Alþýðublaðið - 04.04.1935, Qupperneq 2

FIMTUDAGINN 4. APRÍL 1935.
ALPÝÐUBLAÐIÐ
1
Bæjarstaðasfeéflnr er að blása npp
Hver vill rétta honum hjálparhönd?
Flestir Islendingar hafa heyrt
talað um öræfasveitina, um feg-
urð hennar, -um hina hrikalegu
náttúru par, um jökulvötnin, sem
einangra hana og veita íbúum
hennar pungar búsifjar, um eld-
gosin og Skeiðarárhlaupin, er
hvað eftir annað hafa dunið yfir
sveitina, um hina miklu sanda
umhverfis sveitina og frjósemi
hins gróðurberandi lands og loks
um hina frábæru gestrisni Öræf-
inganna. Frá því að sögur hefjast
hér á landi, hefir hvert eldgosið
og hvert jökulhlaupið á fætur
öðru þrengt kostum Öræfinga,
og landsskemdir hafa orðið par
svo miklar, að slíkt mun eins-
dæmi. Heil hverfi hafa skemst af
vatna ágangi og jökla, bæirnir
hafa verið fluttir af láglendinu
og upp í fjallahlíðarnar, par sem
J>eir loks hafa fengið griðastað.
Vatnajökull skýlir Öræfunum
fyrir köldum norðanvindum, og
inni í fjallakrikanum Jrarna er
meiri veðursæld en alment er hér
á landi. Þess vegna má víða
finna par laglegar skógaleifar, en
inni í krikanum milli öræfajök-
uls og Vatnajökuls, í svonefndum
Morsárdal, stendur fegursti skóg-
ur landsins, Bæjarstaðaskógur.
Trén í skógi pessum eru langt-
um beinvaxnari og hávax,nari en
venjulegt er um íslenzka skóga.
Þau standa ekkert að baki feg-
urstu lundunum í skógum þeim,
sem lehgstrar friðunar hafa not-
ið. Skógur pessi er pví miður ekki
stór ummáls. Hann stendur á
mjög þykkri jarðvegstorfu, sem
byrjað hefir að blása upp fyrir
mörgum áratugum. Sakir sauð-
fjárbeitar hefir uppblásturinn ekki
náð að stöðvast, en stöðugt hald-
ið áfram, unz hann nú hefir náð
svo föstum tökum í moldarrof-
unumpað hann verður ekki stöðv-
aður nema með algerðri friðun.
Rcrfbakkarnir eru nú hvergi undir
mannhæð, og víðast eru peir 2
—3 mannhæðir. Geta má nærri,
hvort ekki muni skafa úr þeim
pegar nokkur veðurhæð er. Ég
hefi séð rof inni í miðjum skógi,
par sem ætla mætti, að frekar
Iítill uppblástur væri, en með því
að mæla uppblásturinn 2 sumur
í röð, komst ég að pvi, að rösk-
ur meter hafði fokið burt af barð-
inu á einu ári. Úr pví að slíkur
uppblástur á sér stað inni' í miðj-
um skógi, getur hver og einn gert
sér í hugarlund, að eyðingin er
miklu örari í útjöðrum skógarins.
Enda fellur þar hvert tréð á fæt-
ur öðru, svo að visnir trjáfausk-
arnir liggja hver við annars hlið
í rofunum. Það getur ekki verið
nema örlítið tímaspursmál hve-
nær skógurinn er með öllu eydd-
ur, ef ekki verður hafist I.andfj
og skógurinn girtur. Nú er flat-
armál hans ekki tjrðið nema um
10 hektarar, svo að annaðhvort
verður skógurinn að friðast nú
eða það yerður um seinan.
Ýmsir kunna ef til vill að
spyrja af hverju sé svo sjálfsagt
að friða Jrennan skógarteig og
kosta fé til þess, pví að fáir munu
hafa ánægju af honum, par eð
hann liggur svo langt frá al-
mannaleið. Því verður svarað á
þá leið, að; í fyrsta lagi ber okk-
ur siðferðileg skylda til pess að
reyna að vernda pær sárfáu
skógaleifar, sem enn eru til hér.
