlum svona yfirgripsmikið og
vandasamt verk. Þessi bók, Blekk
ing og þekking, ber þess hinsveg-
ar sorglegan vott, að höfundi
hennar hafi miðað fremur afturá-
bak en áfram í þessari þekkingar-
grein með árunum. Aftur á-móti
gefur hún ærið tilefni til að ætla,
að hann hafi tekið góðum fram-
förum í blekkingunni.
S. V.
Átta hundruð ára
minning Ara fróða í
Haukadal
Sunnudaginn 5. þ. mán. var í
Haukadal í Biskupstungum hald-
in hátíð í minningu þess að 800
ár eru liðin frá því að Ari prest-
ur hinn fróði, faðir íslenzkrar
sagnritunar, andaðist.
Hátíðin hófst með messu í
Haukadalskirkju. Séra Eiríkur
Stefánsson héraðsprófastur þjón-
aði fyrir altari, en biskup Is-
lands prédikaði. Kirkjan var
þéttskipuð og rúmaði hvergi
nærri alla þá, er minningarhátíð-
ina sóttu.
Að lokinni guðsþjónustu flutti
prófessor Sigurður Nordal glæsi-
legt erindi í leikfimishúsi íþrótta-
skólans í Haukadal. Minntist
hann þar hins yfirlætislausa
klerks og fræðimanns, brautryðj-
andans í íslenzkri sagnaritun, er
með því að rita Islendingabók
sína vann það afrek, sem aldrei
mun fyrnast meðan íslenzk tunga
er töluð og gaf þjóðinni þann
fjársjóð, er aldrei verður full-
þakkaður.
Skólastjóri íþróttaskólans, Sig-
urður Greipsson, hélt einnig ræðu
við þetta tækifæri enda gekkst
hann að verulegu leyti fyrir sam-
komu þessari og studdi mjög að
því að hún mætti vera sem virðu-
legust.
Að lokum var sezt að sameigin-
legri kaffidrykkju í boði skóla-
stjórans.
--- --------------
Kirkjukóramðt í
Stykkishólmi
Kirkju- og söngkóramót Snæ-
fellsnessprófastsdæmis var haldið
í Stykkishólmi laugard. og sunnu-
dag 11. og 12. sept. Hófst það á
laugardaginn kl. 8.30 með guðs-
þjónustu í kirkjunni.
Upphaflega var gert ráð fyrir,
að séra Magnús Guðmundsson
prestur í Ólafsvík prédikaði, en
sökum veikinda gat hann ekki
sótt mótið, en ræðu hans flutti
sr. Þorgrímur Sigurðsson Staðar-
stað, en sóknarpresturinn í
Stykkishólmi þjónaði fyrir alt-
ari.
Á sunnudagsmorgun var fjöl-
sótt barnaguðsþjónusta, sem sr.
Þorgrímur annaðist, en sr. Sigur-
björn Á. Gíslason, sem heimsótti
mótið, talaði einnig við börnin.
Hámessa var eftir hádegi og steig
sr. Sigurbjörn í stólinn í stað
prófastsins, sr. Jósefs Jónssonar,
Setbergi, sem ekki gat mætt
vegna veikinda. Sr. Þorsteinn L.
Jónsson, Söðulsholti og sr. Sig-
urður Lárusson þjónuðu fyrir alt-
ari.
Síðar um daginn flutti sr. Þor-
steinn L. Jónsson erindi í sam-
komuhúsinu um bænina, en hún
var aðalviðfangsefni mótsins. Var
þar húsfyllir.
Kl. 6 um kvöldið hófst svo
söngmót kirkjukóranna. Setti
formaður Kórasambandsins, sr.
