Alþýðublaðið - 27.05.1935, Blaðsíða 1

NORÐUR I LAND
alla mánudaga, mið-
vikudaga og föstu-
daga.
STEINDÖR.
RITSTJORI: F. R. VALDEMARSSON
OTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XVI. ÁRGANGUR
MÁNUDAGINN 27. MAl 1935.
141. TÖLUBL'AÐ
NOKKRAR GÓÐAR
7 og 4 manna bif-
reiðar til sölu.
Gott verð og skil-
málar.
STEINDOR.
Sogsdeilan:
Hðjpard verkfræðliour fér i gær.
Eggert Glaessen og iehrðder Petersen
verða nmboðsmenn lians í deilunni•
Hsjgaard & Sehnltz eru geugnlr i
atvlnnurekendafélag Islands.
HÖJGAARD hinn danski verkfræðingur, aðaíeig-
andi firmans Höjgaard & Schuitz, fór héðan í
gærkveldi með e. s. Isláhd áleiðis til Kaupmannahafmar.
Með bréfi, sem hann skrifaði bæjarráði í gærmorg-
un, tiikynti hanu, að haun myndi fara og að Schröder
Petersen verkfræðingur hefði fult umboð til að koma
fram fyrir hönd firmans í Sogsdeiiunni og öllu, sem
snertir Sogsvirkjunina, eihs og hann hefði altaf haft.
Ihaldsmenn reyndu að hleypa upp
fnndl Magndsar Torfasonar við Olfnsð.
Sýslumaður henti verstu örðaseggjunum öt með
elgin hendi og hafði algerðan melrihlutaá fundlnum
Ennfremur tilkynti Höjgaard
bæjarráðinu, að firmað Höj-
gaard & Schultz hefði gerst fé-
lagi í atvinnurekendafélagi Is-
lands og að Eggert Claessen
hæstaréttannálaflutningsmað-
ur, sem er framkvæmdastjóri
atvinnurekendafélagsins og einn
af aðalforkólfum þess, væri héð-
an í frá lögfræðilegur ráðunaut-
ur firmans hér á landi.
Með brottför Höjgaards og
þessari tilkynningu hans verð-
ur að líta svo á, að slitnað sé
upp úr samningum í Sogsdeil-
unni um ófyrirsjáanlegan tírna.
í bréfi til bæjarráðsins hefir
Höjgaard áður tilkynt, að flutn-
ingaskipið „Henning B.“, sem ligg-
ur hér á ytri höfninni með efni
til Sogsvirkjunarinnar, myndi
fara héðan á morgun — þriðju-
dag.
. í sámningunum hefir Höjgaard
haldið því fram, að havm vildi
ekki greiða meira en 60 þúsund
krónur fyrir alla flutninga austur
á efni tii Sogsvirkjunarinnar, og
að það sé sannvirði fyrir þá
vinnu.
Hvernig Höjgaard &>
S c h u 11 z ætla að græða
60 þúsundir króna I viðbót
við annan gróða sinn af
verkinu.
1 sambandi við það hefir Stein-
grímur Jónsson rafmagnsstjóri
nýlega sent norska verkfræðingn-
um Berdal símskeyti og spurt
hann hvað hann áliti vera sann-
virði fyrir þessa flutninga.
Berdal gerði, eins og kunnugt
er, allar teikningar að Sogsvirkj-
uninni ásamt Nissen verkfræðingi,
og gekk frá áætlunum um fram-
kvæmd verksins, sem tilboð þeirra
Höjgaard & Schultz í það mun
hafa verið miðað við, og samn-
ingar gerðir samkvæmt því.
Rafmagnsstjóra hefir borist
svarskeyti frá Berdai, þar sem
hanri segir, að hann álíti, að flutn-
HÖJGAARD
ingar á efninu til Sogsvirkjunar-
innar, sem er 4700 tonn, verði
ekki framkvæmdir fyrir minna en
100—120 þúsundir króna, en það
er nær helmingi meira en Höj-
gaard & Schultz vilja borga, en
að eins 28 þúsund krónum lægra
en greitt yrði fyrir flutningana,
ef reiknað væri með fullum taxta
bifreiðarstjóranna, kr. 31,50 á
tonn, fyrir alt verkið. Liggur þó
Eldstöðvarnar fi 4xar(irði
verða rannsakaðar næstu daga.
