Bjarki - 22.01.1898, Blaðsíða 3

Valdimar Petersen frá Friðrikshöfn,
sem nú situr í Kaupmannahöfn sem
stórríkur gullkonúngur og lifir þar
í »vellystíngum praktuglcga« af
auði þcim scm Kínasullið hefur
dregið í vasa hans úr buddu al-
menníngs — hann hefur nú sent
Bjarka afarlánga lofgjörðarrollu og
kynstur af alskonar vottorðum, sem
hann biður um að þyða á Jslensku
og láta fylgja blaðinu tvisvar sinn-
um til alira kaupenda, auðvitað
alt fyrir góða borgun.
Þó ritstjóri Bjarka sjái það fyrir
að öilu þessu endemi gcti því
miður orðið stráð út um landið
þó Bjarki geri það ekki, þá vill
hann þó aungan hlut í þessari tál-
veiði eiga, og eftirlætur það þeim
blöðunum sem þykir slíkt heiðar-
legt og sæmilegt. Það er auð-
vitað hart aðgaungu fyrir fátæk
blöð, eins og hjer eru á okkar
landi, að fleygja frá sjer mörgum
hundruðum króna; en ærlegt og
dreingilegt væri það, að þau tæki
sig öll saman um að auglýsa ekki
slíkt og að kaupmenn og bóksalar
tækju sig eins saman um að selja
. eða útbreiða ekki þess háttar flug-
rit. því allir vita að alþýða cin
má borga allar þessar auglýs-
ingar og fiugrit, sem munu nema
nú að minsta kosti 6—7 þúsund-
um króna á ári. Þetta er ekki ó-
Iaglegur skattur á alþýðu og henni
er það lítil huggun þó það fari í
vasa blaðanna. En þó blöðín láti
ginnast af peníngunum til að flytja
alrnenníngi þessa tálbeitu, þá er
þeim sjálfrátt að vera ckki að
halda lofræður yfir kynjalyfjum,
i>að gerir ílt verra, en bætir
ekkcrt úr fyrir þeim og þeirra
aðferð. Það þýðir ekkert lyrir
neinn blaðamann að ætla að telja
okkur trú um að þeir flytji þessa
ólyfjan af sannfæríngu; við sjáum
allir glóra í skildíngana gegn um
dulurnar og ræðurnar svna einmitt
betur en alt annað að ritstjórarnir
hafa vonda samvisku sem þeir eru
að reyna að breiða yfir Meira um
þetta síðar.
Harmagrátur Austra.3
Lesi mcnn nú með eftirtekt og
athugan. Hjer er mikið að læra fyrir
viðvanínga, því ettirfylgjandi pistil
til Bjarka, síðasta svarið í stjórnar-
skrármálinu, skrifar elsti ritstjóri
landsins, meðútgefandi Fje-
lagsritanna, trúmaðurinn og
ættjarðarvinurinn cand. phil.
Skafti Jósepsson. Pistillinn er
svo 1' heilu líki:
»Bjarki garmurinn
hefir frá því fyrsta verið mesta af-
styrmi, og Iiðið af andlegri ryrn—
unarsótt, og með aldrinum
hefir sóttin aiitaf elnað. Dýpra og
dýpra hefir hann sokkið. Aumíngja-
legri, fyrirlitlegri og svívirðilegri,
hefir hann viku eftir viku komið
frá fóstra sínum, og nú síðast
virðist hann vera kominn á ,,Ó-
ráðs-stigió”, og mun hann þá
vera lángt leiddur.
Ræfils Bjarki! Veslings
ritstjórinnU
Hjer væri vandi við að bæta,
svo hvorki breyttist bragð nje
ilmur.
Manslát.
Á Sunnudagsmorguninn var andaðist
hjer í bænum Ketill Jónsson sem
ieingi bjó að Bakkagerði í Borgarfirði
og síðast á Lórarinstaðaeyrum hjer í
firðinum. Hann var fæddur 1816 og
varð því 81 árs að aldri og hafði verið
myndar og greindarmaður. Börn hans
eru Bjarni Vopnafjarðarpóstur, Stefa-
nía kona Magnúsar Sigurðssonar pósts
og frú Jóhanna ekkja Finnboga heitins
veitíngamans og Jón sem nú er í
Ameriku. Jarðarförin fór fram 1' dag.
