Klukkan - 18.01.1925, Qupperneq 3

KLUKKAN
3
Alfadansinn í ffárunni.
f*egar brennan fór fram á Þrettánd-
anum vildu til tvö slys. Púðurkerlingar
og flugeldar frusu niður, og langeldarnir,
sem kyntir voru, kveiktu svo greinilega
í álfunum, að þeir fóru niður í Báru
til að halda áfram dansinum þar. Þar
logaði fyrst alvarlega upp í öllu, og
nú flytur Kiukkan mynd af brunanum,
og hlýtur hverjum, sem hana sér, að
hitna um bjartaræturnar.
ast. Hann kemur altaf flatt upp á mann,
og það er allur galdurinn í stíl Þór-
bergs. Það er nokkurskonar »fjandinn
úr sauðaleggnum« stíll, sem lýsir sér
einna bezt í setningunni: »Ég settist
niður í skógarrunn og — —«. Það
er eins og hann hafi feikna gaman af
að vera annað augnablikið uppi á
hæstu tindum skáldskapar og fegurðar
fjallsins, en hitt augnablikið að velta
sér í svaðinu fyrir neðan, og það er
ekki laust við að manni finnist hann
gera þetta alloft, af því, að hann veit að
lesendum þykir gaman að því, þó ekki
fari bezt á því í raun og veru. Pað sé
þá oft ekki nema loddaraskapur, ekki
altaf jafngeðugt daður við fýsnir lesand-
ans. Oftsinnis eru þessir hnykkir afar
ósmekklegir, og drepa alveg fegurð þess,
sem sagt er, þó að lesandinn vitaskuld
hlægi. Og klúrorður er Porbergur langt
úr hófi, sennilega líka til að geðjast les-
endunum. Og þó fer það einhvernveg-
inn — guð veit hvernig — Þorbergi
vel. En hann þarf þessa alls ekki,
hnykkir hans geta notið sín ágætlega
klúryrðalaust, eins og sýna má með
eftirfarandi dæmi úr bréfinu til Láru:
f Trékyllisvík eru túnin
og taðan iðjagræn,
og særinn i sífellu pylur
sömu morgunbæn.
En uppyfir blessuðum bænum
er blikandi heiðartraf,
par tölti’ eg um tunglskins nóttu
með tösku og birkistaf.
En handan viö heiðarásinn
á hæðum við mýrarfen,
býr hún Bína mín Söbæk
borin Thorarensen.
Pessir græskulausu og skemtilegu út-
úrdúrar, sem koma fram í þessum vís-
um geta klúr- og klámyrðislaust borið
stíl Porbergs uppi. Öft segir hann svo
eðlilega og vel hluti, sem ekkert koma
málinu við, að maður dáist að snild-
inni. Pegar hann segir frá stúlkunni,
sem hrökkállinn skar af fótinn, bætir
hann því við, að stúlkan hafi aldrei
gifst, og maður veltist um að hlæja —
af því það kemur málinu ekkert við og
er þó hlægilegt.
Það er ómögulegt að lýsa því hvað
efnið er í bréfinu, það er alt héðan og
handann, í fullu samræmi við stílósam-
ræmi Porbergs, kemur alt flatt upp á
mann. Og fer alt vel nema einn kafl-
inn — kaflinn um kaþólsku kirkjuna.
Ég ætla ekki að fara frekar út í hann,
af því ég veit að aðrir muni gera það.
En það sannar ekkert um gildi kirkj-
unnar hvað margir hottentottar eða
halanegrar kunna að lesa, þá væri eins
gerlegt að ráða það af saltfisksprísum
og dúntekju á íslandi, sem þó fráleitt
mundi duga heldur. Yfirhöfuð er mér
óskiljanlegt hvern skrattan Porbergur
er — ef ég svo mætti segja — að
gjamma um þann hlut, sem hann ekk-
ert veit um.
Porbergur þarf að gjallbfenna stíl
sinn á afli sinnar eigin dómgfeindar, og
ná honum skýrum og óklúrum úr eld-
inum þá er alt gott. br.
Ríkisforsetmn fjái Skt
dæmdnr seknr nm landráö.
Blaðamaður nokkur, Rothardt að
nafni, skrifaði i sumar eð leið illkynj-
aða skammagrein um forsetann og bar
honum meðal annars á brýn, að hann
hefði drýgt landráð með þvi 1917 —
meðan ófriðurinn stóð yfir — að ger-
ast forsprakki og leiðtogi hergagna-
smiðju verkfalls, er þá gaus upp á
Pýzkalandi, og kom herstjórninni meira
en illa. Forsetinn fór í mál, en Rothardt
bauðst til að færa sönnur á mál sitt.
Forsetinn neitaði að áburður þessi væri
réttur, en hann hefði tekið að sér tor-
stöðu verkfallsins til að hafa á þvi
hemilinn svo að að ekki sakaði. Dóm-
stóllinn sýknar kærða um þennan á-
burð með því »að sannað sé að kær-
andi hafi framið landráð í refsiréttar-
legum skilningi. Pví hefir verið viðborið
að kærandi hafi framið verknað sinn til
að koma í veg fyrir illar afleiðingar af
verkfallinu. Ætti að leggja pólitískann
eða sögulegan dóm á verkið, mætti taka
þetta til greina, en eigi að leggja iaga-
dóm á þetta skifti það engu máli.«
Rothardt var því að þessu leyti sýkn-
aður af kröfum forsetans, en var hins
vegar dæmdur í þriggja mánaða fang-
elsi fyrir önnur meiðyrði um hann.
Forseti áfrýjar. Málið hefir vakið oþægi-
lega eftirtekt.
Ríkisstjórnin þýzka og prtíssneska
stjórnia lýsa transti á forsetannm.
í tilefni af dóminum í Rothardtsmál-
inu hafa bæði rikisstjórnin og prúss-
neska stjórnin, og eru í þeim menn af
öllum flokkum, farið á fund forsetans
og vottað honum traust sitt og virðingu.
Gengi Dana á Slésvik-Holseialandi
í rénun.
Við ríkisþingskosningar þær, sem fram
fóru á Þýzkalandi 4. maí í fyrra, voru
Dönum greidd 7.688 atkvæði, en við
ný-afslaðnar þingkosningar 7. des. fengu
þeir ekki nema 5,341 atkvæði. Hafa þeir
því á tæpu ári mist 2,347 atkvæði, eða
tæpan þriðjung atkvæða frá í vor er
leið. Skýtur þetta nokkuð skökku við
gaupi þjóðernissinna í Danmörku, um
hvað þeir standi föstum fótum sunnan
landamæranna. Pess væri óskandi, að
þeir ynnu ekki Danmörku tjón með
flani sinu.
Odýr togarakaup.
Nýskeð strandaði þýzkur togari fram
undan Hjörsey á Mýrum. Var hann
seldur fyrir 2650 kr., og keypti Guð-
brandur bóndi á Hrafnkelsstöðum hann.
Petta má kalla billegan togara saman-
borið við togarana, sem kostuðu 500,000
krónur, og þaðan af meira, hér á árun-
um, en væntanlega verður þyngri þrautin
að ná honum út.
Gott að Klukkan á ekki að gjöra
það (Mb.).