Útvarpið átti í gærkveldi tal
við séra Pál Þorleifsson á
Skinnastað um eld þann er
gaus upp í gær meðfram
Brandslæk um 1 km. austur frá
Skinnastað, svo sem áður var
frá skýrt.
Kvað hann eldinn hafa dáið
út til fulls í nótt, og engu við
þar að bæta er sagt var frá í
útvarpsfréttum síðast í gær-
kvöldi. Brunastöðvar þessar
hafa ekki verið rannsakaðar
frekar en gert var í gærkvöldi,
en búist er við að innan skamms
verði leitast við að komast eft-
ir eldsúpptökum. Menn eru nú á
einu máli um, að eldur þessi hafi
ekki komið úr iðrum jarðar, en
að öðru leyti eru menn allmjög
ósammála um hvað valdið hafi
eldinum. Einkum er mönnum
ráðgáta hvernig á því muni
standa að eldurinn stefndi þvert
á vindátt.
Ölíklegt að mn skógareld
hafi verið að ræða.
Loks símaði fréttaritari út-
varpsins í gærkvöldi:
Eldar í Óxarfirði eru alger-
lega niðurfallnir og engin merki
sjáanleg, nema brunnið lyng og
sviðnað skógarkjarr. Vindstaða
var suðvestlæg, en stefna elds-
ins frá norðvestri til suðausturs.
Er því ólíklegt að um skógareld
hafi verið að ræða, þó sumir
geti þess til. Jarðskjálfta varð
ekki vart.
EGGERT CLAESSEN
nærri að ætla^ aö firmanu Höj-
gaard & Schultz hafi verið vel
kunnugt um þetta álit Berdals
verkfræðings, þegar það gerði
samningana um sinn hluta af
framkvæmd Sogsvirkjunarinnar,
og er þá tilgangur þess sá með
deilunni við bílstjórana,að græða
40—60 þúsund krónur á flutning-
unum einum í viðbót við þann
gróða, sem það hefir áætlað sér,
er það baujð í framkvæmd verks-
ins. Fyrir verkið í heild sinni
eiga þeir að fá tvær milljónir og
fimmtíu þúsund krónur, og er
það 200 þúsund krónum hærra
en Berdal verkfræðingur hafði á-
ætlað að sá hluti Sogsvirkjunar-
innar mundi kosta — og mun
firmað því hafa áætlað sér rífleg-
an ágóðahlut, jafnvel þótt það
greiddi 100—120 þúsund fyrir
. Frh. á 4. síðu.
Magnús torfason
alþingismaður og
sýslumaður í Árnessýslu
hélt opinberan iandsmála-
fund að Tryggvaskála I
gær. Tilefni fundarins
var yfirlýsing Magnús-
ar Torfasonar um það, að
hann síiti samvinnu við
Bændaflokkinn og skrif
blaðsins „Framsókn“ í
sambandi við yfirlýsing-
uná.
fhaldsmenn og svokallaðir
Bændaflokksmenn, héðan úr
bænum, höfðu fjölment á fund-
inn og flutt með sér skríl úr fé-
laginu „Heimdalli.“ Voru marg-
ir þeirra fullir og áttu að hafa
það hlutverk að hleypa upp
fundinum fyrir sýslumanni með
ópum og ólátum. En sýslumað-
ur gerði sér lítið fyrir þegar
hann sá að hverju fór, tók einn
óspektarmanna og lét hann út
með eigin hendi.
Sýslumaður hafði algerðan
meiri hluta á fundinum og var
íhalds- og Bændaflokksmönnum
illa tekið og Svavar Guðmtmds-
son skrifstofumaður að síðustu
hrópaður niður, er hann reyndi
að halda ræðu seint um kvöldið.
Fundurinn stóð til kl. 9 um
kvöldið.