Forfeður okkar hafa rúið og reitt
landið gæðurn þess sakir pess að
peir urðu að gera pað með þeinr
búskaparháttum, sem peir höfðu,
og hefir pessi rányrjcja sérstak-
iega gengið yfir skógana. En nú
er rányrkjan alls staðar að víkja
fyrir ræktuninni, og væri pví
hörmulegt ef fegursti skógur
landsins eyðilegðist á sama tíma
og ræktunin er að ryðja sér til
rúms. Okkur myndi pað seint fyr-
irgefið af afkomendunum, sem
byggja eiga landið að okkur látn-
um. Svo er Bæjarstaðaskógur
heldur ekki eins langt úr al-
mannaleið og hann hefir verið
áður. Nú má komast að sumar-
lagi á tveim sólarhringum land-
veg alla leið austur í Öræfi. Flest-
um mun pó pyi^a pað of hratt
farið, en á 3—4 dögum er það
hæfilegt skemtiferðalag. En undir
eins og vegir batna fyrir austan
Vík í Mýrdal, verða Öræfin til-
valinn staður fyrir pá, sem kynn-
ast vilja íslenzkri náttúru eins
og hún er stórkostlegust. En pá
verða þau aðeins svipur hjá sjón,
ef pau hafa mist fegursta skrúð-
ann, Bæjarstaðaskóg. Enn frem-
ur er enn ein veigamikil ástæða
til þess, að sjálfsagt er að friða
skóginn. Þaðan má nefnilega fá
eitt hið bezta skógarfræ, sem fá-
anlegt er hér á landi, og trén í
Bæjarstað ættu að verða foreldr-
ar allra nýrra skóga hér á Suð-
urlandi að minsta kosti.
Þetta eru helzt ástæðurnar tU
Jress, að Bæjarstaðaskógur á að
friðast, og sem allra fyrst.
Hókon Bjarnason.
Skógræktarfélag Islands hefir
beitt sér fyrir pví, að Bæjarstaða-
skógur y.rði friðaður. Á síðasta
aðalfundi félagsins, sem haldinn
var í. Reykjavík í haust er var,
var rætt um möguleika til pess
að girða og friða skóginn. Ábú-
endur og eigendur Skaftafells í
Öræfum, sem eiga Bæjarstaða-
skóg, hafa skilið að hverju stefn-
ir með skóginn, ef ekkert verður
að gert honum ti? bjargar. Þess
vegna höfðu Jreir fallist á að láta
skóginn af hendi til friðunar, ef
einhver tök yrðu á að koma upp
•girðingu ffcringum hann. Að vísu
er eigendunum til baga að láta
skóginn af hendi sakir f>ess, að
peir hafa töluvert gagn af honum
til beitar. En peir hafa fúslega
fallist £ að synja sér pessara
gæða, ef kostur væri á að hann
yrði friðaður. Eiga peir bæði
pökk og heiður skilið fyrir pað.
En nú þarf girðing að komast
upp í kringum hann og til pess
parf miklu meira fé heldur en
Skógræktarfélagið getur af mörk-
um látið. Á aðalfundi félagsins
stóð upp maður, sem bauðst til
pess að reyna að útvega mikið af
girðingarefni ókeypis. Þessi mað-
ur var Árni G. Eylands, og með
dugnaði sínum hefir hann nú út-
vegað alt pað efni, sem nauðsyn-
legt er til girðingarinnar, alveg
ókeypis. Og fyrir milligöngu hans
hefir fengist ókeypis flutningur á
pví austur á sanda. Þá vantar
félagið ekki annað en fé til þess
að fá efnið flutt frá lendingar-
stað og uppi í skóg og girðinguna
setta upp. Skaftfellingar hafa lof*
að að flytja efnið fyrir litla borg-
un, en sakir pess hve langt þarf
að flytja pað, verður töluverður
kostnaður við pað. Friðun Bæjar-
staðaskógar er nú komin á svo
góðan rekspöl, að leitt væri ef
hún tækist efcki núna.
