Alþýðublaðið - 23.05.1935, Qupperneq 1

NYIR
kaupendur fá
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ókeypis
til næstu
mánaðamóta.
XVI. ARGANGUR
FIMTUDAGINN 23. MAI 1935.
137. iTÖLUBLAÐ
li0|gaird & Sichultz bjóða
smánarboð.
Osvífai þeirt'a vex með hverjum degl
fyrir stuðning SlálVstæðÍsflokksins og
Morgnnbiaðsins.
MaeDonald segir af sér
einhvern næstn daga.
Stanley Baldwin tekur við
FFRAMKOMA danska auð-
félagsins Höjgaard &
Schultz hefir borið þess merki,
að félagið hyggur að það eigi
þeim kröftum yfir að ráða, sem
verkamönnum, bifreiðarstjórum
og iðnaðarmönnum hér í
Reykjavík þýði ekki að deila
við/
Félag þetta er þekt að því, að
fara í öllu eins langt og það
kemst, enda sýna kröfur þær,
sem það ber fram og undirtektir
þess uhdir kröfur verkamanna,
að það er vanara því að bjóða
en hlýða.
Firmað Höjgaard & Schultz
hefir þotið upp, ef svo má að
orði komast. Upphaflega var
hlutafé þess að eins 200 þúsund
krónur, en fyrir nokkrum árum
var það aukið upp í hálfa miljón
króna og í síðasta mánuði var
það enn aukið upp í eina miljón
króna.
Danska blaðið „Politiken"
skýrir frá þessu 25. apríl síðast-
liðinn á þennan hátt:
„Á aukaaðalfundi í verkfræð-
inga-firmanu Höjgaard &
Schultz, sem nýlega var hald-
inn, var samþykt að tvöfalda
hlutafé félagsins, úr hálfri mil-
jón upp í eina miljón króna.
Er þetta gert meðal annars
vegna þess, að félagið hefir vax-
ið mjög mikið á síðustu árum.
Hlutaféð var upphaflega 200
þúsund krónur, en var fyrir
nokkrum árum hækkað upp í
hálfa miljón króna.“
Þegar þetta er vitað fer af-
staða Sjálfstæðisflokksins og
blað hans til deilumála verka-
lýðsins í Reykjavík við þetta
danska auðfélag að verða skilj-
anlegri, því að þessir menn og
málgögn þeirra, sem skipa for-
ystusveit hins svokallaða ís-
lenzka Sjálfstæðisflokks hafa
yfirleitt altaf legið hundflatir
fyrir dönsltum hagsmunum og
því hundflatari hafa þeir altaf
Iagst því sterkar! og voldugri,
sem dönsku hagsmunirnir voru.
Verkalýðnum í Reykjavík,
ölíum greinum verkalýðsstétt-
arinnar, hrýs þó ekkúhugur við
því að eiga í höggi við Höjgaard
& Schultz. Hann hefir fyr átt í
höggi við danska hagsmuni —
og unnið sigur. — Því að sig-
urinn í sjálfstæðisbaráttunni
var sigur íslenzkrar alþýðu, en
ekki yfirstéttarinnar hér á
landi.
Sfð&sta sissáuarboð
Holgaards & Schaltz.
í gær voru fulltrúi Alþýðu-
sambandsins og fulltrúar vöru-
bifreiðastjóra boðaðir á fund
sáttasemjara.
Fengu þeir þar að heyra síð-
asta boð forstjóra hins danska
firma.
Hann býður það, að bifreið-
arstjórar skuli ,,fá“ að flytja
2000 tonn fyrir 10—12 krónur
tonnið. Áður hafði félagið boð-
ið að greiða 13 kr. á tonnið, en
taxti bifreiðarstjóra er kr.
31,50.
Þetta boð er því smánarboð,
sem ekki er einu sinni hægt að
ræða, og mun forstjórinn fá
þau skilaboð.
Er melrihluti bæjar-
st|é?n&r æð broggo
lannráð gegi@ Rey kja-
vík?
Þær fregnir hafa flogið fyr-
ir, að þeir íhaldsmenn, sem
þykjast vera að leita sætta í
Sogsdeilunni, hafi í hyggju að
reyna að koma á samkomulagi
með því, að bærinn greiði stóra
fjárupphæð til að sætta Höj-
gaard forstjóra við kröfur
verkalýðsins.