Veður var fagurt. Menn
streymdu að hvaðanæfa úr sýsl-
unni á alls konar farartækjum,
og héðan úr Reykjavík komu
margir nienn. Var því mikið fjöl-
menni að Tryggvaskála, endia var
búist við skemtilegum fundi, þar
sem þeir myndu eigast við all-
harkalega, Miagnús Torfason, sem
þektur er að smellnum samlík-
ingurn og hnittnum tilsvörum og
svo hins vegar forsprakkar
Þrjár púsnndir manna
séftii kappreiöarnar í gær.
H
ESTAMANNAFÉLAGIÐ Fák-
ur hélt fyrstu kappreiðar
sínar á árinu í gær á Skeiðvell-
inum við Elliðaárnar. Áhorfend-
ur voru taldir á þriðja þúsund
manns. Veður var hið bezta, en
þó var nokkur sunnanvindur og
þurftu því hestarnir að sækja
móti vindi, og hefir það ef til vill
dregið úr flýti hestanna. Kapp-
reiðarnar hófust kl. 3 e. h.
Alþýðublaðið snéri sér í morg-
un til Lúðvígs C. Magnússonar
endurskoðanda, og fékk hjá hon-
um eftirfarandi upplýsingar:
Skeiðvöllurínn var ágætur, vel
valtaður og sléttur.
Hæsti vinningur sem borgaður
var í veðbankanum var 74 kr.
fyrir hverjar 10 krónur, sem lagð-
ar höfðiu verið á „Fálka“, eign Þor-
geirs Jónssonar frá Varmadal. —
Var þa!ð i 350 metra flokkshlaupi.
29 hestar voru reyndir í kapp-
reiðunum í 7 flokkum; þar að
auki voru 3 úrslitasprettir.
Orslitin urðu þessi:
Skeiðhestar: (250 metrar). Eng-
inn hestur náði tilskyldum tíma
til verðlauna í 1. fl. skeiðhesta.
I 2. flokki keptu 3 hestar. Af
ýeim hlupu tveir upp, en sá þriðji
„Þokki“, eigandi Friðrik Hannes-
son, Lögbergi, fékk fyrstu verð-
laun kr. 50. Rann „Þokki“ skeið-
ið á 27 sek. 1 úrslitasprett komu
2 hestar, en hlutu engin verðlaun.
I skeiðinu tóku þátt 6 hestar.
Stökkhestar: (300 metrar). 1
þessu hlaupi voru reyndir 12 hest-
ar í 3 flokkum. í fyrsta flokki
urðu fyrstir og jafnir að marki
þeir „Balbo“, eigandi Stefán Thor-
arensen, lögregluþjónn og „Her-
kules“, eigandi Steinunn Einars-
dóttir, Reykjavík. Fyrstu flokks
verðlaun kr. 25, og önnur verð-
laun kr. 15, skiftust því jafnt á
milli þeirra, þannig, að hvor
þeirra fékk 20 krónur. Hlaupatími
þiessara hesta var 25,2 sek. Varp-
að var hlutkesti um það, á hvom
skildi borga veðféð og kom upp
hlutur „Herkulesar.“
I öðrum flokki varð fyrst að
marki „Gjósta", eigandi Birgir
Kristjánsson, Reykjavík. Hraði
hennar var 24,3 sek. Annar var
„Fengur“, eig. Guðmundur Magn-
ússon, Hafnarfirði, 24,5 sek. Hlutu
því þessir hestar 1. og 2. verðlaun
í þessum flokki.
í þriðja flokki varð fyrstur
Frh. á 4. síðu.
MAGNÚS TORFASON
Bændaflokksins, sem oft vekja
bros, þar sem þeir fara.
Fundurinn hófst um kl. 4, og
mátti sjá þar ýmsa þekta menn:
Eystein Jónsson, Jón í Dal, Svav-
ar Guðmundsson, Halldór Stefáns-
son, Jón ölafsson bankastjóra,
Jörund Brynjólfsson, Sigurð Krist-
jánsson og Garðar Þorsteinsson.
Magnús Torfason hóf umræð-
ur og skipaði fundarstjóra tvo
hreppstjóra ur sýslunni, sem eru
ákafir fylgismenn hans. Var því
ekki mótmælt.
Talaði sýslumaður því næst í
rúman klukkutíma, en setti fund-
arsköp á eftir. Var ræðan skemti-.
leg.