Þorgrímur Sigurðsson, mótið og
bauð gesti velkomna. — Sjö kór-
ar tóku þátt í mótinu. Kirkjukór
Stykkishólms, organisti frú Guð-
ríður Magnúsdóttir, Kirkjukór
Ólafsvíkur, organisti Kristjana
Sigþórsdóttir, Hellnakirkjukór,
organisti Finnbogi Lárusson,
Laugabrekku, Kirkjukór Kol
beinsstaðarsóknar, organisti Teit
ur Búason, Brúarfossi, Kirkjukór
Miklaholtssóknar, organisti Þórð-
ur Kristjánsson, Miðhrauni, Búða
kirkjukór, organisti frú Björg
Þorleifsdóttir, Hólakoti, og
Kirkjukór Staðarstaðarsóknar,
organisti Kristján Erlendsson.
Mel. Söngstjórar voru Bjarni
Andrésson, kennari, Stykkis-
hólmi; sr. Þorgrímur Sigurðsson,
Staðarstað; sr. Þorsteinn L.
Jónsson, Söðulsholti og frú Björg
Þorleifsdóttir, Hólakoti. Hver
kór söng þrjú lög og síðar sungu
allir kórarnir saman undir stjórn
hvers söngstjóra. Fór söngmótið
hið bezta fram og vakti söngur-
inn mikla ánægju meðal áheyr-
enda, sem voru fjöldamargir.
Kl. 9 um kvöldið söfuðust móts-
gestir og þorpsbúar saman í sam-
komuhúsinu til þess að kveðjast.
Var þar almennur söngur og síð-
an töluðu þar sr. Sigurbjörn Á.
Gíslason og sr. Sigurður Ó. Lár-
usson, en sr. Þorgrímur Sigurðs-
son sleit mótinu með bæn, og
mannfjöldinn söng: „Ó þá náð
að eiga Jesúm“.
Mót þetta tókst í alla staði vel
og var mótsgestum til hinnar
mestu ánægju og uppbyggingar
og aðstandendum þess til hinnar
mestu prýði og sóma.
Fjársjóðurinn og hjartað
Framh. af 1. síðu.
stækka. Með hverri kynslóð komu
fram menn, sem juku við hann
og eru að auka við hann enn þann
dag í dag. Arfurinn, sem Ari
prestur fróði lét þjóð sinni eftir,
hafði rík áhrif á menningu
hennar og líf. Hann vakti hana
til meðvitundar um uppruna
hennar, hæfileika og hlutverk og
mótaði andlegt líf hennar. Is-
lenzka sagnritunin sem hann var
faðir að, yljaði þessari þjóð
marga stund, ekki sízt er dimmt
var úti og kalt.
Arfur hans átti stóran þátt í að
vekja sjálfstæðiskend og sjálf-
stæðisþrá þjóðarinnar og föður-
landsást. Hinar fornu sagnir
voru tengdar landinu sjálfu. At-
burðirnir, sem þær hermdu frá,
gerðust í héruðum þess, út við
strönd og inn til dala. Fjallatind-
arnir voru vottar viðburðanna, er
þjóðin gekk götu sína í gleði og
sorg.
Og þjóðin bjó í landinu og undi
við sitt. „Því að þar, sem fjár-
sjóður þinn er, þar mun hjarta
þitt vera“.
Orð texta míns í dag, eru skráð
í fjallræðunni. Án efa er hún dýr-
mætasti fjársjóðurinn, sem vér
eigum. Það er arfurinn, sem hann
lét oss eftir. Hann gaf oss hana
til þess að kenna öss að safna
þeim fjársjóðum, sem mölur og
ryð ekki eyðir og eru þess verðir
að hjartað tengist þeim. Hann
gaf oss boðskap sinn og opinber-
un til þess að vekja oss heimþrá
til landsins fyrir handan, þar sem
eilífðin býr. Kenna oss að tileinka
oss og' eignast þau verðmæti sem
þeir heimar búa yfir. <
„Því að þar, sem fjársjóður
þinn er þar mun hjarta þitt vera“.
Séra Finnur Tulinius og frú.
— Ómerkileg bók