Ef þetta er satt, sem íhalds-
mönnum er trúandi til, þá er
þarna verið að brugga launráð
gegn Reykvíkurbæ.
Islenzkir atvinnurekendur
hafa með samningum orðið að
ganga að kröfum verkalýðsfé-
T APRÍLMÁNUÐI koirni
* hingað þrír úngir Dan-
ir, sem þóttust vera í at-
vinsiuleit.
Þeir tóku sér allir gistingu á
Hótel Heklu í einu tveggja
manna herbergi og var það út-
búið fyrir þá þrjá. Áttu þeir að
greiða fyrir það 240 krónur á
mánuði. En auk þess fengu þeir
mat á Hótel Heklu.
Síðastliðinn Iaugardag skuld-
uðu piltarnir 440 krónur og
þóttist þá eigandi hótelsins sjá
fram á það, að piltarnir ætluðu
sér ekki að greiða skuldina og
gerði lögreglunni aðvart. Lög-
reglan hafði tal af þeim og
greiddu þeir þá 80 krónur.
Jafnframt var þeirn skipað að
koma á lögreglustöðina á mánu-
dagsmorgun.
En piltarnir komu ekki og
hurfu af hótelinu. Fréttist
nokkru síðar af þeim á ferða-
lagi á Þingvöllum og í gær
komu þeir að Svanastöðum. Fór
lögregluþjónn upp eftir og tók
þá fasta. Sitja þeir nú í gæslu-
varðhaldi.
Jónatan Hallvarðsson lög-
reglufulltrúi yfirheyrði þá síð-
degis í gær og báru þeir það,
að þeir væru hér í atvinnuleit
og hefðu von um að þeir fengju
vinnu við Sogsvirkjunina. Sagð-
ist einn vera vélfræðingur, ann-
ar trésmiður og þriðji bílstjóri.
Það er eftirtektarvert, að
þessir piltar bera það, að þeir
eigi von á vinnu við Sogsvirkj-
unina og er þá helzt að álykta
að Höjgaard og Schultz hafi
flutt þá inn!
; laganna undanfarin ár, og þessu
J mikla danska auðfélagi er ekki
vandara um en þeim.
Ef meiri hlutinn í bæj-
arstjórn Reykjavíkur
greiðir Höjgaard &
Schultz einn seinasta eyri
fi’ani yfir það, sem félag-
inu ber samkvæmt samn-
ingum, er það ekkert ann-
að en GJÖF til danska
auðfélagsins.
Hitt mun íhaldsmönnum
| þykja, að Höjgaard forstjóri sé
seinn til að slá af ósanngirni
sinni, en þeir geta sjálfum sér
um kent. Morgunblaðið hefir
undanfarna daga með afstöðu
sinni verið að gefa honum ávís-
anir á bæjarsjóð og loforð um
stuðning Sjálfstæðisflokksins,
sem ræður í bæjarstjórn
Reykjavíkúr, gegn sanngjörn-
um kröfum verkalýðsins.
í því iiggja svik Sjálf-
stæðismaima, ekki einung-
is við verkaiýðsstéttina
hér í bænum heldur yfir-
höfuð alla Reyvíkinga.
Væri það eftir öðru í fram-
komu þessa firma hér.
DÓMUR, s*em vakið hefir mjög
mikið umtal á Akureyri, var •;
kveðinn upp í gær af Sigurði
Eggerz.
Þ. 30. nóvember 1931 ók bíll
fram af Torfunefsbryggjunni á
Akuneyri. I honum voru að eins
bílstjórinn, Sigurður Þorsteins-
son og ein stúlka, Sigríður Jó-
hannesdóttir að nafni, ættuð frá
Húsavík, *og druknuðu þau bæði.
