Bjarki - 08.01.1898, Blaðsíða 2

2
að leyfa okur á jörðum en á pen-
íngum.
Jeg vil þetta og ótal margt
fleira sem mint skal á ef friður
fœst. Því þó þetta sje lítið og
ekki nema ljelegar bætur á gamla
fatið, þá er þó lítil von til að fá
það, meðan allir skástu kraftar
landsins hamast á eintómu ríkis-
ráði hvenær sem þeir opna munn-
inn eða taka pennann. Hinn nýi
ráðgjafi ætti og að geta stutt það,
því ekki skerðir það rjett kon-
úngsins. Það mun verða kalsað
við hann eitthvað af þessu þegar
hann kemur, og einhvern tíma
kemur hann fyr eða seinna. Fram-
hjá honum komumst við ekki. En
vcl líklegt er að ýmsum hnútum
verði kastað áður, bæði sveita-
hnútum, hjeraðahnútum og lands-
hnútum. Þetta er ægilegt meðan
á því stendur, en »Verðið vel við«
sagði Njáll. »og mælið eigi æðru,
því að jel eitt mun vera — og
skyldi lángt til annars slíkst. Og
hversu sem þessum málum lýkur,
hverir sem sigra og hverir sem
falla þá mun gamla Island lifa það
alt og okkur alla, alla konúnga og
öll rfkisráð. Við getum því vel
talað um á hverju eigi að byrja
þegar jelið er úti. Þeim sem í því
standa, sýnist það dálítið dökk-
leitt. Hinum þykir það Iítils virði,
sem leingra verða burtu.
Þeir sem dálítið leingra líta ótt-
ast ekki þetta jcl, því það líður
hjá. Cleðílegt nýár upp á
þaðl
Brekku-Gulur.
— 1896 —
Eftir Þorgils gjallanda,
—o—
(Frh.)
»Jeg skal veðja, að það er eing-
inn annar en Guðbrandur í Brekku
þessi sem er fremstur; haldið þið
jcg þekki ekki kallinn og tilburð-
ina hans gamla Refs«.
Þeir fjellust á það hinir gángna-
mennirnir, sem stóðu á rjettar-
veggnum og biðu eftir liðinu heim-
an af bæunum, að það væri áreiðan-
lega Rcfur eins og Þorvaldur á
Þverá sagði.
Nóg var að gera á rjettinni,
skoða fjeð og draga sundur; frjetta
hvernig gaungurnar hefðu heppn-
ast; hvað margt fje þeir hefðu
fundið fram við Gljúfrá og þar á
drögunum. — Því fram að Gljúfra
hafði ekki verið farið fyrri í reglu-
lcgar gaungur; áður komu þar að-
eins við og við mcnn í eftirleit.
»Og þar var ræflllinn af Gul þín-
um Guðbrandur minn«.
Sigurður á Melum virti fyrir
sjer svipuna sem Guðbrandur hjelt
á meðan hann sagði frjettina; það
var auðvitað hann hafði sjeð þá
svipu fyrri en samt horfði hann
bara á hana.
»Hefur drepist þar úr hor?
Voru þar ekki fleiri ræflar?«
»Þeir voru fimm í sama staðn-
um allir undir sama hraunkambin-
um; tvær veturgamlar gimbrar, sem
Jón í Gerði átti, lamb úr Haga,
Gulur, og á einum ræflinum var
ekki hægt að sjá neitt auðkenni*.
»Alt í einum stað. . . Hefur
máske fent þar?«
«HeIst hjeldum vio að áin hefði
bólgnað upp og teft fjeð. — Þarna
undir kambinum var skúti og gott
skýli, þvf kamburinn beygðist nærri
í hálfhríng; þar datt okkur í hug
að fjeð hefði haldið til; rjett sunn-
an við — •— á eyrunum eru víst
snapir þángað til hleypur yfir þær«.
Guðbrandur þagði um stund og
virti fyrir sjer steinhnöllúng lítinn,
sem lá á milli þeirra Sigurðar; svo
leit hann beint framan f hann og
sagði:
»Þar hafa þær soltið 1' hel aum-
íngja skepnarnar. — — — Jæja,
þá þurfa menn ekki að hræðast
það leingur, að spreingja hestana
sína við hann Brekku-Gul. — —
Svona losna menn þó við marga
grýluna alveg háskalaust«.
Guðbrandur gekk burtu og fór
að svipast eftir kindunum sínum.
