Skák - 15.02.1985, Blaðsíða 32

SKÁKLÖG F.I.D.E.
Samþykkt af laganefnd F.I.D.E. á þingi
í Þessalóníleu 1984
Lögin taka gildi 1. janúar 1985.
Formáli
Skáklögin geta ekki og eiga ekki að ná til allra hugsan-
legra aðstæðna er upp kunna að koma við skákborðið, og
þau fjalla heldur ekki um hvert atriði skipulagningar. I flest-
um þeim tilvikum sem lögin fjalla ekki um, ætti að vera
unnt að komast að réttum úrskurði með því að leita að hlið-
stæðum í lögunum. Gera verður ráð fyrir því að skákdómar-
ar hafi almennt til að bera þá hæfni, dómgreind og hlut-
lægni sem nauðsynlegt er. Væru lögin of nákvæm mundu
þau takmarka frelsi dómarans til mats á aðstæðum og gætu
komið í veg fyrir það að hann fyndi þá úrlausn sem rökrétt-
ust er og sanngjörnust.
FIDE telur að lögin eigi að vera eins stuttorð og skýr og
unnt er, og að öll lítilvæg atriði ættu að vera á valdi dómar-
ans. Komi til sundurþykkis eða deilu, á dómarinn að hafa
tækifæri til þess að meta sjálfur alla málavexti og aðstæður
án þess að vera um of bundinn af smásmugulegum reglum
sem óvíst er að eigi að öllu leyti við.
FIDE skorar á öll skáksambönd að fallast á þetta sjónar-
mið, því að það er hollast leikmönnum sem dómurum. En
hafi eitthvert skáksamband eða óski að hafa nákvæmari
reglur, er það að sjálfsögðu heimilt, svo fremi sem —
(a) þær stangist á engan hátt við lög FIDE;
(b) þær séu takmarkaðar við umráðasvæði þess
skáksambands sem um er að ræða; og
(c) þær gildi ekki um nein mót er varða FIDE: ein-
vígi, meistaramót né réttindamót af neinu tagi.
Þar sem í lögum þessum er skrifað „hann, honum, hans“
gæti allt eins staðið „hún, hana, henni, hennar“
Grein 1. skákborðið
1.1 . Skákborðið er 64 ferningslaga reitirjafnstórir, ljósir
(„hvítu reitirnir“) og dökkir („svörtu reitirnir“) á
víxl.
1.2 . Skákborðinu er þannig komið fyrir milli keppenda,
að hornreiturinn til hægri handar hvors þeirra er
hvítur.
1.3 . Reitaraðirnar átta, sem liggja frá þeirri borðrönd,
sem næst er öðrum keppandanum, að röndinni,
sem næst er hinum keppandanum, kallast línur.
1.4 . Reitaraðirnar átta, sem liggja þvert yfir skákborðið
hornrétt á línurnar, kallast raðir.
1.5 . Beinar raðir samlitra reita, þar sem hornin snert-
ast, eru kallaðar skálínur.
Grein 2. menn skákborðsins
2.1 . í upphafi leiks ræður annar keppandinn 16 ljósum
mönnum („hvítu“ mönnunum), en hinn 16 dökk-
um mönnum (,,svörtu“ mönnunum).
2.2 . Mennirnir eru þessir:
Hvítur kóngur venjulega táknað svo
Hvít drottning
Tveir hvítir hrókar
Tveir hvítir biskupar
Tveir hvítir riddarar
Atta hvít peð
Svartur kóngur venjulega táknað svo
Svört drottning
Tveir svartir hrókar
Tveir svartir biskupar
Tveir svartir riddarar
Atta svört peð
Staða mannanna á skákborðinu í upphafi leiks er þessi:
Grein 3. Rétturinn til að leika
3.1 . Sá teflandi sem hefur hvítt byrjar taflið. Teflend-
urnir leika til skiptis þar til skákinni er lokið.
3.2 . Teflandi er sagður „eiga leik“ þegar andstæðingur
hans hefur lokið við leik sinn.
Grein 4. Almenn skýrgreining leiks
4.1 . Ef hrókun er undanskilin, er leikur í því fólginn að
flytja mann af einum reit á annan, sem annaðhvort
er auður eða ber mann andstæðingsins.
4.2 . Enginn maður skákborðsins má fara yfir reit sem
annar maður stendur á, nema hrókur þegar hrókað
er (gr. 5.1b) og riddari (gr. 5.5)
4.3 . Standi maður andstæðingsins á reit sem manni er
Ieikið á, er sá maður drepinn, og telst það hluti af
leiknum. Sá keppandi sem drap skal þegar í stað
fjarlægja manninn af borðinu. (Sjá ennfr. um dráp
„í framhjáhlaupi“ í grein 5.6.c)
Grein 5. Manngangurinn
5.1 . Kóngur
(a) Ef frá er talin hrókun, má leika kóngi á hvaða
næsta reit við þann sem hann stendur á, enda sé
sá reitur ekki valdaður af manni úr liði andstæð-
ingsins.
(b) Hrókun er leikur kóngsins og annarshvors
hróksins, talinn einn leikur kóngsins og fram-
kvæmdur sem hér segir: Kóngurinn er fluttur
56 SKÁK
► * i®- k d) d- o 1®- w »8