Leikskrár Þjóðleikhússins - 21.11.1952, Side 12

var til vígsiu ÞjóðÍeikhússins. Styrkurinn, sem þjóðleikhúsið
írska nýtur nú, nemur 3000 pundum.
I stuttri grein verður vitanlega aðeins stiklað á örfáum at-
ritum úr hálfrar aldar sögu leikhússins. Fyrsti höfundurinn, sem
varpaði ljóma yfir hið sögufræga leikhús, var John Millington
Synge. Eftir dauða hans hjöðnuðu að mestu deilur, sem staðið
höfðu látlaust um leikrit hans, einkum „The Playboy of the
Western World“, en raunar varð ólgan litlu minni, þegar Sean
O’Case.y kom fram á sjónarsviðið með „The Plough and the
Stars“. Á þessum árurn bar Abbey-leikhúsið ægishjálm yfir flest
enskumælandi leikhús, en allt er í heiminum hverfult og árið
1947 reis eitt leikritaskáldið upp úr sæti sínu meðan á leiksýn-
ingu stóð og skoraði á áhorfendur að yfirgefa salinn vegna slæ-
legrar frammistöðu leikenda og óstjórnar leikhússins yfir höf-
uð. Þessi maður var Roger Macílugh, prófessor í enskum bók-
menntum við Dyfiinnar-háskóla, einnig kunnur hér fyrir fyrir-
lestra við Háskóla Islands 1950. Leikhússtjórnin sá að sér, kall-
aði að leikhúsinu til starfa leikritaskáldið og leikarann Walter
Macken frá Galway og leikstjóra frá New-York, ungfrú Ria
Mooney, sem verið hafði lærisveinn Yeats og áður leikið í
fremstu röð í leikhúsinu. Undir handleiðslu Ria Mooney stefn-
ir leikhúsið nú að því að ná aftur hinni gömlu leikmeðferð.
í þessu stutta ágripi er aðeins hægt að minnast á leikrita-
skáld eins og Lennox Robinson, sem jafnframt hefur starfað
manna lengst sem leikstjóri við leikhúsið og á nú sæti í stjórn
þess, Paul Vincent Carroll, John St. Ervine, Frank O’Connor,
George Shiels og fleiri, sem gert hafa garðinn frægan. Hér verð-
ur algerlega að ganga fram hjá þeim þættinum í starfi leikhúss-
ins, sem snýr að eflingu hinnar fornu þjóðtungu í Irlandi. Sjálf-
ur Douglas Hyde reit fyrsta leikritið á írsku fyrir leikhúsið og
það var sýnt á fyrsta ári aldarinnar, en ýmislegt bendir til þess,
að leikhúsið eigi einmitt eftir að leysa höfuð-viðfangsefni fram-
tíðarinnar á þeim vettvangi og skipa þjóðtungunni aftur í önd-
vegi — en þá er líka úti öll saga a,f leikhúsi ensk-írsku skálda.nna.
t 10 ]