Alþýðublaðið - 25.05.1935, Blaðsíða 2

LAUGARDAGINN 25. MAI 1935.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Tilkynuing
frá stjórn Islenzku vikunnar.
1 samráði við stjórn Islenzku
vikunnar á Suðurlandi hefir frök-
en Helga Thorlacius ákveðið að
halda matreiðslunámskeið í
Reykjavík — aðallega inatreiðslu
á Isl. matjurtum — er standi yfir
í eina viku hvert. Hið fyrsta hefst
mánudaginn 27. þ. m.
Námskeiðin verða haldin í
Ktrkjustræti 12, þar sem áður var
Rannsóknarstofa Háskólans, og
leggur ríkisstjórnin húsnæðið til
ókeypis.
Um starfsemi fröken Helgu
Thorlacius hefir dr. med. Skúli
V. Guðjónsson í Kaupmannahöfn
skrifað eftirfarandi:
„Fröken Helga Thorlacius hefir
skýrt mér frá starfsemi sinni við
hagnýtingu ýmsra íslenzkra mat-
jurta, matreiðslu þeirra o. s. frv.,
og kenslustarfi sínu á þessu sviði.
Margt af þessu var mér áður
kunnugt af afspum og af íslenzk-
um blöðum.
Margar jurtir voru fyr á tímum
notaðar til manneldis vanalega
tilreiddar á mjög einfaldan hátt.
Telja má það afturför að j>etta
hefir að mestu lagst niður á síð-
ari árum. Orsökin til þess hefir
meðfram verið sú, að tilreiðslu
þessara jurta hefir verið svo á-
bótavant, að matur úr þeim þótti
ekki góður. —
Sennilegt tel ég að mikill hagn-
aður gæti orðíð af því, ef al-
menningur notaði meira en gert
er islenzkar jurtir til manneldis,
og alveg tel ég það víst, að slíkt
myndi bæta fæðu almennings
stórum frá heilsufræðislegu sjón-
armiði séÖ. —
1 flestum íslenzkum ætijurtum
eins og í ætijurtum yfirleitt er
mikið af ýmsum vítamínum, og
auk þess sölt ýms, sem nauðsyn-
Leg eru likamanum. Að vísu jiekki
ég ekki til að vítamínmagn eða
næringargildi hafi verið örugg-
lega rannsakaö í íslenzkum mat-
jurtum svo að teljandi sé. Þó
hefi ég sjálfur rannsakað vita-
þiín í þörungum töluvert ogfund-
ið mikið A vitamin í þeim. Auk
þess hefir vitamin-rannsóknastofa
rikisins í Kaupmannahöfn rann-
sakað A- og B-vítamín í sölvum
fyrir bankagjaldkera Jón Pálsson
Viðsjár út af Abessiniu
á ráðsfundi ÞJóðabandalagsins.
Bretar og Frakkar heimta ihlutun ráðsins.
Roosevelt neitar að stað-
festa lðg um eftirlann
nppglafahermanna.
GENF, 24. maí. FB.
ULLTRtlAlt þjóðanna, sem
sætá eiga í ráði Þjóða-
bandalagsins, hafa undanfarna
daga, eða síðan þeir komu hing-
að til þess að sitja ráðsfund
þann, er n ústendur yfir, reynt
að finna grimdvöll til þess að
sætta Itali og Abessiníumenn,
en tilraunir í þesst átt hafa
gengið erfiðlega alt til þessa og
enn óvíst, hver endir verður á
þessum málum.
Nú hefir þó svo skipast, að
samkomulag hefir náðst um til-
í Reykjavík. Reyndist að vera
mikið af A-vítamíni í þeim sam-
anborið við það, sem vant er
að vera í jurtum. D-vitamín-
magnið var nokkru minna. Ég
tel víst að jurtir þær, sem hér er
um að ræða, séu yfirieitt víta-
mínauðugar og að öðru leyti holl-
ar. Fer ég þar eftir eigin og ann-
ara visindarannsóknum á þessu
sviði. Óhollusta getur varla stafað
af jieim á nokkurn hátt.
