Alþýðublaðið - 22.01.1920, Blaðsíða 2

2
Auglýsing'ar.
Auglýsingum í blaðið er fyrst
um sinn veitt móttaka hjá Ouð-
geir Jónssyni bókbindara, Lauga-
vegi 17 (bakhús). Sími 286 og á
afgreiðslunni á Laugavegi 18 b.
fransal Viihjálms.
Khöfn 20. jan.
í kröfu Bandamanna, um fram-
sal Vilhjálms fyrv. keisara, er
vísað til hinnar siðferðislegu á-
byrgðar er hann hafi á því að
alþjóðalög hafi verið brotin, en
ekki minst á það hvern þátt hann
hafi átt í því að stríðið hófst.
Holland er því kurteislega en á-
kveðið beðið um að framselja
hann svo hann verði settur fyrir
dómstól Bandamanna.
frá frikknm.
Nýir FáðherraF.
Khöfn 20. jan.
Frá París er símað að Millerand
só orðinn forsætis- og utanríkis-
ráðherra. Fjármálaráðherra hag-
fræðingurinn Marsal og hermála-
ráðherra Andre Lefevre.
lundar bjargar 100 hds
Um miðjan desember síðastl.,
var ákafur stormur í meira en
viku í norðurhluta Atlantzhafsins.
Á höfninni í New-York voru 100
skip tept með 20 þúsund farþega
og 750 þúsund smálestir af vör-
um, og fram með ströndum Norð-
ur-Ameríku var ógrynnin öll af
rekaldi.
Við New-Foundland strandaði
farþegaskip og vildi það farþegun-
um, sem voru 100 talsins, til lífs,
að hundur synti í land með taug
bundna í hálsband sitt, var síðan
gildari kaðall dreginn á land og
ALfÝÐUBLAÐIÐ
fólkið flutt af skipsflakinu með
tiifærum. — Svo mikil fannkyngi
með 20 stiga frosti, hefir fylgt
storminum í New-Foundlandi, að
fjöldi eimlesta hefir fent i kaf, og
orðið hefir að grafa farþegana úr
fönn. :
X-eleg* stofnun.
Nú leggja menn um heim alian
mikla átierzlu á það, ab allar
menta- og uppeldisstofnanir séu í
sem beztu lagi, því undir þeim er
öll framtíð hverrar þjóðar komin.
Vitrari menn eru farnir að sjá
það, að því lengur sem uppeldis-
og mentamál eru vanrækt, því
lengur helzt vesaldómur og alls-
konar ósómi. Hér er talsvert öðru
máli að gegna. Þessi mál eru í
mestu óreiÖu, kennarastéttin er
lítilsvirt og svelt, og skólar því
aumir mjög. í kennarastöðurnar
eru oft valdir alls óhæfir menn,
þar eð aðrir fást ekki í þær. í
ýmsum skólum hefir því um lang-
an aldur ríkt allskonar óhæfa, sem
sumpart má kenna lögum, sem
hér eru við líði, en alstaðar um
heim úr sögunni, og sumpart
kennurum. Sá skóli, sem mesta
eftirtekt hefir vakið í þessu efni,
er hinn almenni mentaskóli. Oft
hafa heyrst háværar raddir um
það, að þar færi fram margt það,
er rannsóknarefni væri fyrir hið
opinbera, en almenningur hefir
gefið því lítinn gaum, því skóli
þessi hefir verið álitinn Bríki í rík-
inu“, sem öllum væri fyrir beztu
að sæi um sig sjálfur. fetta hefir
orðið til mikils tjóns allri þjóð-
inni, eins og skiljanlegt er, þar
sem flestir embættismenn ríkisins
verða að dvelja 3—6 ár 1 honum.
Mér finst því tími til kominn, að
eitthvað sé farið að athuga ástand
skólans og stjórn hans nánara, og
kærur þær, sem bornar eru á
hana, séu ekki lengur hundsaðar.
Stjórn hans, sem nú mun aðal-
lega vera í höndum eins kennara,
sem þó ekki er rektor, er svo ill,
að fram úr öllu hófi keyrir. Ein-
staka piltar, sem ekki hafa geð í
sér til að krjúpa eftir kennaranáð,
eru næstum því ofsóttir, þar sem
þeir standa alveg varnarlausir fyrir.
Dæmin þekkja allir, sem einhvern
tíma hafa verið í skóla eða fylgsfe
með í málum hans. En þó er ekki
úr vegi að benda á nokkur þeirra,
sem einkum snerta einn kennar-
ann, sem hvað minstar vinsældir
hefir hjá piltum, hr. Sigurð Thor-
oddsen adjunkt. Hann hefir oft
látið sér sæma, að misþyrma
piltum með barsmíðum, innan
kenslustunda og utan. Haustið
1914 réðst hann bókstaflega á
einn pilt, sem að dómi bekkjar-
sveina hafði ekkert af sér gert,.
og lamdi hann með þykkum bók-
um í höfuðiö, svo honum lá við
yfirliði. Næsta ár kom hið sama
íyrir, nema þá notaði hann birki-
lurk, til að svala ilsku sinni með.
Piltur sá, sem fyrir þessu varð,
var mesti gáfu- og stillingamaður.
En svo ragur var rektor skólans,
hr. G. T. Zoega, sem annars er
að flestra dómi mesti sæmdar-
maður, að hann lét hr. Sig. Thor-
oddsen teyma sig svo langt, að
pilturinn neyddist til að segja sig
úr skóla.
Ekki er þetta eins dæmi, því
sama kennara hefir ávalt verið
viðbrugðið fyrir ókurteisi gagnvart
nemendum.
Einhver myndi nú vilja halda
því fram, að þetta sýndi góðan
aga. En fjarri fer því, að svo sé..
Þeir kennarar, sem þessu beita,
munu álment mjög illa þokkaðir
af piltum, og jafnvel hataðir. Og
hvernig má nokkuð gott af slíku
leiða? Ekki eru hinir háttvirtu
kennarar alt af mjög hörundssárir
fyrir brotum á lögum skólans, og
get eg nefnt þar dæmi, sem voru
ærin rannsóknareíni fyrir stjórnar-
völdin, ef þau á annað borð vilja
láta sig skifta nokkru hag skól-
ans. í reglugerð hans er svo á-
kveðið, að drykkjuskapur pilta sé
burtvikningarsök. Mér er kunnugt
um það, að þessi grein hefir
sjaldan verið notuð, heldur hafa
kennarar sjálfir ýtt undir brot
gegn henni.
Vorið 1912 og 1913 var mér
kunnugt um það, að áfengi var
selt á útiskemtunum skólans (á
Kleppi og í Viðey), og kennarar
gerðu ekkert til að hindra það.
Voru sumir drukknir sjálfir, og
því lítt færir um það. Á dans-
leikjum skólans hafa þeir ráfað
um drukknir og gefið piltum for-
dæmi, sem þeir eflaust hafa hag-
að sér eftir.