Bjarki - 12.02.1898, Qupperneq 3

23
riku all cndilángt sumarið. TJar þurfti I
stór uppgrip, því rnarkáfturínn var að !
kalla tómur áður en gufuskipin komu; 1
á sumrin er óhægra að gevma fiskinn
ög dvrara og því voru gufuskipin ágæt
f'l að koma bonum fljótt á markaðinn.
Aðferðin reyndist rjett útreiknuð. Gufu-
skipin hafa gefið útgerðarmönnum sín-
um milljón ofan á milljón og löndunum
pægilega 0g góða fæðu fyrir hálfu
nunna verð en áður tíðkaðist. Áráng-
Unnn hefur auðvitað verið sá að fiski-
gufuskipin hafa þotið upp í hópatali
síðustu árin við báðar strendur Atl-
antshafs, og eitt skoska blaðið sagði i
kaust að fiskifloti Bretaveldis hefði
í'ukist meíra á síðustu 5 árum en á
5° árunum næstu á undan, og nálega
alt saman gufuskip, (92<>/n).
Bað var því ckki svo undarlegt þó
okkur Íslendínga óraði fyrir þyðíngar-
uukiili nýbreytni í fiskiveiðunum þegar
v'ú sáuin trollaratíotann breska hjer
r'r ströndum okkar. Hann var ekki
' fnilegur fyrir báta okkar og þilskipa
^ænur. En þó mönnum brigði í svip-
'nn> þá sýnist það ekki hafa haft nein
veruieg áhrif á þjóð eða þíng. Lík-
lcga hafa menn huggað sig með því
að þessir Trollarar veiddu aðeins lúð-
ur og kola, en fleygðu þorski og ýsu
1 sjóinn aftur eða seldu bátamönnum
hann. Hatrið við trollarana var því
ckki af því að þeir veiddu heilagfiskið
°k kolana heldur af því að þeir spiitu
aðalatvinnu sjómanna landsins með því
að spilla fiskimiðunum.
hrá skammsýnu sjónarmiði gat þetta
verið mjög eðiilegt, en aðeíns frá ör-
skammsýnu Hefðum við vitað að
kolagemgclin var mjög þorrinn við all-
ar strendur Evrópu og Ameríku og
varla eftir nema grunnin við ísland og
b æreyar, þá hefðum við getað sjeð það
1 hendi okkar að þess er skamt að
bíða að við fáum aungu minni flota á
! þórskamið okkar utan landhelgi en
j við höfum nú á kola og lúðustöðvun-
um. Syo í rauninni voru skotar að
eyðilcggja sínar eigin fiskistöðvar í
Farcaflóa áungu síður en okkar. Við
gctum kannske veitt þorsk á okkar
gömlu fiskimiðum utan landhelgi eitt
eða 2 ár enn þá, en hitt er jafnvíst að
Bretar, í'jóðveijar og Danir eru nú að
búa út gufuskipa flota á Þorskveiðar
við Færeyar og ísiand, og er ekki
líklegt að við verðum lausir við þann
flota meðan þorskurinn hrekkur.
Það cr sagt að ýmsir skoskir troll-
arar hafi síðastliðið sumar 'hagnýtt sjer
þorsk og ýsu, og litist svo vel á það
að Skotar muni strax snúa sjer að
þorskinum, þegar kolinn og lúðan erf-
iðast, og gera tilraunir þegar í sumar.
Afarstórt fjelag á Vestur-Þýskalandi,
sem á 15 milljónir stofnfjár, hefur
híngað til veitt mest við vesturströnd
Norðurevrópu. í fyrra vor reyndi það
við Noreg, en varð að hverfa þar frá
og sögðu þá norsk blöð að Þjóðverj-
arnir ætluðu nú að leita á stöðvar
Breta við Færeyar og ísland. Pað
fjelag kvað vciða bæði með vörpum og
línum.
Loks eru Danir farnir af stað. Auk
f riðrikshafnarfjelagsins, scm heiur veitt
hjer við land um nokkur ár, ér nú
myndað nýtt fjelag og skýrir »Politikcn«
frá því 12. f. m. að fjelagið ætli að
byrja með 200,000 kr. stofnfje vg senda
híngað í sumar 3 gufuskip sem veiða
með botnvörpum og 12 seglskip með
litlum gufuvjelum í, líkt og Friðriks-
hafnarfjelagið hefur haft. .Politiken.
segir að þessar 12 skútur ætli að vciða
með línum, svo þær eru scndar eftir
þorski.
Hjer verður þá farið vcl af stað í
kríng um strendurnar hjá okkur í sum-
ar, og þó líklegt að betur blaeði síðar.