Þar sem hér er um að ræða
jurtahluta, sem í sjálfu sér eru
ekki vel hæfar til matar ótil-
reiddar, á sama hátt og t. d. á-
vextir, er mjög mikið undir því
komið að þær séu tilreiddar á
þann hátt, að góður matur þyki.
Auk þess er afar-áríðandi að víta-
mín og önnur dýrmæt éfni fari
ekki forgörðum við matreiðsluna.
Af ofangreindum ástæðum og
útfrá menningarlegu og heilsu-
fræðilegu sjónarmiði er mér það
bæði Ijúft og skylt að mæla með
starfsemi þeirri, er frökén Helga
Hiorladus hefir á hendi á þessu
sviði.“
(sign.) Skúli V. Guðjónsson.
Stjórn íslenzku vikunnar á Suð-
urlandi vill eindregið mæla með
því, og hvetja húsmæður í bæn-
um til þess, að sækja námskeið
þessi, og er allar nánari upplýs-
ingar þeim viðvíkjandi að fá hjá
fröken Helgu Thorlacius, Skál-
holtsstíg 7, eða Kirkjustræti 12 frá
kl. 10 árdegis til kl. 6 síðdegis.
Stjóm Islenzku vikunnar
á Suðurlandi.
lögur til. lausnar deilunni, og
náðist samkomulag þetta á
fundi, sem þeir Anthony Eden,
Laval og Aloisi sátu. Tillögur
þessar hafa nú verið sendar
Mussolini til athugunar og þyk-
ir mjög vafasamt hvort hann
felst á þær eða ekki.
Hinsvegar hafa fulltrúar
Frakklands og Bretlands gefið
í skyn, að þeir æth sér að leggja
málið fyrir ráðsfund bandalags-
ins, hvort sem Mussolini tjáir
sig samþykkan eða mótfallinn
tillögum Edens, Lavals og Alo- i
isi. (United Press)
LONDON, 23. maí. FB.
Eitt að helztu blöðum Itala
birtir í dag grein um Abessiníu-
málin og setur þar fram ýmsar
getsakir í garð Breta, en þeim
hefri tafarlaust veirð mótmælt
í London. Aðalatriðin í grein
ítalska blaðsins eru þau, að
Bretar hafi með höndum ófrið-
arundirbúning gegn Abessiníu
og meðal annars noti þeir auð-
ug námusvæði í abessinsku
landi í hernaðarskyni. Þá seg-
ir svo í greininni, að Bretar
hafi dregið saman lið í Súdan,,
nálægt landamærum Abessiníu,
og hafi verið að byggja járn-
brautir til þess að geta flutt lið
og vopn fljótlega til landamær-
anna. Loks segir ítalska blaðið
að Abessiníumenn óttist þessa
ensku árás og séu að draga
saman lið til vamar.
I ensku mótmælunum er sagt
að enginn flugufótur sé fyrir
þessum ummælum ítalska blaðs-
ins. Um hin auðugu námusvæði
sem blaðið nefnir, segir svo í
ensku mótmælunum, að Eng-
lendingar eigi engin námurétt-
indi í Abessiníu, nema smáveg-
is gullnámusérleyfi og hafi það
aldrei verið notað á nokkum
hátt í hernaðarskyni. Landa-
mæri Abessiníu og Súdan em
einungis varin af lögregluliði og
þetta lögreglulið hefir ekkert
verið aukið og Bretar eiga eng-
in varnarvirki á þessum slóð-
um. (FÚ.).
LONDON í gærkveldi.
Róosevelt f jrseti á nú í ntokkr-
um erfiðléikum út af frumvarpi,
sem fram er komi'ð í þinginu um
eftirlaun uppgjafahernxanna. Þetta
er þingmannafrumvarp og gerir
ráð fyrir hækkun eftirlaunanna
á þann hátt, að gefnir verði út ný-
ir peningar, um 9 700 000 000 kr.
Báðir aðilar þingsins hafa sam-
þykt þetta, en forsetinn neitar
að ^taðfesta lögin.