»Það er í honum argasta fýla
af því að missa þann Gula«. Sig-
urður á Melum hnifti í Þorvald á
Þverá um leið og hann talaði; en
Þorvaldur deplaði augunum á móti
og kýmdi til samþykkis.
Sjaldan hafði Guðbrandur verið
fátalaðri en á þessari rjett, og þótti
þó jafnan fremur þögull á mann-
fundum; en þegar búið var að draga
upp safnið bað hann vinnumenn
sína, að reka nú gætilega fjeð
heim og beita því um stund í
höllunum nokkuð fyrir norðan rjett-
ina.
Sjálfur reið hann einn heim-
leiðis og ljet klárinn stíga fót fyr-
ir fót.
Hann sá eins og í tcfra skugg-
sjá hvernig alt hafói geingið, Fyrst
var ekki ógaman að vita þennan
litla hóp renna til skýlisins á kvöldin
eða þcgar veðrið vernsaði, sæmi-
lega fult og kviðað; en svo kom
jarðbannið og sulturinn, húngrið
dag eftir dag, umhleypíngar og
skakviðri, alt vann að því sama,
að tálga holdið af þessum vesa-
língs hirðislausa hóp fram í ör-
æfum, þarna skamt norðan við Ör-
æfajökulinn. Framtakið og þorið
þvarr því meir, sem leingur leið á
vcturinn, fönninni hlóð niður og
frostið harðnaði.
Og svo eitt kvöldið þegar hóp-
urinn, undir forustu Guls, var kom-
inn í Skútann sinn eftir að hafa
tínt lítið eitt af hlauphæríngi í
skafrcnnínginum, þá brast á norð-
vestan kafald. Það var laung myrk
nótt, sem aldrei ætlaði að Iíða og
nöturlega bitur á litla hópnum, Um
morguninn í birtíngu kom hlaupið.
Hægt og hægt leið það áfram, hóf
sig hærra og hærra, færði sig nær
skútanum, aðeins örh'tið horn eftir
autt, hæst upp á kambbugnum;
rjett svo þær komust þar vel fyrir
kindurnar.
Þennan morgun var ekki að
hugsa til að komast neitt; Gulur
hafði ekki áræði til að leggja út í
vatnsflóðið, sem kom svona eins
og þjófur á nóttu, auk heldur þá
hinar kindurnar.
Svo fór hlaupið að frjósa, veðrið
að lægja og gerði bjart loft og
heiðríkt. Um kvöldið stirndi á ís-
breiðuna gljáandi í túnglsljósinu
helkalda ísana með daufu dauða-
fölu glotti, sem hneftu þær í her-
kví, ögruðu og lömuðu alvarlegir
og miskunarlausir.
Einmitt í staðviðrunum fyrstu
viku góunnar, þá kom ekki föl úr
lofti, en frostin voru ákaflega bit-
ur, jökulnepjan læsti sig gegnum
hold og bein; svona þjakað og
þjáð fje leggur ckki út á glerhál-
an ís þar scm fóturinn festir sig á
eingu, nær eingri viðstöðu. Og
hrollurinn jökulvatnið og dauðinn
undir.
En nú tók skerandi sulturinn
við einvaldinu, hægt, en þrotlaust
áfram, Iinaði aldrei til, slefti aldrei
tökunum. Fjeð fór eftir fyrsta sól-
arhrínginn að krafsa til mold og
mylsnu, ullarslæðíng og grjótmöl,
þefa af því, og svo — úrræðin
voru eingin önnur en að tína og
jeta, en húngrið stiltist ekki við
það, espaðist ef nokkuð var; ullar-
hroðinn var skárstur og mest. dægra-
dvöl við að tyggja hann. Næstu
nótt eftir náði Gulur sjer í hríslu-
brot, sem toldi í hálsullinni á annari
Gerðisánni, eftir það var lagt á
sprekagnirnar og laufmorið;- dálítið
af ull fylgdi með eins og eðlilegt
var. Daginn eftir byrjaði ullar-
átið, hver kindin át af annari og
fanst húngurkvölin loksins dvína og
sefast við það, en um kvöldið
veiktust þær allar, urðu afllausar og
magnþrota; bara húngrið vakti, með
eyrðarlausri laungun eftir einhverju
sem tönn festi á.
Svo lagðist Iambíð fyrir, Og þá
hver af annari. Loks stóð Gulur
einn eftir, mændi yfir ísgljána, upp
í hraun kambinn og seinast biðj-
andi vonaraugum upp í himinblám-
ann, rjett eins og hann vænti það-
an hjálpar í neyðinni. Þegar næt-
urnepjan kom lagðist Gulur niður,
hnipraði sig milli ræflanna, þar var
helst skjólið og yl að fá, —■ og
hægt að fá sjer ullartuggu.
