Skutull - 01.12.1977, Síða 11

SKUTULL
gerðarinnar, upp að Fossa-
vatni, en þar var um mikla og
erfiða tlutninga, m.a. á timbri
og sementi, að ræða. Vegurinn
upp fjallið var engu farartæki
fær, en með ærinni fyrirhöfn
hafði tekist að koma traktorn-
um upp að Vatni og var áform-
að að hann flytti efnið frá brún-
inni á virkjunarstaðinn. Samið
var nú við þá Engidalsbændur
um að þeir flyttu timbrið á hest-
um upp á fjallið. Þegar bænd-
urnir höfðu farið fáar ferðir
þessa torsóttu leið tilkynntu
þeir eftirlitsmanninum, að slík-
an þrældóm legðu þeir ekki á
hestana sína. Þá varð verk-
fræðingnum að oröi: Þá það, -
ég læt þá bara Hnífsdælingana
gera þetta:
Og þrír Hnífsdælingar,
Ingólfur Jónsson, Benedikt
Halldórsson og undirritaður,
urðu fyrir valinu. Við fengum
boð um að mæta strax til vinnu
og hafa með okkur viðleguút-
búnað. Þar sem engan bíl var
að fá undir dót okkar, fengum
við lánaðan hest og kerru og
héldum nú sem leið lá inn að
Fossum. Þegar var komið
þangað reistum við tjald okkar í
nágrenni matarskálans, enda
töldum við víst, að þar væri
okkur ætlaður matur hjá fyrri
vinnufélögum. Mötuneytis-
stjorinn tjáði mér, að af því gæti
ekki orðið: ,,Þið tilheyrið nú
matarfélaginu við Fossavatn.
Ég átti að segja ykkur að fara
þangað með dótið ykkar. Trakt-
orinn flytur það frá brúninni á
vinnustaðinn við Vatnið“.„En
hvað um kvöldmatinn?'' spurði
ég“. Þeir sem hafa með Fossa-
vatnsmötuneytið að gera, verða
sunnudögum þegar best lét. En
við vorum svo lánsamir, að mat-
ráðskonur okkar voru vel verki
farnar og matreiddu hina ágæt-
ustu fiskrétti tvisvar sinnum dag
hvern og allir voru ánægðir.
Fæðisgjald var 2 kr. á dag.
Það var tekið af kaupi okkar. En
svo nýtnar og hagsýnar voru
matseljurnar, að þegar loka-
uppgjörið fór fram fengum við
Guðm. G. Krlstjánsson
endurgreidda töluveröa upp-
hæð af matarpeningunum.
En eftir veturnætur tóku
kokkarnir af „Rússunum", -
bátum Samvinnufélagsins, við
starfi kvennanna. Þeir karlar
höfðu annan hátt á. Kjötmáltíð
einu sinni á dag, eins og tíðk-
aðist á bátunum.
Flestum líkaði þetta vel, enda
var nú fjárhagurinn skárri en
um vorið, því vikukaupið, sem
til útborgunar kom, var hvorki
umgengni um eigur bæjarins
og höfðu menn gaman af.
I hlutverki hrossa.
Við þremenningarnir, sem í
tjaldinu hírðust þessa eftir-
minnilegu . garnagaulsnótt
þurftum ekki vekjaraklukku til
að ræsa okkur um morgunin;
hávaðinn af eigin garnagauli
Jón Jónsson
sá fyrir því, enda höfðum viö
verið matarlausir frá hádegi.
Við klæddumst og fengum okk-
ur vatnssopa úr ánni, það var
morgunkaffið okkar þann dag-
inn. Síðan hófst stritið við tim-
burflutninga upp snarbratta
fjallshlíðina og það var erfið
ganga. Eftir þrjár ferðir höfðum
við komið 9 timburborðum upp
á fjallsbrúnina. Þá fengum við
fyrirmæli um að hætta þessu og
koma okkur með allt okkar haf-
Aflvélln flutt f Inn f Engidal. Ingimar ölason undlr stýrl á traktornum.
að sjá fyrir því. "Hvert í heit-
asta, hugsaði ég,— er nú okkur
þremeningunum ætlað að
ganga í þau verk, sem Engi-
dalsmerarnar gáfust upp á? Við
gengum snemma til náða um
kvöldið en ekki varð okkur
Nokkurskonar hreppstjórar.
Það var virðingarstaða að
vera mötuneytisstjóri og var
það litlu minni fremd en að
gegna hreppstjórastarfi til
sveita.
Ákvarðarnir innan mötuneyt-
isins voru taknar á almennum
fundum verkamanna. Aðal-
vandamálið var matseðillinn,
öllu heldur sú alvarlega ákvörð-
un að segja til um hvort sá
munaður yrði viðhafður að hafa
eina kjötmáltíð á viku. Sú bruðl-
unartillaga var kolfelld hjá okk-
ur. Mönnum fannst ekki sæm-
andi að viðhafa slíkt óhóf í mat
á sama ríma og kjöt sást ekki á
borðum almennings nema á
meira né minna en 54 kr. fyrir
10 st. vinnu á dag í sex daga.
Sælkerinn og sykur bæjarins.
Sænski verkstjórinn var í
Fossavatnsmötuneytinu, þ.e.s.
bærinn greiddi fyrir hann fæöið
því slíkir stórkallar höfðu frítt
fæði.