Auk þess sem hann hefir þann-
ig notað synjunarvald sitt, hefir
forsetinn kvatt saman fund í sfafm-
einuðu þingi og haldið þar harð-
orða ræðu og skorað á þingmenn
aö athuga þetta mál gaumgæfi-
lega enn á ný. Forsetinn heldur
því fram, að lögin geti haft mjög
slæmar afleiðingar, þó að hann
játi hins vegar, að þau muni ekki
hafa hrun eða gjaldþrot í för
Hawai —
eltt sterkasta vfglð
f heimfnam.
WASHINGTON í maí. (FB.)
Hawai-eyja, sem er eign Banda-
ríkjanna og er 2000 enskar mílur
til suðvesturs frá San Francisco,
er nú svo ramlega víiggirt, að hún
er kölluð „Gibraltar Kyrrahafs-
ins“. Þar hafa Bandaríkjamenn
sex landhersbækistöðvar, tvo flug-
velli fyrir landherinn, einn fyrir
flotaflugvélar og auk þess er þar
ramlega viggirt flotahöfn, Pearl
Harbour.
Nú stendur til að koma þar
upp nýrri flugstöð fyrir landher-
inn, og á að verja til hennar 11
millj. dollara, en auk þess á að
verja 38 milljónum dollara ti!
endurbóta á víggirðingum Pearl
Harbour.
Flugstöðin verður skamt frá
Honolulu 3g nær yfir 2000 ekr-
ur lands. Þarna eiga að verða 12
gríðarstór flugvélabyrgi, sem
hvert rúmar heilan flugvélaflokk,
en auk þess verða tvö stór byrgi
fyrir flotaflugvélar.
(United Press.)
með sér. En hann segir að for-
dæmið, sem þau skapi, sé mesta
hættan, sem af þessu stafi.
Blöðin hafa tekið ræðu Roose-
velts mjög vel. Þótt gert sé ráð
fyrir því, að önnur deildin muni
aftur samþykkja lögin þrátt fyr-
ir synjun forseta, er það ekki tal-
ið útilokað að þau falli samt,
vegna þess, að ekki fáist aftur
nægilega öflugur meirihluti með
þeim í öilu þinginu. (FO.)
Bandaribjapinyið
beyglr sig fyrlr
Roosevelt.
LONDON í gærkveldi.
Senatið í Bandaríkjunum
greiddi aðeins 54 atkvæði með
frumvarpinu um aukinn stýrk til
uppgjafa hermanna, og nýja
seðlaútgáfu til þess að sú styrk-
veiting gæti farið fram, en til
þess að frumvarpið næði frani
að ganga, þurfti 63 atkvæði.
Senatið hefir því léð Roose-
velt forseta fylgi í þessu máli,
en hann hafði neitað að sam-
þykkja lögin. (FO.)
Vlðrefsnarstefnnskrá
Roosevelts framlengd
nm tvð ár?
LONDON í gærkveldi.
Verkamannasamtökin í Banda-
ríkjummi hafa farið fram á það,
að viðreisnarstefnuskrá stjórnar-
innar verði framlengd um tvö ár.
Forseti American Fecleration of
Labour sagði í ræðu, sem hann
hélt í gærkveldi, að ef ekki yrði
sint kröfum verkamanna í þess-
um efnum, mætti búast við alls-
herjarverkfalli. (FO.)
Kvenfélag fríkirkjusafnaðarins
í Reykjavík, heldur kvöld-
skemtun í Iðnó á laugardag, til
ágóða fyrir hjálparsjóð sinn. Til
skemtunar verður kórsöngur,
upplestur og dans.
VlflSKIFTI DAKINS0S
FYRIRLIGGJANDI efni í man-
cbettskyrtur, ÓDÝR. Bankastræti
7. LEVÍ.
Innpakkaður vaskur ásamt hné-
röri o. fl. tapaðist í Aðalstræti í
gærkveldi. Skilist til Benóný,
Hafnarstræti 19.
Viegna þrengsla er til sölu vand-
að svefnherbergissett með sér-
stöku tækifærisverði á Baldurs-
götu 24.
Munið, áð reiðhjólin, Hamlet
og Þór, fást hvergi á landinu
nema hjá Sigurþór, Hafnarstræt'
4. Gerum við reiðhjól.
Miðdagur, 3 heitir réttir á kr.
1,25 frá 1—3. Laugavegs Automat.
FÆÐI. Mánaðarfæði 60 krónur.
