Bjarki - 22.01.1898, Blaðsíða 1

Eitt blað á viku minst. Árg. 3 kr.
borgist fyrir 1. Júlí, (erlendis 4 kr.
borgist yrirfram).
Auglýsíngar 8 aura línan; mikill af-
slátttur ef oft er auglýst. Uppsögn
skrifleg fyrir 1. Október.
BJARKI
III. ár. 3
Seyðisfirði, Laugardaginn 22. Janúar
1898.
Hvor segir sannara?
I jafn þýðíngarmiklu máli, sem
stjórnarskrármál okkar er, hef jeg
gcrt mjer far um það hjer í blað-
'nU’ e^'r því sem jeg hef mögulega
gefað og rúm hefur leyft, að
prenta upp þau orð annara manna,
sem jeg hef svarað eða rætt um,
svo lesendur mínir sjái sjálfir hvort
jeg skil þau rjett eða hermi þau
hlutdrægnislaust. 1'eir geta þá og
sjálfir dæmt málið og vegið rök-
semdir mínar. Á þennan hátt geta
allir þcir sem blaðið lesa gert
sjcr sjálfstæða hugmynd um málin
ef þeir hafa almenna greind og
vilja hugsa um þau.
Austri hefur valið gagnstæðu
aðferðina, til þess að einginn gæti
sjeð orð mótstoðumanna hans og
hefðu þvf ekkert annað að byggja
á en orð Austra. Og þegar hann
svo komst í vandræðin, þá hefur
hann hvað eftir annað sagt les-
endum sínum að Bjarki hafi sagt
hitt og þetta sem aldrei hefur
staðið í blaðinu og ritstjóra þess
aldrei komið til hugar að segja.
Jeg hef nú stundum verið að
leiðrjetta ósannindin, en oftast nær
hi f jeg treyst svo heilbrigðri skyn-
semi manna að þeir sæi þau sjálfir,
og aðeins látið mjer nægja að
benda á þau eins og t. d. í sein-
asta blaði >á lofgjörð Bjarka um
orðheldni dönsku ráðgjafanna«.
En Austri hefur sagt ýmisleg ó-
sannindi sem erviðara er fyrir les-
endurna að sjá, af því þcir geta
ekki rannsakað sjálf orðin sem
blaðið snýr út úr og ránghermir.
Eitt af þcssu eru
1 andshöfðíngja á þín j
s 1 ð a s t a um það, hvort stj
a r s k r á r baráttu okkar :
að vera lokið með frv.
V altýs eða ekki.
Rjarki hefur skýrt frá því -
en einu sinni að Iandshi fðíngi
lýst því í efri d. f umboði st
annnar, að það væri ekki n
lng hennar að kröfum okkai
stjórnarbótar ætti að vera 1
um ókominn tíma með þessu
''dur aðeins að frekari kr
fc!nV eAkki frá bcssu þí
?&.ty -
st‘iúð: **
-Samt hefur Austri margjapk
því að stjórnin hafi gert það að
skilyrði fyrir samþykt sinni á frumv.
að stjórnarbaráttunni væri þá lokið
um aldur og æfi. Auðvitað hefur
hann ekki getað sýnt einn staf
fyrir þessu uema skilníng sinn á
orðunum »en for Tiden endelig
Lov«. Og út yfir alt tckur ó-
svífnin þegar hann segir að landsh.
hafi haft þennan skilníng líka og
aldrei tekið hann aftur í efri d.
heldur hafi eftir boði ráðgjafans
sagt þínginu ósatt frá þessu,
og svo hafi lh. hagað svo orðum
sínum að hann ætlaði þínginu að
sjá gildruna.
Allir sem hafa lesið þíngræður
Magnúsar Stefensens munu nú víst
tregir ti! að trúa þessu að óreyndu,
því hvað sem segja má um hann
að öðru leiti, þá er það víst, að
fáir menn segja þar ljósara og ó-
tvíræðara meiníngu sína en hann,
og í sumar hefur honum einmitt
verið brugðið um, að hann hafi
verið fremur berorður heldur en
hitt.
lil þess að allir geti nú sjeð
hjer sjálfir hvor sannara segir
Bjarki eða Austri þá skal nú prenta
hjer orðrjett þá kafla úr þíngtíð-
indum sem um þetta mál hljóða.
Orð Ih. í neðri deild standa í
Alþt. B. 27. dálki og eru svo:
»Jeg hef umboð frá ráðgjafanum
til að lýsa því afdráttarlaust yfir,
að ef frá þínginu kæmi lög, er
geingju í þá átt, að ráðgjafinn
fyrir Island skyldi bera ábyrgð
gagnvart alþíngi á stjórnarathöfn-
um sínum yfir höfuð, eigi að eins
á brotum gegn stjórnarskránnni,
cg í öðru lagi að Islandsráðgjafinn
skuli mæta á alþíngi, fyrir hönd
stjórnarinnar, á Iíkan hátt og lands-
höfðínginn nú, yrði þannig lagað
frv. samþ. af alþíngi, og sem eigi
geingi leingra í kröfunum en hjer
var tekið fram, þá mundi því eigi
synjað staðfestíngar*.
Svo talar Ih. um kröfu stjórn-
arinnar til breytínga á 61. gr.
Stjornarskrárinnar og lýkur ræðu
sinni með þessum orðum:
»Jeg tek það aftur fram, að
komi fram og nái samþykki al-
þíngis frumv., er hafi að geyma að
eins þau tvö atriði, sem nefnd voru
hjer að framan, og ef eigi eru
teingd við það nein þau skilyrði
nje rjettargeymslur, scm gefi stjórn-
inni tilefni til að ætla, að hjer sje
aðeins um stundarfrið að ræða, en
ekkert verulegt hlje á stjórnarbar-
áttunni, þá má alþ'ngi vænta þess,
að slíkt frv. nái staðfestíng kon-
úngs«.