Svíinn var mikill sælkeri.
Hafragraut borðaði hann ekki
nema að ausa út á hann miklu
af strásykri. Nú reis alvarlegt
vandamál. Kílóið af sykrinum
kostaði 25 aura. Slíkur sykur-
hámur var því þungur baggi á
mötuneytinu. Mötuneytisstjór-
inn krafðist þess, að bæjarsjóð-
ur stæði einn umdir þeim kostn-
aði og var gengið að þeirri
kröfu. Fékk nú Svíinn óskammt-
aðar birgðir af sykri en nokkuð
þóttu þær endast skammt, og
var talið, að fleiri hefðu komist í
sykur bæjarins en sá útvaldi og
var þeim grunuðu veittar þung-
ar átölur fyrir ábyrgðarlausa
urtask upp að Fossavatni. Það
sem gerst hafði var það, að
Guðm. G. Kristjánsson hafði
séð til ferða okkar og strax
hríngt út í bæ til ráöamannanna
og hótað hörðu ef verkfræð-
ingnum héldist það uppi að
þræla mönnum svona út. Frá
þeirri stundu bar ég alltaf hlý-
hug og traust til Guðmundar.
Við hröðuðum ferö okkar
sem mest upp að vatni, þar var
þó mat að fá, töldum við. En sú
von brást. Þarna unnu nokkrir
smiðir við að koma upp mötu-
neytisaðstöðu og svefnskálum.
Þeir höfðu verið matarlausir á
annan sólarhring. Þegar sást til
feröar okkar, héldu þeir að við
værum að koma meö mat til
þeirra. Einn þeirra, Páll Krist-
jánsson kom á móti okkur og
sagði: „Hvar er maturinn?"
Þegar hann sá hvernig málin
stóðu, sagði hann mér að fara
strax niður að Kirkjubóli og
hringja í Sverri Guðmundsson
og tilkynna honum, að vinnu
yrði hætt um kvöldið ef matur
og matráðskona yrði ekki til
staðar þá um kvöldið. Þessu
var strax kippt í lag og allt féll í
Ijúfa löð og fljótt gleymdust slík-
ir byrjunarörðugleikar.
Örðugasti hjalllnn.
Nú verður að fara fljótt yfir
sögu. Vinnan við Fossavatnið
Sigurjón Sigurbjörnsson
komst von bráðar í fast form og
aðbúnaður var allgóður og
gekk nú allt vel.
Hjalli sá, sem myndar fyrir-
stöðu Fossavatnsins er sam-
felld klöpp. Ofan á harðri
klöppinni er rösklega fetsþykkt
leirlag. Skóflukarlarnir voru
látnir fjarlæga leirinn. Þá tóku
borararnir við. Ég var í þeirra
hópi. Vinnubrögðin þættu
frumstæð nú til dags. Boraðar
voru 6 m. djúpar holur og verk-
færin voru sleggja og meitlar,
allt var unnið með handafli.
Tveir menn unnu saman að
þessu verki. Annar þeirra sat í
háu sæti og snéri bornum við
hvert högg, sem hinn gaf með
sleggjunni. Fyrst var notaður 1
m. langur bor, en sá síðasti var
6 m. Enn minnist ég Halldórs
Jónmundssonar, yfirlögreglu-
þjóns, frá þessu verki. Hann var
mesti æringi og kom öllum, sem
með honum unnu í gott skap.
Hann var „hreppstjóri" í Fossa-
vatnsmötuneytinu og innleiddi
þar kjötát, en það virtist yekja
grimmlyndi og árásarhneigð
hjá ungu mönnunum, svo til
vandræða horfði því stundum
var tuskast óvægilega. Eitt sinn
fann einhver upp á því að safna
öllum kjötbeinunum að lokinni
máltíð og setti hann þau undir
koddana í rúmi annars versta
áflogagarpsins. Upphófst nú
__________________________11
snerra mikil og voru sakir born-
ar á ýmsa grunsamlega ná-
unga. Leiddi þetta til beina-
slags og hnútukasts manna á
milli og fyrr en varði var orðið
úr þessu hálfgildis slagsmál. Þá
var nú gott, að „apótekarinn"
okkar, hann Jón klæðskeri, var
nærri með alla sína plástra og
var listilegt að sjá hvernig
skraddarinn "bætti" upp-
vöðsluseggina hátt og lágt.
Borfélagi minn hét Guð-
mundur Gunnlaugsson, harð-
duglegur sómamaður en helst
til lífhræddur. Ég var sleggju-
meistarinn og hafði það til að
reiða stundum hátt til höggs.
Það líkaði honum illa, stökk þá
gjarnan af stólnum og bað mig
um að skipta við sig, hann væri
orðinn svo þreyttur á að sitja,
og gerði ég það fúslega.
Verkamennirnir gátu lánað.
Mig minnir að það hafi verið í
ágústrhánuði að Finnur Jóns-
son og Sverrir Guðmundsson
Frönsk ilmvötn
frábær aö gæöum.
Nýjar tegundir
mikið úrval
isafjarðar
apóteh
HRAFNKELL STEFÁNSSON ■ SÍMI 3009 • PÓSTHÓLF 14 • ÍSAFIRÐI