Alþýðublaðið - 22.02.1935, Blaðsíða 1

AlMMolMölk
HJÍS
C/ ^listanxi
við kosningarnar
i útvarpsráð!
XVI. ÁRGANGUR.
FÖSTUDAGINN 22. FEBR. 1935.
51. TÖLUBLAÐ
RirSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
íhaldið í bæjarstjðrn Reykjavíkur
vill hættd að halda uppi atvinnubótavinnunni.
Það vlðurkeftftnir neyðlisa af atviniftiifeyslnu I bæn~
um, en neitar að elga páttí að Isæta úr hennð.
Það þorði þó ekki að fækka i atvimm~
bótavinnunni í gær eins og það hafði
gert ráð fyrir.
ATVINNULEYSIÐ var aðalmál bæjarstjórnarfundarins i gær.
Jón Þorláksson borgarstjóri hefir haft i hyggju, að minka
atvinnubótavinnuna um 50 manns á viku, par til hún hætti al-
veg i lok næsta mánaðar.
Á afar fjölmennum fundi atvinnulausra manna, sein hald-
inn var að tilhlutun Sjómannafélagsins og verkamannafélagsins
Dagsbrúnar í gær, var samþykt ályktun til bæjarstjórnar út af
atvir-nuleysinu i bænum og var hún afhent borgarstjóra á bæj-
arstjórnarfundinum
Borgarstjóri og íhaldið í bæjarstjórn neitar pó enn aðtaka
á móti fjárframlagi rikissjóðs til atvinnubóta og færist undan
peirri skyldu að bœta úr neyðinni, sem stafar af atvinnuleysinu
í bænum.
Fandnr
atvinnshnsra
sjómanna og verka-
manssa.
Verkamaimafélagið Dagsbrún og
Sjómannafélag Reykjavíkur höf'ðu
boðað til atvinnulieysingjafuindar
í stóra salnum( í ICtnó kl. 4 í gæh.
Var húsið troðfult út úr dyrumP
Jón Guðlaugsson, varaformaður
Dagsbrúnar sietti fundimn.
Guðjón B. Bafdvinssiom, Árni
Ágústsson, Skafti Einarsson og
Björn Bjarnason töluða um at-
viminuleysið og baráttuna við bæj-
arstjóm Reykjavíkur fyrir at-
vimmubótum.
Var ræðum þeirra allra fylgt
mieð mikilli athygli.
AtvimmLeysisniefndir Dagsbrúnar
og Sjómanmafélagsins lögðu fram
ályktun x ínÍFmu, sieijn samþykt
^ar í leinu hljóiði.
Er pví var iokið, var fundiin-
umi slitið, len nefndimar gengu á
furnd bæjarstjórnar ásamt ffest-
um fundarmönnum , og tagði
Guðjóin B. Baldvinsson ályktun
fundariins fyiir borgarstjórart
Ályktun atvinnuleysingja
fundarins lögð fyrir
bæjarstjórn.
Ályktun atvinnufeysingjafund-
arins var sviohijóðandi:
„Fundur atvinnulausra verka-
manna, hafdinm í alpýðuhúsinu
Iðnó fimtudaginn 21. fiebrúar 1935
að tilhlutun vierkamanniafélagsims
Dagsbrúnar og Sjómannaféiags
Reykjavíkur, samþykti svo hljóð-
andi áskorun til bæjarstjórnar
Reykjavíkur:
SökUm hins ömurlega ástands
meðal verkamanna og sjómanma
undanfama mánuði vegna at-
vinnulieysis og ófullnægjandi
vininu peirra, er nokkrar vinniu-
stundir hafa hlotið til framfærslu
Sér og sínum, og par siem sýnt
er, að pietta ástiand er áð miestu
óhneytt og líkur eru til að pað
gieti á lengain hátt breyzt svo, að
fullnægt verði vinnupörf alls
þorra vinnandi verkamanna og
sjómanina vetraxlamgt, pá skorar
funduriinn á bæjarstjórtn Reykja-
víkur:
1. að halda uppi atvinnubóta-
vinnu með sama mannfjölda,
sem verið hefir flest siðan um
áramót (um 400 manns) og auka
nú pegar um pá mannatölu,
sem á vantar.
2. að halda áfram atvinnu-
bótavinnu með peirri tölu, vet-
urlangt, par sem fullsýnt er, að
stór hluti vinnandi manna get-
ur enga vinnu hlotið víð pá
framleiðslu, sem reltin er i bæn-
um.
3. að bæjarstjórnin taki lán
íil pessara framkvæmda, ef fé
er ekki fyrir hendi á anna hátt.