Það má nú hugsa sjer að bátar og
þilskip geti haldið áfram að stunda
veiði sína eins fyrir þessu, því ýmsir
menn hafa sagt bæði á þíngi og í blöð-
um að þilskip og bátar stæðu aungu
ver að vígi en gufuskipin, hvorki með
að afla fiskjarins nje að koma honum
á markaðinn.
Hvorugt er satt. 10 menn á gufu-
skipi veiða 20 sinnum meira en 10
menn á bátum eða þilskipum. Kaup-
gjald háseta á gufuskipunum er því
sama sem ekki neitt, en það er aðal-
atriðið á bátunum og þilskipunum.
Gufuskipin veiða slíka mergð af fiski
að hver heilskygn maður hlýtur að sjá
að verð hans muni falla að mun þegar
lagíð er komið á, eins og það fjell á
lúðunni þegar þau fóru að veiða hana.
Af því nú yufuskipin brúka aðeins
iítinn hlut af fólki til móts við bátana
og þilskipin í samanburði við fiski-
mergðina, þá er lítill vandi að sjá að
bátarnir og þilskipin sem ciga nóg
meá að fljóta ofan á nú, muni skjótt
verða undir þegar verð íiskjarins fcll-
ur, og að gufuskipagrúinn felli verðið
efar víst cinyinn.
Svona er útlitið frá mjer að sjá.
Jeg vildi óska að cinhver gæti sannað
mjer og öðrum að þetta væri rángt
sem hjer er sagt, því það er svo
hörmulegt að manni blöskrar.
Við skulum nú líta snöggvast á af-
leiðíngarnar af þessu og þá hvað gert
hefur verið til að ráða úr vandræðunum
og hvað gera þarf.
Það gerum við í næstu grein.
r3riðjudaginn 8. þ. m., andaðíst
hjer í bænum, frú JÓhanna
Rasmussen, kona Andrjesar
kaupmans Rasmussens.
Jarðarfórin fer fram, að forfalla-
lausu, l’riðjudagínn 15. þ. m., kl.
11 fyrir hádegi.
Spursmál.
Er ekki 1 y f s a 1 i skyldur að vera á
sínum stað eður hafa mann sem þekk-
ir lyfin og gctur afhent þau?
Og varðar það ekki við lög ef hann
vanrækir slíkt ? Og hvernig á þá að
haga sjer? i9X.X>8.
Svar: Eftir erindisbrjefi sínu dags.
25. Febr. 1824 er landlæknir s.kyldur
til að sjá um það meðal ‘ annars að
lyfsalar hafi hæfan aðstoðarmann sem
geti annast lyfsöluna ef lyfsali er sjúk-
ur eða fjarverandi. En skyldan
til að vera á »sínum stað« getur eftir
hlutarins eðli ekki farið fram úr því, að til
hans vcrði náð á skammri stund.
Kvartanir yfir lyfsölum sendast land-
lækni eða yflrvöldunum.
Jeg datt ofan á auglýsíngu í Bjarka
3. árg. nr. 5, frá Björgu Jónsdóttur á
Seyðisfirði þar sem hún auglýsir greiða-
sölu. Mjer dettur því í hug, Bjarki
sæll, að spyrja þig um. hvort það sje
ckki kona Jóns Kristjánssonar frá
Skálanesi sem býr nú á Seyðisfjarðar-
öldu í sínu nýja húsi er jeg hefi.heyrt.
nefnt »Skildínganes«. Sje svo, þá vil
jeg spyrja þig hvort Jón sjálfur, þar
cð kona hans auglýsir, sje gerður ó-
44
betta ekki halda, kæri faðir, að jeg sje að segja þjer
1 ^eSS að monta af sjálfum mjer. Hjarta mitt er sann-
aranSs sém' hefuff ^ ^ af auðmJnkn Þ^kkl^ti til skap-
, ’ A ndð slnm geeitt veg minn svo lángt' en jetr
varð að geta um þetta, til þcss að skýra alt málið,& cins og
jeg hreinskiln.slega og með oruggu vonartrausti lcgg það
a Þltt: vald. Pessi aðsteðjandi ófögnuður sem hefur verið svo
íáTðSargUl! -hÍnnÍ hJartkæru Gabrielu minni, hefur heldur ekki
' hana sJálfa f'ldúngis ósnortna. Jeg get, því miður, ekki
k ,, .Wer með f^llum sanni, að sú kona, sem jeg bið þig sain-
j •> IS fil að gánga að eiga, sje að fulln og öllu trúuð í sann-
, a °g einfeldni. Jeg varð undir eins var við þetta strax f
þcttaTÍ ^ kunn'nSsskaP okkari cn það var svo fjarri því, að
hin ák r , m'S frá hennl’ að Jeg Sat mikln fremur hugsað að
töluvcrðu i á’- SCm ÞCSS' kona vakti hJá mjcr- hafi jafnvel að
^tuðlað að h - stafað af Þeirri innilegu ósk minni, að geta
sál svo - T !!'' að náðarinnar ljós mætti finna lcið að þcssari
frá öndvr”r Lr 3f guði &crðri' samtöl okkar hafa altaf
i:m, SCmC'fC,11 . aft alv'örublæ og það eins mitt í sjálfum glaumr,-
v.stum fyrst 8jlr hinum veraldlegu samkvæmum scm við kynt-
gera neina beina n -iafnframt að j('fí eðlilega varaðist að
tdraun til að sni.a l.enni, scm hcfði aðeins
, . ---- þu vcisi, ao vantrv; » r ,
tímum orr f , , Uln er svo auðug af á cllum
og scm ,err gat hugsað ..