Að undangenginni lögreglu-
x’annsókn út af slysinu, höfðaði
Björn Halldórsson lögfraeðingur
mál fyrir hönd foreldra stúlkunn-
ar gegn Ólafi Agústssyni hús-
gagnameistara á Akureyri, sem
var eigandi bílsins, og krafðist
skaðabóta handa foreldrunum
fyrir líf stúlkunnar. Bygði
hann kröfur sínar á ákvæðum
bifreiðalaganna, um að bifreiða-
eigandi beri • ábyrgð á slysum,
sem bifreið hans veldur, nema
því að eins að upplýst sé, að
bifreiðarstjóri hafi gert alt, sem
í hans valdi stendur, til að af-
stýra slysinu.
Verjandi í málinu var Svein-
björn Jónsson sem málafærslu-
maður tryggingafélagsins Trolle
& Rothe, sem eru umboðsmenn
fyilr tryggingafélagið „Baltica",
„8ott er að hafa
tQDDnr tvær“.
Höjgaard, forstjóri.
Alþýðublaðinu hafa nýlega
borist dönsk blöð, þar sem
sagt er frá reisugildi, sem
verkfræðingarnir í Kaup-
mannahöfn héldu þ. 5. apríl
þ. á. í 'hinu nýja húsi sínu í
Vester Farimagsgade þar í
borginni.
Aðal skálaræðuna við þetta
tækifæri flutti Höjgaard
verkfræðingur og lauk hann
henni, eftir því sem „Politi-
ken“ segir 6. apríl, með því
„að þakka verkamönnunum,
þar sem hann sagði, að það
væru engar tvær stéttir til,
sem hefðu eins sameiginlega
hagsmuni eins og verka-
mennirnir og verkfræðing-
arnir“(!)
en bifreiðin var vátrygð hjá því.
Foreldrum stúlkunnar voru
dæmdar 9000 krónur í skáðabætur
fyrir líf dóttur þeirra, og ber
vátryggingafélaginu að greiða
þær, þótt málið væri höfðað gegn
bifreiðareigandanum.
BERLÍN, 22. maí.
ÝZKA ríkisþingið samþykti
nú í vikunni hin nýju hern-
aðarlög.
Herskyldan nemur einu ári,
og herskyldur er hver maður
frá 18. til 75. aldursárs. Þó er
ariskt ætterni gert að upptöku-
skilyrði í herinn og foringjaliðs
hans.
Herskyldan nær einnig til Þjóð-
verja, sem búsettir eru erlendis.
Þó geta Þjóðverjar erlendis, sem
berskyldir eru, fengið tveggja
ára þjónustufrest með sérstökum
.skilyrðum, en skyldir eru þeir
að bregða þegar við, ef kallað
verður til vopna. (FO.)
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í moigun.
NSKA íhaldsblaðið
„Times“ gerði í morgun
hinar fyrirhuguðu breyt-
ingar á ensku stjórninni
að umtalsefni og skrifaði
meðal annars:
„MacDonald kemur á
föstudaginn heim frá
Skotlandi og það er engin
ástæða til að ætla, að það
dragist lengi fram úr
þessu, að hann fari að hin-
um marg endurteknu ráð-
um læknanna um að leggja
niður hið erfiða embætti
sitt og fái Baldwin stjórn-
artaumana í hendur.“
Það er fullyrt, að þeir Bald-
win og MacDonald séu báðir al-
gerlega sammála um það, að
stjórnin skuli, þrátt fyrir breyt-
LONDON, 23. maí. FB.
RÆÐU, sem Stanley Bald-
win flutti í neðri málstof-
unni, þegar rætt var um land-
varnir í Bretaveldi og hvað
nauðsynlegt væri að hefjast
handa um þegar í stað til þess
að efla þær, ræddi hann einnig
um skoðanir þær, sem Hitler
kanzlari setti fram í ræðu sinni.
Kvað Stanley Baldwin Breta
mundu taka yfirlýsingar Hitlers
til nákvæmrar og sanngjarnrar
athugunar.
I lávarðadeildinni gerði
LondondeiTy flugmálaráðherra
loftvarnirnar að umtalsefni og
gerði nánari grein fyrir aukn-
ingu þeirra, sem áformuð er
heima fyrir á Bretlandseyjum.
Hann sagði, að Bretastjórn gæti
ekki unað því, að loftfloti Bret-
lands væri minni eða ver búinn
en flugfloti Þýzkalands, og ráð-
stafanir hefði verið gerðar til
Ræða Hitlers fær góðar
undirtektir.
