Heimili og skóli - 01.08.1971, Qupperneq 15

ungu að ná í vínið, eða eru svo heimskuleg
og fráleit, að þau eru óframkvæmanleg?
Svörum þessu af hreinskilni, og gætum þess
hetur en stundum fyrr, hverjar eru orsakir
„unglingavandamálsins“. Voru ekki jafn-
vel í „Saltvík 1971“ hinir fullorðnu með
sína „fyrirmynd?“ Fyrirmyndirnar, upp-
eldisáhrifin koma nú víðar að. Aður fyrr
gætti þeirra lítið utan heimilis og það (heim-
ilið) oftast ólíkt því, sem nú þekkist. Nú er
að mörgu að hyggja: Pahhi og mamma,
hvað gera þau? Heimilið — hvernig er það?
Hvað býður útvarpið, hvað er í sjónvarp-
inu? Hvernig eru kennararnir, hvað gera fé-
lagarnir? Hvernig líkar þér hljómsveitirn-
ar, að sjá og heyra?------Er ekki von, að
einn og annar unglingurinn verði ráðþrota
og villist af vegi? Boð og bönn hafa lítið að
segja, nema þau séu skilin og viðurkenncl
sem nauðsyn. Bannað er að drepa menn,
stela o. s. frv., og öllum er ljóst að slíku
banni er nauðsynlegt að halda, þótt út af
beri stundum, jafnvel meðal okkar, heiðar-
'legra Islendinga!
Vandinn er að ala upp þannig, að barnið
og unglingurinn finni sjálfur, að heppilegra
er og svo sjálfsagt að hlíta vissum reglum,
hlýða barninu, en þá verða og þeir, sem
hannið setja, hinir fullorðnu, að gefa góða
fyrirmynd. Já, vandamálið er mikið og
verður ekki leyst nema með sjálfsafneitun,
fórnum og hæn um hjálp frá þeim, sem okk-
ur öllum er meiri og máttugri.
Manndóm má ekki skorta til þess að svara
bæn og kröfu barnsins, 1—16 ára — oftar
en nú er gert með vingjarnlegri, en ákveð-
inni neitun, sé hægt að sýna fram á og gert
skiljanlegt að undanlátssemin getur leitt til
ills vana og óhamingju. Síðar mun það
þakkað, þótt í svip geti valdið óánægju.
Ég hefi fjölyrt hér nokkuð um hljóm-
sveitirnar okkar og ekki lofsamlega. En það
skal fram tekið, að ég tel þær ekki allar
„undir sama hatti“, en yfirleitt virðist þeim
vera erfitt að halda sig frá hinum háværa,
villta tíðaranda á tónlistarsviðinu. Skólun
og ábyrgðartilfinningu vantar víðast.
Einnig skal tekið fram, að þótt ég telji
orsakir vandamálanna sé fyrst og fremst að
leita hjá hinum fullorðnu, er fjarri því, að
unglingarnir geti skellt allri skuldinn á þá,
og séu sjálfir — oftast -—- án saka; þeir
hafa greind og þekkingu til að varast hætt-
urnar, en sýna alltof margir og oft lítinn
vilja til að varast þær.
Stutt er nú orðið til hinnar stóru hátíðar,
11 hundruð ára byggðar í þessu fagra landi.
Það er mikið afmæli og þess vert að vel sé
minnzt. Afmælisrit er áætlað, minnzt á
byggingar glæsihalla og reisn annarra
minnismerkja, allt gott og blessað en eitt er
nauðsynlegt; að betur séu munuð og virt í
verki orð Hallgríms: „Bænin má aldrei
bresta þig“ — og að ekki sé sýnt — beint
og óbeint — hvar höfðingjar skála yfir Flat-
eyjarbók, eða öðrum menningarverðmætum,
og börn þjóðarinnar á öllum aldri veltist
örvita og á margan hátt miður sín við dýrk-
un hjáguðsins, Bakkusar!
Ekkert sé ég þjóð minni mikilsverðara í
þessu sambandi en að hún öll og einhuga
með heitri bæn og harðri baráttu fái, fyrir
það merka afmæli, unnið varanlegan sigur
á konungsnefnu þessari. Það væri verðugt
afmælisátak og stórkostlegur sigur ungu og
vaxandi lýðveldi.
Júní 1971.
Jónas í „Brekkukoti“.
HEIMILI OG SKOLI
83