Almenn veikindl eru hjer nú
víða um svcitir, bæði á Hjeraði, eins
°g getið var í síðasta blaði, og eins
hjer í bænnm og um alla fjörðu. Það
er mest vont kvef, þrálát hálsbólga
°g fi- °g hafa margir átt leingi í því
og sumir legið rúmfastir. Veikin er
ekkert í rjenun enn þá.
Fiskur er hjer nógur á djúpmiðum,
núna eins og í fyrra og er hörmuiegt
að hafa ekki gufuskip til að sækja hann
á. Hann lá þar í allan fyrra vetur og
eins er enn, en þó bærilegt veður sje
(>á er bað altaf hin mesta áhætta og
voða Ieikur að sækja hann þángað á
opnum bátum um þennan tíma, en
allir sjá hjer giögt hvílíkum auði hjer
mætti ausa upp úr sjónum á vetrum
ef gufuskip væru tii.
Fiskurinn sýnist vera hjer úti fyrir
öllum fjörðum, því menn sem komu í
gær úr Mjóafirði segja hann eins þar.
í síðasta blaði gleymdist að geta
þess að Prinscssa Viktoria kom að
norðan Sunr.udagsnóttina 8.—9. þ. m,
Skipið fór hjeðan á Sunnudagskvöldið
suður á firði á leið til Hafnar.
Með því kom sú fregn að Eyjafjörð-
ur væri fullur íaf síld, en þar skorti
bæði salt og tunnur til að taka á móti
henni, svo hún varð þar af leiðandi að
litlu gagni. Sagði Jón verslunarstjóri
Stefánsson svo, að sig hefði lángáð til
að snúa þegar um hæl híngað austur
eftir salti, tunnum og veiðarfærum, sem
nægtir eru af hjer eystra, en hefði
ineð áungu móti þorað að hefta svo mjög
ferðir skipsins, en sárt þótti honum og
öðrum að eingar fregnir skyldu hafa
komið að norðan um þetta áður skipið
fór norðnr hjá, því þá hefði vcrið auð-
gefið að færa þángað norður alt sem
þurfti.
SKRÍTLUR.
Einu sinni mættust þeir á götu Jón
pína og Ólafur ræðumaður. Þá segir Jónr
«Sælir verið þjer Ólafur minn! þjer
munuð nú altaf vera að halda ræður
öðru hverju?«
>0’það er nú pínulítið*, svaraði
Óiafur.
Stí skylda hvíldi á lærisveinum lat-
ínuskólans, alt þángað til fyrir fáum,
árum, að þeir urðu að fara í kirkjuna
annanhvern Sunnudag. Lessi siður
var ekki vinsæll meðal piltanna og lá
það orð á að menn reyndu með öllu
móti sem þeir gætu að komast hjá
kirkjugaungu. Vissasti vegurinn til
þess að sleppa var að fara til læknis
og fá hjá honum vottorð um að maður
væri eitthvað lasinn svo kirkjugángan
gæti orðið að skaða. Lessi vegur var
þó ógreiður og gat auk þess misheppn-
ast. Hinn vcgurinn var að fara til um-
sjónarmansins, Jóns gamla Árnasonar
og biðja leyfis að verða laus. En þar
var heldur ekki við lambið að leika
sjer sem Jón var, og væru margír bún-
36
33
a3 eiga börnin þarna fyrir norðan hafði hún aldrei kynst öðr-
um hvíldardögum, en þessum ákveðnu níu eftir hverja barns-
för.
1 egar hún þvf staklraði í höfuðborginni á leiðinni til nýa
brauðsins, vakti hún oþaegilega undrun f þeim liúsum þar sem
Vilhelmina Lindemann hafði skinið úng og upprennandi fyrir
fjórtán árurn. Allir voru {>ar að vísu orðnir fjórtán árum eldri,
en hennar ár hlutu að hata verið voðalega laung.
Það var nú reyndar ekki svo mjög undarlcgt þó fegurðin
væri horfin eftir-að haia átt átta börn, og cftir þetta einmana-
lega líf í kuidanum norðurfrá. En að nokkur maður gat
orðið svona allur annar í sál og sinni, {>að hcifðu vinkonur
hennar samt aldrei getað hugsað sjer að væri mögulegt.