Lausar máltíðir, 2 heitir rétlir
með kaffi fást allan daginn. Veið
1 króna. Buff með lauk og eggj-
um er alt af til. Matstofan,
Tryggvagötu 6. Sími 4274.
Smáréttir á kvöldborðið. —
Laugavegs-Automat.
Fimm kféflir
kosta ágætar sil-
ungastangir úr
stáli.
Sportvöruhús
Reykjavikur.
Málaflutningur.1, Samningagerðir
Stefán Jóh. Stefánsson,
hæstaréttar málaflm.
Ásgeir Guðmundsson,
cand. jur.
Austurstræti 1.
Innheimta. Fasteignasala
W. SomersetM aughm.a
Lltaða blæjan.
54
„Eins og gefur að skilja, gat ég ekki séð það fyrir, !að við
myndum lenda í þessari bölvaðri klípu.“
,,Já, og þú varst það hygginn, að sjá svo um, að éf annað okkar
liði fyrir þetta — þá yrði það ekki þú.“
„Þetta er nú ekki sem sanngjörnust tilgáta. Nú, þegar alt er
um gaíð gengið, hlýtur þú að sjá, að ég breytti á Iþann hátt, sem
okkur báðum var fyrir beztu. Þú varðst viti þínu fjær, og þú mátt
þakka fyrir, að ég varð það ekki líka. Það befði orðið láglegt,
ef ég hefði farið eftir vilja þínum, við hefðum komist lifíandi ó
steikaraþönnu? Og þér hefir ekkert orðið meint við þeítta. Eig-
um við ekki að kyssast og vera vinir?“
Henni lá við að hlæja.
„Þú getur tæplega vænzt þess, að ég gleymi því, að þú sendir
mig út í opinn dauðann, án nokkurs samvizkubits.“
„O, hvaða vitleysa. Ég sagði þér, að engin hætta væri á ferðumy
ef vissrar varúðar væri gætt. Geturðu ímyndað þér, að ég hefðí
látið þig fara, ef ég hefði ekki verið öldungis viss um það?“
„Þú varst viss um það, af því .þú vildir vera það. Þú ert einn
úr flokki þeirra hugieysingja, sem að eins hugsa það, sem þeim
sjálfum er hagkvæmast."
„Jæja, en prófsteinninn á búðinginn er nú að borða hann. Þú
'ert komin aftur og ef ég mætti gerast svo tungulangur — feg'urri
en nokkru sinni fyrr.“ '
„Og Walter?“
Hann gat ekki annað en látið fjúka hið fyndna svar, sem
kom, í huga hans. Hann brosti.
„Ekkert fer þér eins vel og sorgarbúningur."
Hún starði á hann stundarkorn. Augu hennar fyltust tárum og
hún fór að gráta. Fagurt ahdlit hennar afmyndaðist af sorg.
Hún gerði enga tilraun til að hylja hana og lá aftur é b’ak með
hendurnar niður með hliðunum.
„I guðs bænum gráttu ekki svona. Ég ætlaði ekki að segja,
neitt ljótt. Þetta var bara spaug. Þú veizí, að ég tek einlæglegan
þátt í sorg þinni.“
„Ó, þegiðu og skammastu þín.“
„Ég vildi alt til vinna, að Walter væri enn á meðal bkkar.“
„Vid vorum orsök í cktmkt hans.“
Hann tók í hönd hennar ,en hún kippti henni til sín.
„Gerðu það fyrir mig — farðú í burtu,“ kjökraði hún. Það /er
það eina, sem þú getur gert fyrir mg. Ég Jiata og fyrirlít þig*.
Walter var tíu sinnum meira virði en þú, en ég var sá heimsk-
ingi, að sjá það ekki. Farðu. — Farðu!"
Hún sá, að hann ætlaði enn að segja eitthvað, svo að ‘nún stökk
á fætur og fór inn í herbergi sitt.
Hann fylgdi henni eftir, og af ósjáffráðri hygni lokaði hann
gluggahlerunum um leið og þau komu inn, svo að næstum aldirnt
var í Lerberginu.
„Ég get ekki yfirgefið þig á þennan hátt,“ sagði hao.n og tók
utan um hana. „Þú veizt, að ég ætlaði ekki að móðga þig."