þeirra fvlm'ö.u ■ ?. , . , A „ Jei að þtss.r fiændur ig
> d ’ytgmskar hefðu hvíslað flcstum *
kí»nnske óha»tt a , » , A ,, , dð henni. Og mjcr cr
*em Je! ft f* ’ ^ 1,3 anKlnndargcð cg sú geðró,
■svo óS] art r mcð .fcnnan hluta minn af háðúng frclsarans, sem
Ktuðlaö tii 5 aus,ð >fir játcndur hans á þessum dögnm. hafi
vjelabrögð álit hcnnar á mjcr< tírátt fvr'r alla klæhi og
tal, bað hana f ,nnar> $vo að l>egar jeg í ga-T, cftir lángt við
hún sína hönd -Slðasta Slnn að Refa ákveðið andsvar, þá lagði
* J’íer eruð hó «•' m'na °s saSði Þeasi orð með hrærðri rödd :
J a sem jeg hef mest trausttil,-jegvil hcvra yður tiU.
41
haldið í lífi hans, miklu fremur heldur en prcstverkin. En
ávítur vir hann ekki hræddur um fyrir það, hvorki frá guði
nje mönnum, því nú þekti hann söfnuð sinn til botns. Hann
vissi að sóknarmenn hans voru forhcrtir og fullir sjálfsþótta;
það sem þeir þurftu með til að kenna hins rjctta húngurs og
þorsta eftir orðinu, var ekki sá Iiinn vinsæli og mildi hirðirinn;
þeir þurftu miklu, miklu fremur að hafa öflugan drottins þjón.
scm gat tekið í lurginn á þcim, og bugað þrályndi þeirra.
jþess vegna hafði hann hlýtt, og hlýddi með góðri samvisku
þeirri innri köllun sinni að gánga fram á aðalvígvöllinn, og
fylkja sjer undir merki drottins smurða við hlið hinna bestu
manna þjóðarinnar og taka óskelfdur móti áhlaupunum.
Og þess var hann svo fullviss með sjálfum sjer, að ekkert
hatur, — ekki einu sinni minsta fyrirlitnfng á hinum lægri
stjettum, scm voru aðalundirblásturinn að anda nútímans, gat
haft áhrif á hann. Því hlutdcild sinni í bændadýrkuninni á æsku1
árunum liafði hann hvorki gleymt nje afneitað. Hana játað^
hann fyrir hverjum sem hcyra vildi. Og hann bætti því við
að einmitt þess vegr.a — einmtt af því, að hann hafði sjálfu
átt sinn fuilan hlut í hreyfíngunni áður en henni var ránghverlr
aliri saman af samviskulausutn forustuskúmum, þá var hannt
hannske bctur en nokkur annar maður fær um, að greina það
rjettmæta frá því skaðvænlega í allri stcfnu aldirinnsr.
Þegar á cndanum tækist að hrífa hina vcslíngs afvegaleiddu
þjóð úr klcm vondra æsíngamanna, þegar allur þcssi svívirðilegi
áhlaupshet gc-gn öilu háu og heiiögu hafði loks hlaupið sig
tir háisliðnum, á þeini guði, scm lætur ekki að sjer hæða
O! þá s'kyloi einginn leggja sig eins fram og hann til að græða
sárin, tii að veita ásjá hinum auðmjúku, gleyma og fyrirgefa.
En cnnþá var stríð og styrjöld; ennþá hljómaði raust drott-
ius til hermanna hans: berið ekki sverðið til ónýtis. Og þegar
liann svo þandi út bijóstið og mætti sínum eigin einarðlegu
cii kkbiáu atgum í sjtcglirmm, og hugur hans hvarflaði aftur að
því, sem hafji orðið nfilli þeirra hjónanna áðan í stofunni, þá
gat hatin ekki varist því uð brosa aftur. Nú fanst hoiuim
[ictta c'kkcrt annað cn helber hjegómi. Og hann hjet sjer því, að