Þess vegna vill Skógræktarfé-
lag Islands snúa sér til allra
góðra manna til pess að vita,
hvort peir vildu ekki styrkja þetta
góða málefni með þvi að leggja
fram nokkurt fé svo að girðing-
in komist upp á þessu ári. Biður
pví félagið alla pá, sem leggja
vilja Jressu máli liðsinni, að til-
kynna á afgreiðslum blaðanna,
hve mikið fé peir vilja leggja af
mörkum. Einnig má tilkynna pað
til gjaldkera félagsins, M. Júl.
Magnúss læknis, sími 3410, eða
til Hákonar Bjarnasonar, sími
3422. Samskotalisti verður síðar
birtur í dagblöðunum.
30 herforiogjar
dregnir fyrir herrétt í
Saloniki.
BERLIN í gær.
Herréttur tók til starfa í Salon-
íki í gær. Hann á að fella dóm
yfir 30 foringjum úr gríska hern-
um, sem tóku pátt í uppreisninni.
í Apenu voru í gær einn ofursti
og prír höfuðsmenn og tveir liðs-
foringjar sviftir tign sinni sam-
kvæmt dómi herréttar. Fór petta
fram opinberlega, og voru öll
tignarmerki rifin af hinum dóm-
tíeldu, í viðurvist herdeilda peirra,
sem peir höfðu stjórnað. (FÚ.)
OTTO B. ARNAR,
löggilturútvarpsvirki,
Uppsetning og viðgerðir á út-
varpstækjum.
Hafnarstræti 9. Sími 2799.
ÞAKKARÁVARP.
! Um leið og ég og litlu börnin
. mín tvö kveðjum Landsspítalann,
finn ég mér ljúft og skylt að
pakka opinberlega alla pá ástúð
og umhyggju, sem okkur hefir
verið sýnd. Vil ég sérstaklega
; minnast frk. Jóhönnu Friðriks-
i dóttur yfirljósm., ásamt aðstoð-
■ arljósmóður og öllu starfsfólki
j fæðingardeildarinnar. Munu end-
urminningarnar um dvöl mína
hjá ykkur ávalt vekja í brjósti
mér hlýju og pakklæti til ykkar
allra. Guð blessi ykkur öll. p. t.
Reykjavík, 3. apr. 1935. ^umarrös
Einarsdóttir, Ólafsvík.

Fyrirliggjandi eru nokkrir herra-
klæðnaðir. Enn fremur kvenryk-
kápa. Bankastræti 7, Leví.
Hvað á ég að hafa í matinn á
morgun? Beinlausan fisk, ýsu nýj-
an stútung, nætursaltaðan fisk,
kinnar, saltfisk, hausa, lifur og
hrogn. Alt i sima 1689.
Kassar í brenni og margt
fleira eru til sölu með gjafverði.
Upplýsingar í síma 2333.
Fundist hefir rautt karlmanns-
reiðhjól Uppl. Suðurpól 15.
TILHVHNINCARŒ^^
Regnhlífar teknar til viðgerðar'á
Laufásvegi 4.
Tekið á móti ársgjöldum V. K.
F. Framtiðinj Hafnarfirði á Reykja-
viki rvegi 23 frá kl. 6—9 alla daga
Fjármálaritarinn Sveinlaug Þor-
steinsdóttir.
Búðarstúlka óskast. Umsóknir
ásamt mynd og meðmælum ef til
eru, sendist afgr. blaðsins merkt
B 19.
VINNAÓSKAST®
B
Óska eftir vinnu á sjó eða
landi. Uppl. Vesturgötu 12, kl.
4—5,
Málaflutningur. Samningagerðir
Stefán Jóh. Síefánsson,
hæstaréttar málafim.
Ásgeir Guðmundsson,
cand. jur.