Um morguninn brast miðgóubyl-
urinn á. Það var líksaungurinn
yfir Brekku-Gul.
»Kondu nú sæll Guðbrandur
minn«.
Guðbrandur hrökk Iítið eitt við
á hestinum, sem hafði lötrað 1
hægðum sínum framan götuna; tók
fremur þurlega undir við mcnnina
sem náðu honum; svo varð þögn.
»Ekki leist mjer á fjeð — ekki
er mörinn í þvi núna« sagði Bjarni
á Ytri-Á.
Og svo kemur líklega vesti vct-
ur, hjelt annar.
»Jeg set hestana á Guð og gadd-
inn og læt svo hrasla. Það
verður að duga með moðinu og
uppsópinu«. Gvendur í Hross-
haga ók sjer til í hnakknum eftir
orðin.
Guðbrandur leit hvössum augum
til hans, og Refur ætlaði að rjúka
á sprett.
»Láttu guð vera fyrir utan gadd-
inn og moðið; — jeg þöri að full-
vissa þig um að hann ætlar þjer
sjalfum að hafa vit og tilfinníngu
til þess að sjá þeim fyrir almenni-
legu vetrarfóðri. F.kki fer hann að
færa hestunum töðu þó þcír svelti;
það verða eingin kraftaverk tii að
fita þá — reiddu þig bara ekki á
þau nú á haustnóttum«.
»Þú talar eins og þú hefur trúna
°g guðsóttan til; — en jeg vona
samt til drottins. Mjer dugar ekki
trúleysið*.
»Hefurðu ekki sjeð titlíngana
falla úr húngri? Hafa ekki hest-
arnir fallið úr hor; og það oftar
en einu sinni, svo þú munir; þegar
vanrækt hcfur verið að gánga til
þcirra í tíma, eða þeim verið ætl-
að að gánga af; treyst verið á guð
og útigáng ? Og fjeð, sem ekki
finst á afrjett á haustin, drepst það
ekki oftast ? Nei, svona trú á guð
er ekki rjett trú nje góð. Pað
sýnir sig árlega að þessi trú er
bara skálkaskjól hugsunarlausra
trassa — jeg skammast mín ekk-
ert fyrir þó jeg sje á þennan
h á t t trúlaus«.
Með það rauk Refur á harða
spretti út allar götur.
»Og ekki hcld jeg fari að
spreingja klárinn til að skammast
við þennan helvítis sjervitríng, en
seinna skal hann fá að gri'pa í það
hjá mjer. Til trúarvíngls læt jeg
aldrei telja mig«.
En það var auðsjeð, að hinir
höfðu litla trú á því, að Gvendur
efndi það loforð, að láta Guðbrand
í Snjóbrekku grípa í hjá sjer, að
nokkru gagni.
Og Guðbrandur átti það þó skil-
íð; þeim hefði þótt vænt um et
einhver hefði lægt í honum dramb-
ið og sjerþóttann; en einginn í þeim
hóp vildi samt ráðast framan að
Guðbrandi.
Eftir þetta fór smám saman að
komast á loft sá orðrómur, að Guð-
brandur í Snjóbrekku þættist einn
vita alt •— og líka mesti trúvíng-
ull, á því gat hver þreifað sem
vildi. Það vár svo dagsatt; og
það versta var, að hann sjálfur gat
ckki þagað yfir því.
Bæarstjórnarkosning fór
hjer fram á Fimtudaginn var.
Kosníngu hlutu Stefán Fh.
J ó n s s o n kaupmaður (endurkos-
inn) og Þórarinn Guð-
m u n d s s o n verslunarstjóri, báðir
með 39 atkv. Kjörfundurinn var
vel sóttur og var þó hvorki gott
veður nje vegir.
þrettándakvöld
á Seyðisfirði.
í'rettándakvöld er ckki svo Iítil há-
tíð hjer á Seyðisfirði, svo að >ær mega
vara sig hinar, stóru skepnurnar. I
þetta sinn var kvöldið í öllum skrúða
si'num og sómdi sjer vel.
B a r n a d a n s i n n fór vel fram.
Konur hacarins höfðu boðið öllu únga
íólkiuu til dansleiks kríng um jólatrje í
Bindindíshúsinu cins og þær eru vai>
ar. Far kom um hundrað prúðbúinna