Alþýðublaðið - 11.05.1926, Blaðsíða 2

2
ALEÝÐUBLAÐID
ALI»ÝÐUBLÁÐ?Ð
keinur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla i Alþýðuhúsinu við
tívernSgötu 8 opin írá kl. 9 árd. ;
til kl. 7 siðd.
Skrifstofa á sama slað opin kl. ;
91/2 —10 */2 árd. og kl. 8—9 síðd. !
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ;
(skrifstofan). !
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ;
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu símar).
StéttastyFjeldim
i Bretlandi.
HálF önnur vika er, síðan alt
virlist rókrgi í Bretlandi. Blöð-
in fluttu fregnir um, að samning-
ar væru aö komast á i kolanámu-
málinu’, Pað hvíldi enn þá kyrð
yfir öllu. Það reyndist þó að eins
ró sú, er á undan stormi fer.
Alt í einu köm sem þruma úr
heiðskíru lofti fregnin um, þð
kolaverkfallið væri hafiö, samn-
ingarnir heföu strandað. Á svip-
stundu gerbreyttist alt. Miðstöð
brezka heimsveldisins var ein-
angruð frá umheiminum. Al'ar8
hinar síórfeldu vélar í móðúrlandi
iðraðasins stóðu kyrrar. Stórkost-
Jtigasta allsherj.rví rkfail, sem
sögur fara af, var hafið. Stétta-
síyrjöldin, sem reynt hafði verið
að stýra hjá í lengstu lög, hafði
brotist út. Baráitan-milli voldug-
ustu auömanna hins’ gamla heims
og eiztu verklýðsstéttar álfunnar
\rar komin á hástig. -
Auðmenn allra landa óitast af-
leiðingar verkfallsins. Allra augu
mæna nú til Bretlands. Verka-
Jýðurinn í álfunni sýnir meiri
skilidng á gildi samtakanna cn
nokkru sinni fyrr. Fjárupphæðum,
er skifía hundruðum milljóna, er
varið til að hjálpa enska verka-
lýðr.um. Verkamenn allra nálægra
landa sýr.a samúð sína í verkinu.
Franskir prentarar, þýzkir kola-
nemar, danskir hafnarverkamenn
neita í atvinnuleysinu að fram-
kvæma nokkurt það starf, er
enska verkalýðnum má til tjöns
verða. Bróðurandi alþjóðaverka-
lýðsins ber sigur úr býtum yíir
öllum eigin- og augnabliks-hags-
munum.
En gervallur heimur bíður með
óþreyju úrslita þessa hildarleiks.
Hálf önnur öld er liðin, síðan
stóriðnaðuiinn hélt innreið sína
i brezka þjóðfélagið með upp-
íur.dningu gufuvélarinnar. Hálf
önnur öld er, síðan hinar stórkost-
legu vélar, einhverjar dásamleg-
ustu uppíundningar mannsandans
og þær, er mest gæíu mannkynið
auðgað, urðu til þess að leiða böl
og eymd yfir brezka verkalýðinn,
svifta hann atvinnu sinni, flæma
fólkið úr sveitunum og hefja
þrælkun barnanna í verksmiðjun-
;um. í rúma öld hefir enski verka-
lýðurinn orðið að heyja harða
baráttu fyrir einföldustu réítind-
um sínum. Sífelt hefir auðvalclið
með hnúum og hnefum barist
fyrir því að viðhalda kúgun
verkalýðsins. Jafnvel þegar svo
sjálísagðar réttarbæiur sem þær
að takmarka vinnutíma barna Lnn-
an 10 ára viö 10 tíma á dag, voru
framkvæmdar, var hrópað hástöf-
um af auðvaldinu, að fcinstak-
lingsfrelsið væri skert og atvinnu-
vegunum í hættu stofnaö. Upp-
runaiega var meira að segja
verkamönnum bc.nnað með Figum
að mynda samtök til að bæta kjör
sín, og það fékst ekki fyrr en
eftir harða baráttu, að félags-
skapur þeirra væ i viðurkendur.