4. að bæjarstjórnin i öllum
tilfellmn leggi fram til atvinnu-
bóta 2 3 fjárins móti pví fjár-
magni, sem rikissjóður kann að
leggja fram í sama augnamiði,
par til öðru visi ltann að verða
ákveðið með lögum.
Ræða borgarstjóra.
Jón Þorlákssion borgarstjóri
viðurkiendi, að atvinnulieysið væri
óvienjuniikið; hér í bænum um
piessar muindir, len úr pví gæti
bæjanstjórniin lekki bætt. Fjár-
hagsáætlunin hefði veri.5 samin
pannig, að um belmingnum af
atviinnubótafénu yrði búið að eyða
um miðjan marz, og hinn helm-
iinginn yrði að geyma til hausts-
ins. Hainn kvaðst hafa búið til á-
ætlun um minkandi atvinniubóta-
vinnu, par til henini væri hætt,
en ekki hefði verið farið eftir
piessari áætlun að öllu leyti. Al-
pingi og rikisstjórn verða að taka
við atvinnubótavininunni og halda
benini uppi. Borgarstjóri var
klökkur. En ræða hans snierist
ekki um pað að ráða bót á at-
vinnulieysinu, heldur reyindi hanin
að búa til pólitíska svikamyllu,
siem íhaldið gæti notað sér til
framdráttar.
Ræða Jóns A. Péturs-
sonar.
Jón Axel Péturssoin benti á það,
að bæjarstjóm stæðu til boða 100
púsund krónur frá ríkissjóði til
atviinnubóta, en bæjarstjórinar-
íhaldið vildi ekki, og hefði ekki)
viljað taka við þvi við samningu
fjárhagsáætlunar vegna piess að
bæjarsjóður yrði að léggja frami
2/3 upphæðar á rrióti.
Bæjarstjóm Reykjavíkur er
ínieð afstöðu sinni, að bregðast;
skyldu sinni við borgara JRieykja-
víkur. Henni her skylda til að sjá
borgurunum farborða og leita síð-
an til ríkisins, er hún getur ekki
mieira. Bæjarstjórnin befir fé til
umráða, en hún v'll ekki nota pað,
viegna piess., að hún vill skapa
vaindræði. Það ier ieinkeninilegt, að
íhaldið býður atvinuuleysingjuin-
umi upp á ölmusiusityrk úr bæj-
arsjóði, len vill ekki auka atvinn-
una. Fáitækraframfærið eykst gíf-
urlega með hverjum mánuði. öm
100 nýir styrkpegar hafa bæzt
vúð síðan 1. október. Fátækra-
framifærið var um 1 milljón króma
síðast liðið ár.
Tilvitnanir borgarstjóra í fjár-
hagsáætlun bæjarins er ekki hægt
að taka alvarlega. ihaldið uissi
að pörf yrði fyrir hæni upphæð
til atvinnubóta, en pað áællaði.
Það getur sjálfu sér um kient.
Það feldi tillögu Alpýðuflokksins
um aukið framlag til atvinnubóía,
siern ájtti pó meira að segja að
renna til nauðsyinlegra fram-
Kvæmaa.
Borgarstjóri parf ekki að gefa\
vierkamönnum ávíanir á ríkis-
stjómina. Þeir vita, að sú ríkis-
stjórn, sem nú situr er virasam-
iiegri í þeirra garð beldur en pær
íhaldsstjómir, siem hafa sietið og
fleygt haia hundruðum púsiunda
króna í hvítt lið til að berja á
þehn.
Ríkisstjórnin knúöi ihaldið hér
j( hæjarstjómiinni- fyiir atbieina
Alpýðuflokksins til að auka at-
vinnubótavininu’na á sfðast liðnu
hausti. Sú atvinnubótavininia hefði
ickki verið unnin, ef menn af sáma
sauðahúsi og pieir, siem ráða hér
í bæjarstjórn, hefðu sietið í ríkis-
TRILLUBÁTUR úr Grinda-
vík með 5 mönnum á,
fórst i gær.
Tveimur mönnum, formann-
inum og öðnun var bjargað,
prír menn druknuðu.
Klukkan 1 í gær var trillubát-
uriinn staddur djúpt út af Jám-
gierðarstaðahverfi, og voru skip-
vierjar að byrja að draga Hinun,
en fiengu þá snögglega stórsjó á
sig; hvolfdi hátnum og fóm allir
miennimir í sjóinn.
Þieir komiust þó allir á kjöl,
gátu rétt bátiun við aftur 'Og
komust upp í hamm.
Eftir 1—2 tíma rei'ð annar sjór
yfir bátinn, par sem haran mariaEi
í kafi og sitolaði pnemur mönnum
úr hionum, og drukknuðu pieir
allir.