Austurstræti 1.
Innheimta. Fasteignasala.
W. Somerset Maugham.
Litaða blæjan,
i6 : 1 - 1 : i 1 i ’ i r | ]
„Ég hefi læknapróf, og áður en ég gerðist sérfræðingur, vann ég
talsvert lengi á spítala. Og einmitt pað, að ég er geriafræðingur,
er mjög hentugt, pví að þar mun verða ágætt tækifæri til rann-
sókna."
Hann talaði næstum pví léttúðlega, og pegar hún leit á hann,
virtist henni hún geta greint stríðnisglampa í augum hans. Hún
skildi petta ekki.
„En parna verður ógurleg hætta.“
„Já, vissulega." Hann brosti háðslega.
Hún lagði ennið á hönd hans. Þetta var ekkert annað en sjálfs-
morð. Hræðilegt! Hún hafði ekki getað ímyndað sér, að hann
tæki því á þennan hátt. Hún mátti ekki láta hann koma þessari
fyrirætlun í framkvæmd. Hún var grimmúðleg. Ekki var pað
hennar sök, þótt henni væri ómögulegt að elska hann. Henni var
sú hugsun öldungis óbærileg, að hann tæki af sér lífið henniar
vegna, Og tárin fóru að streyma niður vanga hennar.
„Af hverju grætur þú?“ Rödd hans var kuldaleg.
„Ertu nauðbeygður til að fara petta?“
„Nei, ég fer ótilkvaddur."
„Góði Walter, gerðu pað ekki. Það væri svo skelfilegt, ef eitt-
hvað kæmi fyrir. Setjum svo að þú dæir.“
Á andliti hans voru engin svipbrigði sýnileg, aðeins daufu brosi
brá fyrir í augum hans. Hann svaraði ekki.
„Hvar er staðurinn?“ spurði hún eftir ofurlitla þögn.
„Nei-tan-fu er skamt frá Western River. Við förum fyrst upp
eftir ánni og síðan í burðarstólum."
„Hvaða „við“?“
„Þú og ég.“
Hún leit snögt á hann. Hún hélt, að sér hefði misheyrst. En nú
hafði brosið, sem áður var i augunum, fluzt fram á varirnar.
Dökku augun hans litu af henni.
„Gerirðu ráð fyrir pví að ég komi með þér?“
„Ég hugsaði að pér myndi falla pað vel í geð.“
Hún tók andköf og hryllingur fór um hana.
„En petta er áreiðanlega ekki staður fyrir konur. Kristniboðinn
sendi konu sína og börn paðan og fyrir stuttu hitti ég hjón, sem
voru nýkomin paðan. Konan sagði mér að þau hefðu yfirgefið
einhvern stað vegna kóleru.“
„Það eru fimm franskar nunnur þarna.“
Skelfingin gagntók hana.
„Ég skil ekkert í þér. Það væri vitfirring fyrir mig að fara
þangað. Þú veizt hvað ég er fíngerð og veil. Dr. Hayward sagði að
ég yrði að fara burt úr Tching-Yen vegna hitanna. Ég myndi alls
ekki þola hitann parna. Og svo kóleran! Ég myndi missa vitið
af hræðslu. Það pýðir ekkert fyrir mig að fara pangað, pví að ég
myndi deyja undir eins.“
Hann svaraði ekki. Hún leit á hann örvæntingarfull og gat
naumast varist I>ess að reka upp óp. Andlit hans gráhvítt vakti
hjá henni skelfingu. Hún þóttist gsta lesið út úr því hatur. Gat
það verið, að hann óskaði eftir pví að hún dæi? Og hún svaraði
sjálf Jreirri hryllilegu hugsun.
„Þetta er fjarstæða. Finnist pér að þú eigir að fara, pá — pjú
um það! En pú getur alls ekki vænst hins sania af mér. Ég hata
veikindi — kólerudrepsótt. Ég ætla ekki að fara að gera mér upp
hugrekki og ég mun dvelja hérna pangað til»ég fer til Japan.“
„Ég hufði nú hugsað mér, að þú myndir gjarnan vilja fylgja
mér út í hættuna."