„Snertu mig ekki. í guðs bænum — farðu burtu!“
Hún reyndi að slíta sig af honum, en hann hélt henni fastri.
Ofsafenginn grátur hafði gripið hana.
„Ástin mín! — veiztu ekki, að ég hefi alt af elskað þig?“ sagðý
hann með djúpa og hljómþýða málrómnum. „Og nú elska f ég
þig meir en nokkru sinni fyrr.“
„Hvernig geturðu sagt slíka lýgi? Sleptu mér! Bölvaður sértu,
ef þú gerir það ekki.“
„Vertu ekki svona vond við mig, Kitty. Ég veit, að ég befí
komið illa fram við þig, en fyrirgefðú mér!“
Hún hristist öll af gráti og barðist við að losna frá honum,
— en þrýstingurinn frá handleggjum hans var svo einkennilegai
huggandi. Hún hafði þráð það svo, að finna þá vefjast utan fam
sig einu sinni enn. Hún varð alt í einu svo hræðilega istöðulí'til.
Henni fanst hún vera að hníga niður, og hrygðin, sem hafði gagn-
tekið hana vegna Waiters, snerist upp í meðaumkun með henni
sjálfri.
„Ó, að þú skulir geta farið svona með mig,“ sagði hún Bnökt-
andi. „Vissir þú það ekki, að ég elskaði þig eins heitt og nojkkúr
konusál getur elskað?"
„Ástin mín!“
‘ Hann byrjaði að kyssa hana.
„Nei, nei!“ hrópaði hún.
Hann leitaði að andliti hennar, e:i hún sneri sér \jmdn; hann
leitaði að vörum hennar; — hún heyrði ekki hvað hann var
að segja; — það voru víst eldheit ástarorð.
Hann hélt henni- fast í faðmi sér, og henni varð innanbrjósts
líkt og barni, sem hefir vilst, en nú finnur öryggi heimilisins lykj-
ast um sig. Hún stundi lágt. Augu hennar voru iokuð og andlitið
vott af tárum.
Þá fann hann varir iienniar, og kossinn, sem hann þrýsti á þær,
þaut eins og eiding út í hverja taug hennar og æð.
Þetta var logandi heit leiðslu- og sælu-stund, sem brendi hana,
upp til agna, og henni fanst hún ummyndast.
í draumum sínum — að eins í draiunum sínum — hafði hún
kynst slíkum unaði.
Hvað ætlaði hann að gera við hana? Hún vissi það ekki. Hún
var ekki lengur kona; persónuleiki hennar hafði leýst upp; hún var
ekkert annað en eldheit þrá.
Hann hóf hana á loft; ----- í fiaömi hans var hún svo undur létt;
— og hann bar hana, e.n hún hjúfraði sig upp að honum, örvænt-
ingarfull, og þó í tilheiðslu.
Höfuð lrennar fél 1 niður á koddann, og varir hans leituðu að
hennar vörum.
— Hún sat á rúmstokknum og huldi andlitið í höndum sér.
„Viltu ekki vatn að drekka?"
Hún hristi höfuðiö.
Hann gekk yfir að þvottaborðinu, fylti tannglasið og færði henni.
„Jæja, fáðu þér að drekka og þá mun þér líða betur.“
Hann bar glasið upp að vörum hennar og hún dreypti á vatninii.
Því næst starði hún á hann með ótta í augum.
Hann stóð yfir henni o,g horfði til jarðar og) í augum hans brá
fyrir sjálfsánægju og fullnægju.
„Jæja, finst þér ég nú vera sá hundtyrki, sem þú vildir áðan
vera láta?“
Hún leit niður.
„Já, en ég veit, að ég.er ekki vitund betri c(n þú. Ó, ég blygðast
mín svo bræðilega!"
„Jæja, ég get ekki sagt annað, en að þú sért vanjiakkiát."
„Þú vildir kannske hypja þig núrvuV
„Já, sannast að segja hygg ég, að það sé tími til ikominn; ég
ætla að fara og laga mig dálítið til, áður en Dorothy kemur inn.“
Hann gekk út úr stofunni með fjörlegum skrefum.