Eftir að hinir tveir hö’fðu haldið
|siér í þiátraum^ í 4 tíma kom l.'nu-
vieiðarinn Garðar frá Viestmanina-
eyjum að og bjargaði pieim og för
Schnschnigg
fær kaldar kveðjur í París
LONDON í gærkveldi.
1 kvöld var von á Schuschnigg,
kanzlam Austurríkis, til París, og
hafði múgur og margmenni safn-
ast fyrir á jámbrautarstöðinni og
götum, sem að henni Lágu.
Jafnaðarmenn og kommúnistar
höfðu fyr um daginn skorað á
fylgjiendur sína, að veita kanzlar-
anum „hlýjar“ viðtökur —i í þieim
skilningi orðsins, sem fransika lög-
reglan taldi miöur æskikgap, og
höfðu 500 menn pegar verið tekn-
ir fastir á götunum kl. 9 í fcvöld,
fliestir, að pví er siagt var, fyrir
að hamla umferðiinni. Á járnbraut-
arstöðinini var hervörður og sterkt
lögreglulið, og var hún til að sjá
líkari vígi ien jámbrautarstöð. (FO.)
Austurríska stjórnin lækk
ar styrki til örkumla
manna.
BERLIN í gærkvieldi..
Austurríska stjórnin hefir geíið
út lög um að lækkuð verði eftir-
laun og styrkir til örkumla
ínanina.
Enn fremur hefir hún tekið fyrir
pað, að embættLsmenn og aðrir,
siem greiðia í eftirlaunasjóðii, geti
fengið lán úr peim. (FO.)
Sússnesk stelnolía
fyrir pýzkar ’ vélar.
EINKASKEYTl
TIL ALPÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morguin.
Frá Berlín er símað, að blaðið
Deu’tsche Allgemeine Zeitung
flytji þá frétt, að verið sé að
semja um stórkostleg vöruskifti
milli Þýzkalands og Sovét-Rúss-
lands.
Þýzkaland ætlar að kaupa rúss-
mieska siteiiraolíu fyrir 250 milljórah|
ríkismarka og greiða haina mieð
pýzkum vélum.
Fréttin hefir ekki vierið opinhieuvi
lega staðfiest ennþá.
með þá áleiðis til Sandgerðis.
Garðar hefir talstöð og reymdi
hanin að ná sambaindi við Reykja-
viik, ien’ pað tókst ekki, en kl, 6
i gær heyrði bátur við bryggju í
Saindgerði, sem hefir ta! töð, íil
Garðars, og var pá sírnað til
Keflavíkur eftir lækni, og var
hainn kominn til Sandgerðjs kl.
8, pegar Garðar kom pangað.
Vo.ru mennirnir mjög þjakaöir,
en fengu góða hjúkrun í sjúkra-
skýli Rauða krossims í Saindgerði
og leið sæmilega um hádiegi í
dag, er Alpýðublaðið átti tal við
fréttaritara sinn par.
Miennimir, sem björguöust, voru
Guðmundur Guðmundsson úr
Grindavik, sem var formaður á
bátnum, og Bjarni Guðbjartssioin,
Þieir, sem fórust, hétu:
Leifur Jóhannsson, ættaður úr
Dölum.
Ingvar Bjarnason frá Slgíufixði.
Guðjón Jón.sson frá Hólmavík.
sitjórn.
Frh. á 4. síðu. STAMPEN
Bátnr ár Grindavik fórst
í yær. Fimm meam wem á hátn*
um. Ið elns tveimnr war bjargað.
Pilnsinn af Wales skoðar
werkamannabástaðina í Wien.
Fazistarnlr nelta að sýna honum
verkamannaklúfoblnn á Ottakring,
sem enn er í rúsfaam.
El NKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAH ÖFN í morgun.
NSKI RÍKISERFINGINN,
prinzinn af Waies, kom í
byrjnn piessarar viku tiL Wiein,
ofain úr Tyrol, þar sem hann hef-
ir dvalið unda;nfarið sér til skemt-
unar. > •■■[■( \ j
Það hefir vakið mikið umtal
í blöðunum úti um heim, að hanin
bað um pað á miðvikudaginn að
fá að sjá verkamannabústaðiraa
frægu, siem bygðir voru af bæjar-
stjóm jafnaðarmanna, meðan þeir
voru við völd, og mest var barizt
lum í borgariastyrjöldinni í febr-
(úar í fyrm.