Ræða
Magnúsar Torfasonar.
Hann hóf mál sitt með því, að
segja, að hann hefði ekki átt von
á því, að nafn hans myndi verða
haft svo milli tannannia, út af
yfirlýsingu hans um samvinnu-
slit hans við Bændaflokkinn. —
Las hann síðan upp þessa tilkynn-
ingu sína, sem var á þá leið, að
hann hefði slitið samvinnu við
Bændaflokkinn, en síðan las hann
upp kvittun miðstjórnar Bænda-
flokksins, seím var þannig:
„Miðstjórn Bændaflokksins
hefir í dag veitt móttöku skrif-
legri úrsögn yðar úr Bænda-
flokknum.“
„Hér er nú töluverður munur
á,“ sagði sýslumaður; „ég segist
mig úr flokknum, og síðan kem-
ur Framsókn með svívirðingar-
gnein um mig á lokadaginn. ...
Ég hefði þó átt að kunna að
stíla úrsögn mína úr flokknum,
því að í slíku hefi ég æfingu ...
og kemur mér þetta því á óvart.
Ég sagdi mig úr Framsóknar-
flokknum í fyrra, og þá skildist
úrsögn mín; menn hefðu átt að
geta treyst mér til að skrifa jafn-
skilmerkilega úrsögn nú, ef það
hefði veríð meining mín.“
Upphlaup og hrindingar.
Nú heyrðist ámátlegt hljóð í
salnum, og litu allir á sýslu-
mann.
Dálítil þögn varð og ræskti
sýslumaður sig og tók ofan gler-
augun.
„Mér líkaði ekki í Framsóknar-
flokknum og mér líkar ekki við
Bændaflokkinn." ... Aftur heyrð-
JÓN I STÓRADAL
ist ámátlegt hljóð og frammíkáll.
„Viljið þér gera svo vel og
þegja?“ segir sýslumaður. Svo
ætlar hann að byrja aftur, en þá
kallar Jón í Dal fram í fyrir
honum og annar tekur undir. —
„Viljið\ pér pegj-a?“ segir sýslu-
maður enn, eða ég neyðist
til að láta yöur út.“ —
En framítökurnar og ámát-
legu hljóðin halda áfram. Sýslu-
maður vindur sér þá fram fyrir
borðið, kveður til tvo menn, og
töldu nú allir, að Jóni í Dal ieða
Svavari yrði. hent út, en svo
slíta samvinnu við Bændaflokk- j varð þó ekki. Sýslumaður vatt sér
inn, en þeir segja, að ég hafi sagt Frh. á 4. síðu.
Veizlnfarganið eodirtekið í Kaup-
mannahðfH í oær.
Nokkrir menn teknir fastir.
ElNKASKEYTl TIL ALÞÝÐUBL.
jD1 RIDlíIK krónprinz og Ing-
rid krónprinzessa komu til
Kaupmannahafnar í gær eftir
meira en hálfs annars sólar-
hrings sjóferð frá Stokkhólmi.
Kaupmannahafnarbúar höfðu,
svo tugum þúsuiida skifti,
flykkst niður að Tollbúðinni til
þess að sjá brúðhjónin stíga á
land og bjóða þau velkomin. En
enn þá miklu fleiri biðu báðu-
megin við göturnar, sem ekið
var um inn í bæinn.
Borgin var öll flöggum skreytt
og alstaðar dundu við húrra-
hróp, þar sem vagn brúðhjón-
anna fór fram hjá, en á milli
þeirra heyrðist öðru hvoru píp
þeirra, sem blöskraði fagnaðar-
læti þeirra konunghollu. Það
leiddi til þess, að nokkrir menn
voru teknir fastir af lögregl-
unni.
Um kvoldið var viðhafriar-
mikil átveizla í þinghúsinu,
Krist jánsborgarhöll, og voru
þar saman komin konungsf jöl-
skyldan, ráðherramir, ríkis-
þingsforsetarnir, alls um eitt
hundrað og fimtíu gestir. —
Kvöídinu lauk með því, að stú-
dentarnir hyltu krónprinzinn og
krónprinzessuna með blysför.