Með verkföllum, dai!um, hótun-
um um byltingu,, hafa verkamenn
smám saman hrifiö frá yfirráða-
stéttinni þær réttarbæiur, er þeir
smám saman hafa öðlast. Auð-
mennirnir hafa aldrei látið undan
fyrr en í fulla hnefana.
i heila öld hefir brezki verka-
lýðurinn þannig háð stéttabaráttu
sina við auðvaldið. Smáskærur
hafa sífelt átt sér stað; kaupdeiiur
og verkföll hafa smám saman
þroskað. svo samheldni verka-
lýðsins, að hann er nú orðinn
svo samtaka, að treysta má hon-
um til erfiðustu eldraunarinnar,
sem verklýðsSamtökin þurfa að
þola, ailsherjarverkfalls í heiiu
landi. Hann er dýru verði keyptur,
agjnn, sem verkalýðurinn liefir
öðlast þannig. Margir verklýðs-
sinnár, alt frá fyrstu frumherjun-
um, vélbrjótunum og Chartistun-
um, til hinna síðustu, hafa orðið
að þola neyð, líða hungur eða
hníga til foldar, áður en augu
fjöidans opnuðust fyrir nauðsyn
samtakanna. Fjölmargir eldheitir
áhangendur verklýðshreyfingar-
innar hafa með blóði sínu rutt
braulina að áfanga þeim, er nú
er náð. Og öll brezka alþýðan,
er áliuga hefir á frelsisbaráttu
sinni, vonar nú, að sú fórn hafi
ekki veriö til einskis færð. — En
hú mun komið að úrslitahríðinni.
— — — (Frh.) *
AIpÍEtfgi.
Neðri deild.
Launakjör ljösmæðra.
Pjárhn. kiofnaði um það mál.
Vildí rneiri hluti samþ. frv., en
Klemenz, J. A. J. og H. Stef.
lögðu fyrst til, að því v'æri vísað
til stjórnarinnar; Svo hurfu þéir
•frá þeirri tillögú og flutti þá H.
Stef. í gær dagskrártill. þess efn-
is, að þar eð- í lögum frá í fyrra
sé heimild til þess að greiða Ijós-
mæörunum dýtt ðaruppbót á laun
sín, þá beini deilrlin þeirri áskor-
un til stjórnarinnar, að greiða
slíka uppbót á rikissjóðshluta
laueanna, og ti 1 bæjarstjórna og
Výslunefnda ab gera slíkt hið snrna
af sínum hluta, „eftir því, sem
þeim jrykir fært og nauðsynlegt,"
og væri málið afgreitt þar með.
Nú með því, að dagskrársamþ.
er ekki lög, er engin trygging fyrir
því, að uppbótin værði greidd af
hluta héraðanna, samkv. þessari
ósk, en það eru öll launin í kaup-
stöðum, en hálf í sveitum. Samt
sem áður var tillaga þessi samþ.
með 15 atkv. gegn 9, eftir að
Halldör hafði prédikað um, hve
geisimikið e. d. hefði ætlað að
hækka launin. J. Þorl. kvað
samkv. Jögunr mega greiða upp-
bót af ríkissjóðshlutanum frá 1.
okt. s. I., og geta Ijósmæður í
sveitum þá víst vænst að fá þá
þóknun. — Jón Baldv. var einn af
þeim, sem atkv. greiddu gegn
þes.sari afgreiðslu málsins.
Gengismálið.
Stýfingarfrv. var nú loks vísað
frá (við 3. umr.) með dagskrár-
tiil. frá P. Ott., að við skeyttri
óljósri bendingu til stjórnarinnar,
bankanna og gengisnefndarinnar
um að „afstýra gengisbröskun",
sem gelur þýtt: gengisfaiii. Sýndi
Jón Baldv. frarn á, að stjórninni
bæri að fara eftir gildandi lögum
eingöngu. Ekki geta dagskrársam-