Alþýðublaðið - 20.09.1926, Blaðsíða 2

2
| ALÞÝÐUBLAÐIÐ [
í kemur út á hverjum virkuni degi. I
J =====•== -■ ====== >
J Afgreiðsla i Alþýðuhúsinu vio >
j Hveríisgöíu 8 opin frá kl.Qárd. j
! tii kl. 7 síðd.
j Skriístofa á santa sfað opin kl. j
j QV'a—KP/j árd. og ki. 8 —9'síðd. t
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 j
í (skrifsíofan). f
j Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
j mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 J
1 hver mm. eindálka. [
* Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan í
J (í sama húsi, sömu símar). f
Þegar líður að hausti, fara
ílestir heintilisfeður að hugsa um
heiniiiisforða til . vetrarins, og
verða menn þá misjafniega á-
hyggjufullir út af jreirri tilhugsun.
Þeir, sem eru allvei efnum búnir,
hafa þá eina fyrirhöfn að.hringja
í síma eða seinja við fáa menn
um að byrgja upp heimili sitt
og greiða svo andvirðið, þegar
reikningurinn er sendur þeim.
En hinir —V
Ég þarf ekki að lelja upp á-
hyggjur þeirra. — Þeir ganga
milli kunnirigja ogv annara góðra
manna til þess að fá lán, eða þeir
reyna að senrja við seljendur unt
mánaðarlegar afborganir af úttekt
sinni, þei,r, sent þá nokkurt láns-
traust hafa.
Þá koma hinir allra aumustu,
sem enginn þorir að lána. Þeir
fá engan vetrarforða, en verba
að kaupa til hvers dags það, sem
munnur og magi krefst þá dag-
ana, sem þeir hafa eitthvað að
kaupa fyrir.
Allir menn eiga þó það sameig-
inlegt, að þeir yiija fá vöruna
við sem iægstu verði. En lægsta
verðið fær jafnan sá, sem getur
borgað við móttöku. Þess vegna
verða matvæii fátækiinganna æf-
inlega dýrust.
Það ætti því að vera sameig-
inlegt 'áhugamál allra manna, að
matvæli séu ekki seld ósann-
gjörnu verði, svo að bæði fátæk-
ir og ríkir geti fætt sig og sína
á sómasamlegan hátt, og að verð
allrar vöru sé miðað við kaupgetu
þeirra fátækari en ekki þeirra éfn-
uðu.
Kjöt, smjör, tólg, mör og’ slát-
ur er venjulega selt' svo dýru
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
verði á haustin, að allur þorri
verkamanna hefir engin ráð til
aðdrátta á vetArforða. Og við-
víkjandi verðlagi á þessum vörum
verður almenningur að hlíta úr-
En satt að segja virðist eittlnaö
bogið við það, að ekki skuli vera
til neinn aðili, sem gætir hags-
mima bæjarmanna við vcrðsctn-
ingu á þessurn vörum.
Sama er aö segja um mjólkina.
Hún er enn selcl á 50 aura lítr-
inn. En kaupgjald almennings
lækkar með ári hverju. 1 Dan-
mörku er mjólkurverðið og smjör-
verðið innanlands rniðað við verð-
iö á dönsku smjöri á enskum
markaði, og nú komið niður í
31 36 aura litrinn eftir því, sem
dýralæknir segir. Hér er mjólkur-
verð ekki miðað við annað' en
ákvörðun Mjólkurfýlags Reykja-
víkur.
Deila nokkur varð í fyrra um
kjötverðið. Forstjóri Sláturfélags
Suðurlands lagði þá til grundvail-
ar kjötverðsins tilboð kaupenda
í Noregi. En það er öllum vitan-
legt, að bæjarmenn verða æfin-
lega að borga kjötið nokkru
hærra verði en Norðmenn, og í
búðum félagsins og annara, sem
selja kjöt í smásölu, er verðið
talsvert hærra. Fyrir það lipesta
verð verða hinir fátækustu að
kaupa það kjöt, sem þeir endur
og eins geta haft á borði sínu.
Sífelt er hrópað á kauplækkun
verkalýðsins, og fastir starfsmenn
ríkis og bæjar missa árs árlega
af kaupi sínu samkvæmt útreikn-
ingi bagstofunnar og verða arm-
ari og armari með hverju árinu,
sem líður. Og til þess að koma
því í kring eru til bæði nefndir
og stofnanir, og sjálft aiþingi
leggur blessun sína yfir verk
þeirra. En til þess að setja rétt
verð á iífsviðurværi manna finst
enginn dómstóll í þessu „fagra og
frjálsa" landi, sem drottinn alls-
herjar setti í miðja „guilkistuna".
Þessi gæsalöppuðu orð eru
einkcir-nothæf í .skáklskap. En
vilji maður fá sér bita af ein-
hverri kindinni, sem þetta „fagra
ög frjálsa“ land hefir alið, eða
fisk úr „gullkistunni", þá hyljast
þessi íögru orö gersamlegia í dýr-
tíðarþokunni.
Ajax.
Meyverknn*
Eitt af því, sem manni virðist
baga landbúnaðinn, eru óþurkar.
f sumar hefir taðan skemst lijá
flestum, en því miður mun víst
ekki vera hægt að komast fyrir,"
hve milull skaðinn er, — inniíal-
inn í tapi á fóðurgiidi og verka-
Jaunum. Væri hægt að sýna það
með tolum, þá væri um leið hægt
að sjá, hverju má verja til að
komast hjá slíku tapi, og um leið
gera bændum áhættuminna fólks-
haldið.
Hér hefir ýmislegt verið ritað
um sætheysgerð og - súrheysgerð
og rnælt með hvoru tveggja, en
einhverjir annmarkar virðast vera
á þessum aðferðum, því að þær
munu vera tiltölulega iíiið notað-
ar. Vil ég ekki kenna þar um
tómlæti bænda. Skortir mig ti!
þess bæði frekju og þekkingu,
en ég sé ekki, aó það skaði neinn,
þótt ég bendi á eina aðferð enn,
sem komið gæti til greina og
mér finst að Búnaðarfélagið ætti
að athuga. Það er að frysta heyið.
Ég veit, að þið verðið' margir,
sem hristið höfuðin og segið: Það
er ait of kostnaðarsamt. Hlöð-
urnar þurfa að vera vandaðri til
þess og svo máske áhöld. En
hvað vinst við það? Mér sem
kau'pstaðarbúa dettur fyrst í
hug mismunur á næringargildi í
ferskum fiski og harðfiski. Þú
getur etið heilan steinbít harðan
án þess að fá nægju þína. Eitt
smástykki af ferskum fiski myndi
gera sama gagn. Hvort munur
á fersku og þurkuðu heyi er
svona mikill,. skal ég ekki segja,
en ég hefi heyrt, að mjólkin yk-
úst í kúnum, þegar þeim er hleypt
út á vorin. Ef munurinn er tölu-
verður, þá má líka setja meira á
frysta heyið. I öðru iági er vinnu-
sparnaður feiknamildll að þurfa
ekki að þurka, — alt hirt af lján-
um óskemt og áhyggjur áf óþurk-
um horfnar.
Það, sem mér finst Búnaðar-
félagið eigi að gera, er að rahn-
saka, hve miklu meira fóðurgildi
er í frystu heyi en þurkuðu, =
hve mikil vinna sparast við að
þurka 'ekki — og hve mikill
kostnaður yröi við að frysta.
Reynist svo, sem ég hygg, að
frysting svari kostnaði (hér geta.