Þegar prinzinn kom ásamt
fylgdarliði sína og tveimur faz-
istiskum varaborgarstjórum til
Kari Marx Hof sögðu verkamenn-
imir: „Það er Leitt, að prinzinira
skyldi ekki koma fyrir 'ári síðan,
þegar vierið var að gera tilraun
til piess að skjóta pesisa byggingu
í rústir!“ .
Karl Marx Hof er stærsta og
glæsilegasta iibúðarhúsið, siern
bæjarstjórn jafnaðarmanina bygði
fyrir verkamenn.. Það er búið
að fylla upp í skörðin, siem skotin
Voru í pað með fallbyssum faz-
istastjómarinnar í fyrra, en enn
þá er þó vel hægt að sjá meiíkin
eftir kúlurnar.
Priinzinn fór inn til margra
verkamannafjölskyldna og spurð-
ist nákvæmlega fyrir um ástand-
ið. Hann heimsótti; eininig Goethie
Hof, pá verkaxannabú taðna,
sem lengst vörðust í fyrra. Þeir
em ienn svo mikið skemdir, að
margar fjöLskyldur, sem áður
bjuggu par, hafa ekki eun þá get-
að flutt inn í íbúðir síraar.
PRINZINN AF WALES
á skíðum uppi í Tyrol.
Eftir að prinzinn hafði skoðað
Goethe Hof bað hann um að fá
að sjá verkahiia’nnaikiúbbiran á
Ottaktóng, en það er eina bygg-
ingin, sem enn pá liggur alveg í
rústum eftir bardagana.
Boigarstjórarnir urðu vand-
ræðalegir yfir þessiari beiðni og
færðust uindan því að verða við
henni undir pví yfirskiirai, að pað
væri orðið svo áliðdð dags. Priinz-
inin skyldi hvers kyras var og fór
hieám á hótelið, þar sém hanin
bjó.
Heimsókn prinzins í verka-
mannabústöðunum varð raradir
eins kunn uira alla borgiraa, og
hefir a'armikið verið um hana tal-
að. Þvi að fazistastjómin heiir
hingað til re/nt að ko-mast hjá
pví að láta pekta útlendnga fá,
að sjí pá glæs I gu verkamanraa-
bústaði, sem jafnaðarmenn bygðu
j Wiien, og merkin eftir skothríð-
ina, siem hún fyrirskipaði á pá i;
fyrra. STAMPEN
Kfnverjar kyssa á vðndinn.
lTd’ukiiigsf|óriiiii hlýðis* fooðl og foanni
Japana,
BERLIN í morgun.
Sendiherra með sérstöku um-
boði frá Nanking-stjórninini í Kína
er nýkomiun til Tokio. Átti hainn
í gær tal við henraálaráðhieirra'
Japana, og lét pá svo uira niælt,
að Kíinverjuira uæri það mikið á-
hugamál, að koma á samkiomulagl
milli Japan og Kí;na.
Það, að Kínverjar hallast pessa
stundlna frekar að Evrópu ’og
Ameri’ku ein Japan, kvaö hairanj
vera ýmsum kriingumstæ’ðum að
kerana, siem Kínverjar hefðu ekki
vald yfir, en pað uæri ekki til
frambúðar. Hermálaráðhierra Ja-
paina kvað Japaraa raera fúsa t;l
samviinnu oið Kínvierja, ef ýms
skilyrði, siem peir setja, yrðu upp-
fylt Séh í iagi lagði hainn inikla
áherzlu á pað, að Kílnverjar hættu
að kaupa hergögn af öðrum ein
Japönum.
Uiraræðunum mi’lli kinverska
aend.'.herra;ns iog japönsku stjórn-
ariinnar verður haldið áfram. Það
hiefir piegar orðið að satnkomukgi,
að Japaraar flytji sendisveit síná
í Peiping tlL Nanking. (FO.)
a——8awKaam»n''»■—
John Simonfer
líka til Moskva.
LONDON í gærkveldi.
Sovétstjórnin hefir í dag sent
orðsendiingu til brezku og frönsku
srtjórnariminar út af Luindúuatil-
lögunum og tjáð sig fylgjandi
pieimi.
Frönsk blöð gera sér tíðrætt urn
þiessa orðisendiingu í dag og Láta
svo um m.ælt, að hún bieri vott
um pað, að Rússland, Frakkland,
Italía og Bretlamd hafi mú tekið
höndum saman um að starfa ein-
dregið að tryggLngu friðarinsk •
Ef úr þvi skyldi verða, að Sir
John Sirnon eða ei’nhver annar
erindreki brezku stjórnarininar,
færi til Berlin, er talið iíklegt, aöi
hann færi þá eininig t;l Moskva,
og er viitað, að Sovétsfjórnin
myndi vefa mjög ánægð með pá
rá’ðaigierð. (FO.)