Hún hafði verið fram úr skarandi listgefin, — ekki að því
leiti að hún hefði feingið svo ákaflega mikinn iærdóm ( list
sinni, heldur var hún það að eðli og náttúrufari, •— draumfángin,
höfðu menn kallað það í þann tíð, og meint með því eitt-
fivað fíngert og ljc-tt «cm hóf sig upp yfir iivcrsdags líflð.
Nú hlaut hún áreiðanlaga að vera orðin ákaflega trúuð —
trúvíngluð; það var eina ráðníngin sem vinkonurnar gátu
fundið á því hve niðurbæld hún var orðin og uppburðalaus og
á því, með hvíhkum óhug ng óró hún flýði aila músík meðan
hún stóð við í borginni
Undir eins og hún var komin á nýa prestsetrið tók hún til
starfa með hvíldarlausum ákafa; og'á því gat verið full þörf
meðan alt var að komast í |ag. £n síðar meir, þegar nóg ve r
oicið til af öllu og búsyslan gekk sinn jafna, vana gáng, {)á
hristl presturinn stundum höfuðið þcgar hún gekk um stofuna
rU ddhúsið til þess að þjota upp stigann, án þcss að stama
án þcss að vita til hvers luin ætlaði upp á loftið.
um -1,na ht*a> fljttu þjcr c-kki svcna mikið« sagði hann þá stv.i d-
garnní; það sómir vel prestkonu að sitja tígulcg og savma
" ’ stofl' sinni.«
m jcg strax, Daníel!.« svaraði hún og lcit til
Augu hennar voru cin af þcssum kvíðafuliu
áa á hvítunni.
Já nú ker
Cið _______ V,,.
dckkbrúnu augum, með blálcitum pcrlumóður gljáa
hans um kið.
rins og hjá honum sjálfum — þróuðust í ómeinguðum sönnum
kristilegum anda.
Spillíngin og agaleysið sem þutu nú upp eins og íllgresi
lijá stórþjóðunum sóru sig alstaðar í ættina og sýndu hið ná-
komna samband sitt við ýmsar af þeim hugmyndum, sem hann
i andvaruieysi æsku sinnar hafði fagnað eins og framförum og
fulikomnun mannkynsins. En aftur á móti hafði hans víðtæka
þekkíng hvergi getað fundið t pólitík, bókmentum eða þjóðlífi
mcntalandanna c-itt einasta dæmi upp á, að nokkuð gott -—
nokkuð gott til frambúðar, hefói stafað af þessum svokölluðu
fögru og mannúðlegu hugmyndum, sem menn hins nýa tíma
voru vanir að skreyta sig með.
Llann sá það smám saman hvernig hvert nafnið á fætur öðru
var maðksmogið — uppjetið innan og útholað, og hvcrnig
hver einasti maður og kona, sem hinar nýu hugmyndir festu
rót hjá, voru eitthvað veil, þegar nánara var að gætt, og þá
skildi hann [>að, að kristindómurinn var sá eini jarðvegur, sem
framtíðin gat þróast í, og að frávillíngunum og þráakindunum
varð að safna saman í eina stcrka og lifandi kirkju undir aga
krossins.
Og hinir síðustu tímar höfðu sýnt honum, að alt það, sem
Lanr hjelt áður að einúngis ætti heima lángt úti í Norðurálfu,
það hafði læðst inn 1' landið án þess nokkur tæki eftir, og
rak svo alt í einu upp höfuðið hrokafult og óskansmfcilið.
Þctta hafcói hann sjálfur reynt í sinni eigin sókn.
Þegar hann yar nýkominn tii brauðsins spurðu þeir hatm,
hvort hann vildi ekki komast á þíng; en hann svaraði nci; hann
vildi þacj ekki þá. Og allir bændurnir sögðu, að það væri
injög lciðinlegt.
En þreira árum seinna var hann orðinn sannfærður um, að
það væri skyida hans, og svo bauð hann sig fram til þíngs,
])ukurslaust og einarðlega, án þess að efast um að allir vcldu
sig. En til kjörmanns fjekk hann aðeins citt atkvæði, og
ckkcrt til stórþíngsins.
Hann varð í fyrstunni svo steini lostinn, að hann gat ekki
stra'x átta-ð sig á hvernig í þessu gat legið — og honum varð