Þetta eru nú þau orð lh. á
þínginu sem Austri og aðrir hafa
bygt það á, að hann skyldi svo
ráðgjafabrjefið, sem þar væri sett
þau skilyrði að vjer gæfum upp
alla baráttu okkar um aldur og æfi.
Og þó orð lh. hefðu verið skarpari í
salnum en þau standa hjer, þá hefur
það aunga þýðíngu fyrir sjálft málið.
En svo kom málið upp í efri d.
og hafði þá á ýmsum stöðum kom-
ið fram sá skilníngur á orðum Ih.
að stjórnarskrárbaráttunni ætti nú
að vera lokið. Framsögumaður
meiri hluta nefndarinnar, sjera Sig-
urður Stefánsson tekur það því
ljóslega fram hve fávíslegt og ó-
hugsandi þetta sje. Orð hans eru
prentuð í Alþt. B. 464. dálki og
hljóða svo:
»H. 5. kgk. þm. (J. A. IJ.) tók
það fram, að yfirlýsíng hæstv.
landsh. frá stjórninni hefði fylgt
það, að þetta væri fullnaðarúrslit
stjórnarbótarinnar. Jeg heyrði
hæstv. landsh. aldrei segja, að
þíngið mætti ekki hreyfa þessu
máli framar, heldur aðeins að
það mætti ekki gera frekari
kröfur í þetta sinn. Hvernig gæti
líka stjórnin múlbundið svo þíngið
um allan ókominn tíma, að það
krefjist eingrar stjórnarbótar fram-
ar? Sli'kt væri sú fjarstæða, sá
kjánaskapur, að stjórninni getur
ekki hafa komið slíkt til hugar.
I3ví þó frumv. þetta væri nú sam-
þykt fyrirvara- og skilyrðalaust cr
það eingin viðurkenníng frá þíngs-
ins hálfu um, að það ætli aldrei
framar að hreyfa sig í sjálfstjórn-
armálinu.
Á næsta þfngi eru ef til vill
allir aðrir menn, og það er ó-
mögulegt fyrir okkur að binda
fyrir munn þeirra, þótt vjer hefð- ,
um viljað. þetta er því sú fjarstæða,
að mig furðar á því, að nokkur
maður skuli koma með slíkt fyrir
h. Ed. í alþíngi lslendínga*.
Í’essi orð sjera Sigurðar eru
einmitt það sem landshöfðíngi vitn-
ar til hjer á eftir. Hann sjer að
þíngmenn eru komnir hjer í rifr-
ildi út af orðum hans sjálfs í neðri
d. og vill nú taka af öll tvímæli
hver skilníngur jieirra sje og eigi
að vera. Hann biður því um orðið
litlu síðar, og ræða hans er svo í
heilu líki: (Sjá sama stað, 467. dálk).
»Af því að mjcr skilst vera á-
greinírigur um innihald orða þeirra
og þýðíng, sem jeg talaði í h. Nd.
( umræðunum um þetta mál, við-
víkjandi fullnaðarákvæði þessa frv.,
vil jeg til skilníngsauka taka fram,
að jeg ætlaði mjcr að segja hið
sama og h. framsögum. (S. St.)
hefur sagt, að fyrir þetta þíng yrði
frv. að vera fullnaðarúrslit: »En
for Tiden endelig Lov«, þannig, að
í frv. væri ekki bætt neinu nýu
ákvæði, og því mættu heldur ekki
fylgja nein skilyrði, hvorki 1' þíngs-
ályktunarformi nje frumvarpsformi,
er sýni, að þíngið álíti þetta frv.
aðeins bráðabirgða- eða millibils-
lög, en ætli sjer að halda fram
óðara en þetta er feingið kröfum
um fleiri og frekari breytíngar á
stjórnarskipuninni.
IJvor segirnú sannara
Austri eða Bjarki? Hvern-
ig gat landshöfðínginn á nokkurn
hátt hrundið betur þessum mis-
skilníngi, en með því, að taka það
fram glögt og grsinilega að hann
vildi sjálfur hafa sagt einmitt það
sama og sjera Sigurður Stefánsson?
Hann segir því beint og ótvírætt
að það sje beinlínis hlægilegt að
hugsa sjer, að stjórninni hafi kom-
ið til hugar að binda hendur þíngs-
ins og að það sje furða að nokk-
ur maður á alþíngi skuli mæla slíkt.
»En for Tiden endelig Lov«
leggur landsh. auðvitað rjett út, og
þó hann sjc á móti málinu sjálfur
eins og hann sagði berlega í neðri
d., þá fer hann hvorki með heimsku
nje svik til að hnekkja því, eins
og Austri sýnist ætla. Það er
öldúngis þýðíngarlaust hvort lands-
höfðíngi hefur sjeð þetta sjálfpr
eða stjórnin bent honum á það,
því hann gat vel sagt að svona
væri skilníngur stjórnarinnar en
svona v-æri sinn. Þetta sagði hann
ekki, en scgist beinlínis sjálfur
hafa viljað segja þetta.
hetta er nú aðalvörn
Austra móti flokki Valtýs.
Nú geta allir sjeð hye
merkileg hún er.
Leyndarlyfjasvivirðingin.
Brama lifs elixir.
Þá crum við komnir að Bram-
anum; þessu mógræna samsulli sem
við höfum drukkið svo margar
tunnur af og gefið svo margar þús-
undir króna fyrir. Jeg þarf ekki
að lýsa honnm svo ítarlega því
hann þekkja allir og hafa lesið um
þann undrakraft sem honum fylgir