Ræða sú, sem Hitler hélt í fyrra
dag, hefir vakið mikið umtal í
erlendum blöðum. Ensk blöð
taka ræðunni fremur vinsamlegta.
„Times“ segir málaflutning ræð-
unnar skynsamlegan, og telur
engan vafa á því, að yfirlýsingar
Hitlers geti orðið grundvöllur fyr-
ir sköpun nýs jafnvægis í stjórn-
málum Evrópu. News Chremicle
og Daily Telegraph ljúka lofsorði
á þann hluta ræðunnar, sem fjall-
ar um vígbúnaðarmálin. Ihalds-
blaðið Daily Mail telur ræðuna
bera vitni um ótvíræðan friðar-
vilja, en hitt íhaldsblaðið, Daily
Express, dregur mjög í efa, að
ingarnar, halda áfram sem
þjóðstjórn og ganga þannig til
kosninga, þegar þar að kemur.
Alþýðuflokkuriim enski
heimtar alþjóðaráðstefnu
til að tryggja friðinn.
Þingmenn Alþýðuflokksins
enska, fulltrúar á þingi verka-
lýðsfélaganna, miðstjóm AI-
þýðuflokksins og framkvæmda-
nefnd hennar, komu saman á
fund í gær til þess að taka af-
stöðu til ræðu Hitlers í ríkis-
þinginu þýzka.
Eftir því, sem fréttastofa
Reuters segir, lét fundurinn þá
von í ljós, að boðað yrðí til ráð-
stefnu, þar sem öll ríki í heim-
inum ættu fulltrúa, til þess að
afstýra hinum yfirvofandi ó-
friði og tryggja friðinn á með-
al þjóðanna.
mikillar aukningar loftflotans.
Er nú þegar hafist handa um
smiði mjög margra flugvéla og
verður svo áfram haldið, unz
bætt hefir verið við 920 nýjum
herflugvélum, og hafa þá Bret-
ar alls 1500 herflugvélar tíl þess
að verja Bretlandseyjar.
Einnig, sagði Londonderry,
hafa verið gerðar ráðstafanir til
þess að æfa 2500 flugmenn til
viðbótar þeim, sem fyrir eru og
verið er að æfa sem stendur;
en alls verða þá í flugliðinu
20.000 menn, að meðtöldum
vélamönnum, loftskeytamönn-
um og varamönnum. Komið
verður upp 49 nýjum flugstöðv-
um.
Þegar þessu hefir verið kom-
ið í framkvæmd — sem á að
verða í síðasta lagi í marz 1937
— verður loftfloti Bretlands
þrefalt öflugri en hann er nú.
(United Press).
fiesttrnir byria að koma
til Brúlkanpsins i Stokk-
hóiml.
Ólafur ríkiserfíngi og krón-
prinzessan lögðu af. stað áleiðis
til Stokkhólms í gær til þess að
vera í brúðkaupi Friðriks ríkis-
erfíngja og Ingrid prnzessu. Prin-
zessurnar Ragnhild og Astrid eiga
að vera bruðarmeyjar.
þessi friðarvilji sé einlægur.
Blað jafnaðarmanna, Daily Her-
ald, segir að ræðan beri vott um
góðan og einlægan friðarvilja
Hitlers.
Frönsk blöð eru all varkár í
umsögnum sínum um ræðurta, og
telja, að fátt nýtt hafí komið
fram í henni.
Pólsk og amerisk blöð taka
ræðunni yfirleitt vel, og í ítölsk-
um og spönskum blöðum er mikið
um hana rætt. (FÚ.)
Þrir danskir piitar teknir lastlr fyrir
hötelsvik. ietar Hðjgaard 09 Schnitz
tiatt pá iaa os skílið M eftir alislaasa?
Foreldrum dæmdar 9000 kr.
skaðabætur fyrir líf dóttur
þeirra, sem fórst af bílslysi.
Allir Djöðverjar herskyldir
frá 18 til 75 ára atdurs.
STAMPEN.
Breiar éttast lottárás
at háltu Þláðverja.
Brezkl loftfiotinu verður prefaidaður á
[næstu tveimur árum.