Það vaí auðfundið, að nú var hann að gera gys að henni. Hún
varð hálf rugluð. Hún vissi ekki vel, hvort hann meinti pað sem
hann sagði eða hvort hann var aðeins að hræða haná.
„Það er óhugsandi, að nokkur geti af skynsamlegum ástæðum
álasað mér fyrir pað, að ég ekki vil fara á hættulegan stað og
par sem ég auk J>ess get ekki orðið að hinu minsta liði.“ <
„Þú gætir orðið að miklu liði. Þú gætir annast mig og veitt mér
djörfung og uppörvun."
Hún varð jafnvel ennpá fölari.
„Ég skil eiginlega ekki hvað pú ert að fara.“
„Ég hélt að til þess pyrfti nú ekki nema meðalgreind."
„Ég ætla ekki að fara. Og það er hræðilegt að fara fram á pað
við mig.“
„Þá fer ég ekki heldur. Ég mun þegar í stað afturkalla tilboð
mitt.“
Hún horfði á hann með tómlátum svip. Það, sem hann sagði.
var svo óvænt, að hún greip pað ekki í fyrstu.
„Hvað í ósköpunum ertu eiginlega að segja?“ stumaði hún.
Jafnvel'henni sjálfri fanst petta svar ómögulegt og hún sá fyr-
irlitninguna, sem korci 'í ljó'ff í svip Walters.
„Ég er hræddur um, að pú hafir álitið mig meiri asna en ég
raunverulega er.“
Hún vissi ekki vel, hverju hún ætti að svara þessu. Hún var
ekki ákveðin í pví, hvort hún skyldi heldur staðhæfa sakleysi sitt
■ eða rjúka upp með fákyrðum. Hann virtist lesa hugsanir hennar.
„Ég hefi allar pær sannanir, sem nauðsynlegar eru.“
Hún fór að gráta. Tárin streymdu niður vanga hennar og hún
gerði enga tilraun til pess að stöðva pau. Gráturinn veitti henni
tækifæri til þess að jafna sig ofurlítið. En henni fanst höfuð sitt
" svo óendanlega tómt. Hann athugaði hana hluttekningarlaust og
stilling hans gerði hana óttaslegna. Hann varð óþolinmöður.
„Eins og pú veizt, færð pú engu breytt með gráti pínum."
Rödd hans, köld og hörð, vakti gremju hjá henni og um leið
rénaði taugaóstyrkurinn.
„Mér er alveg sama. En ég býst við að þú sért því mótfallinn
að ég skilji við pig?“
„Leyfist mér að spyrja, hvers vegna ég ætti að gera mér sjálfum
hin minstu óþægindi pín vegna?“
„Fyrir pig veldur pað engum mismun — og eðlilegt að ég biðji
pig að koma fram við mig með drenglyndi.“
„Ég hugsa nú fyrst og fremst urn þina eigin velferð."
Hún settist upp og perraði tárin. ;
„Við hvað áttu?“ spurði hún.
„Townsend gengur alls ekki að eiga pig, nema því aðeins aÖ
pað uppvísist, að hann sé pér samsekur og málið reynist svo
ógeðsliegt, að konan hans neyðist til pess að skilja við hann.“
„Þú veizt ekkert hvað pú ert að segja,“ æpti hún.
„Heimskinginn pinn!“
Málrómur hans var svo fullur fyrirlitningar, að hún roðnaði af
gremju. Og að líkindum hefir reiði hennar orðið enn heiftugri fyrir
pá sök, að- hún hafði aldrei fyrri heyrt hann tala til sín öðruvísi
en þægilega og blíðlega. Hún var orðin pví vön, ;að hann sýndi
samstundis fúsleik til pess að verða við öllum hennar dutlungum.
„Viljirðu heyra sannleikann, þá er bezt iað pér verði að ósk