Alþýðublaðið - 18.11.1926, Blaðsíða 2

2
A L P 'í Ð U B L A Ð I Ð
fALÞÝBUBLAB'iB [
3 kernur út á hverjum virkum degi. ►
} =■-—'■— — ~------------------►
5 Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við f
J Hverfisgötu 8 opin frá kl 9 árö. ►
< til kl. 7 siöd. [
j Skrifstofa á sama staö opin kl. [
3 9Vg— 10Va árcí. og kl. 8 — 9 siöd. |
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
< (skrifstofan).
< Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
3 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 [
‘ hver mm. eindálka. t
3 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan [
< (í sama húsi, sömu símar). f
< __ _________ ►
Þjóðnýting togaranna
Sú skoðun, oð hún sé knýjamdi
nauðsyn, útbreiðist óðfluga.
Alþýðubiaðið hefir um alllang-
an tima ekki gert pjóðnýtingu tog-
aranna að umtalsefni sérstakíega,
en umræður um hana hafa haldið
áfram manna á milli með vaxandi
áhuga. Með hverjum deginum,
sem líður, yerður mönnum ljós-
ara það tjón, sem togaraeigendur
baka jrjóðinni með pví að nota
eignarréít sinn á pessum fram-
leiðslutækjum til pess að vama
þúsundum vinnufúss fólks vinnu.
Lega togaraíma
sviftir þetta fólk, sem valið hefir
sér þessa atvinnu í von um, að
nokkurt framhald yrði á henni,
og fallist á tiltölulega lágt kaup-
gjald í trausti þess, framfærslu-
eyrí sínum og siniía. Þessi at-
vinnusvu'fting
veldúr pvi
enn fremur, að gjaldþol þessa
fólks til almennra þarfa þverr,
svo
að íekjur rikisíns minka,
bæði .vegna þessa og af því, að
skatíar af framleiðsíunni og íoll-
ar af innfluíningi vegna hennar
falla niður.
Af: atvinnuleysinu, sem lega
togaranna bakar verkafólki og
sjómönnum, leiðir þverrun á
kaupgetu þessa fólks, og það hef-
ir í för með sér, að
verziua þverr,
og þar með fylgir tap á verzlun
og ónóg vinna fyrir verzlunar-
fólk. Sama gildir um aðra,' sem
atvinnu hafa af viðskiftum við
verkafólk og sjómenn. Þar iná
nefna, að
iðnaður dofnar,
því að það lítið af honum er, —
það er miðað við sölu innan-
lands.
Þegar fólkið missir ah'innu-
tekjur, neyðist það til að bjarga
sér á lánum og með því að verja
til nauðsynjakaupa öllu, sem það
á til, svo að
sparifé eyðist
beint og óbeint. Það getur engu
varið til fullnægingar andlegra
þarfa sinna, og
mermingu hnignar
þar af leiðandi. í fám orðum sagt:
Af legu togaranna flýtur það, að
almenn kreppa raagnast.
Það þarf ekki að rekja lengra.
Allir sjá, að lega togaranna er
þjóðskaðleg og verður ekki varin.
Tylliástæðan sú, að fiskverðið sé
svo lágt, að útgerðin geti ekki
borið sig, er fallin um sjálfa sig,
þegar því er lýst.yfir af fisksöl-
um, að með góðu skipulagi á
fisksölunni megi fá ágætis-verð.
Auk þess kostar það stórfé, sem
fer til einskis, að láta togarana
liggja, og mynai tap á útgerð
þeirra fráleitt verða meira en tap-
ið á legu þeirra.
Þessar staðreyndir
tala nú svo kröftugu máli til
allra, jafnvel þeirra, sem hingað
til hafa gert sér í hugarlund, að
einka-eign og -ýfírráð á togur-
unum gæti blessast, að þeim
fækkar óðum, sem andæfa þjóð-
nýtingu tögaranna. Hinar erfiðu
ástæður, sem lega togaranna bak-
ar alþýðu og þár með allri þjóð-
innj,
knýja almeariing
íil alvarlegrar umhugsunar um
vandamálið, og alvarleg umhugs-
un getur ekki leitt annað í Ijós
en að óumflýjanlega nauðsyn beri
til
að krefjast pjóðnýtingar togar-
aima.
Það verður með hverjum degi
berara, að um þessa kröfu hljóta
allar atvinnustéttir að safnast, —
allir nema eigendur togaranna, en
þeir eru að eins örfáir til þess
að gera, og það er óverjandi að
láta hag þeirra sitja fyrir hag
allrar þjóðarinnar. Þar með ’er þó
eitki tekinn af þeim eignarréttur
þeirra, heldur er honum að eins
breytt. Þeir verða eftir sem áður
eigendur togaranna með öðrum
íslendingum. Skaðsemi einkaeign-
ar þeirra verður að eins af numin,
af því, að
pað er pjóðarnauðsyn.
fyrir atviimulansa merm,
sem haklinn var í Bárusalnum í
gærkveldi, stóð í nærri þrjár
stundir, og var salurinn troðfull-
ur, eins og mest gerist fyrir kosn-
ingar.
Felix Guðinundsson benti á ör-
yggisleysi verkalýðsins, hve lítið,
sem út af ber, og að sízt væri
um of, þó að einni milljón af
rikisfé væri varið í atvinnubætur
tií bjargar bágstaddri alþýðu,
jafnvel þótt það fé gæfi engan
arð aftur í ríkissjóðinn, þegar fá-
um einstaklingúm hafa ver ð geín-
ar upp margar milljónir í bönk-
unum. t'íér væri þó um engar
gjafir að ræða han'da verkalýön-
um, heldur verk, sem þyríti að
vinna, hvort sem væri, eða fram-
kvæmdir, sem bæru beinan arð.
Þátttaká ríkisins í atvinnubótum
borgarinnar ætti að tryggja til
, fulls, að þeir Reykvíkingar, sem
ekki éru orðnir sveitfastir hér,
yrðu ekki settir hjá vinnunni.'
Ekld sáust ráðherrarnir á fund-
inum né aðrir bæjaríúlltrúar en
Álþýðuflokksins.- Því spurði Björn
BL Jónsson: Haídið þið, að engir
hinna kæmu á fund til ykkar, ef
kosningar stæðu fyrir dyrum? Þá
stæði ekki á þeirn að koma til
þess að segja ykkur, að þeir
vildu gera alt hið bezta fyrir ýkk-
ur; en nú sjáið þið áhugann á
því. Síðar skýrði Héðinn Valdi-
marsson frá því, að þegar hann,
sem formaður fulltrúaráðs verk-
lýðsfélaganna, bauð ráðherrunum
á fundinn, þá bar Magnús Guð-
mundsson því við, að hann væri
kvefaður, en Jón Þorláksson mat
meira að halda fyrirlestur í Verk-
fræðingafélaginu en að sækja fund
með atvinmilausum mönnum.
— „Fimm pör akneyta keyþtí