Bjarki - 26.03.1898, Blaðsíða 2

46
ITaldór Daníelsson hyggar
bátana góða enn, eins góða og
þilskipin og alt of stórt stökk til
gufuskipa.
Guðjón Guðl. vill láta land-
búnaðinn sitja fyrir, því hann sje
hollari til frambúðar og jarðabœt-
ur taki menn ckki með sjer þó
þeir fari úr landi, cn það geti
þeir gert við skipin. Annars finst
manni á ræðum þess þíngmans cins
og sjávaratvinnan iifl aðeins á því
að sjúga blóðið úr landbúnaðinum,
með því að laða fólk til sín frá
sveitabændum, og því var hann
meðmæltur gufuskipum, ekki af
því að hann vildi ekki helst að
þau væri burtu líka, heldur eftir
reglunni »af tvennu illu taktu það
skárra«, því manntetrið greiddi at-
kvæði eftir sem áður móti gufu-
skipunum af þvt' að bátarnir væru
enn góðir víða. Hann var þá bú-
inn að gleyma því aftur að þeir
voru allra mannfrekastir af öllu.
þórður Thoroddsen sagði
meðal annars þetta: »Jeg er
þeirrar skoðunar, að á næstu ára-
tugum breytist veiðiaðferðin ekki
svo að fiskiveiðar verði ekki að
mestu stundaðar á opnum bátum<.
Tryggvi Gunnarsson vildi
ekkert við gufuskip eiga, við vær-
um aungu bættari með þeim; við
ættum aðeins að efla þilskip af því
þau veittu svo mörgum monnum
atvinnu.
Lesi menn saman ræður þeirra
Guðjóns og Tryggva, það er góð
skemtun.
Sá eini maður, sem talaði í
þessu máli með þekkíngu og fram-
svni, var Dr. Valtýr Guðmundsson.
] Iann barðist af öllu afli fyrir
gufuskipastyrknum við hvert tæki-
færi sem hann gat náð í og færði
til allar aðalástæðurnar, sem hjer
hafa verið taldar í þessum greinum,
þar á meðal þá, að fiskiþjóðirnar
væru nú allar að losa sig við þil-
skipin.
Kn það kom alt fyrir ckki.
Nefndin sem sctt var í fiskiveiða-
málið lagði það til við fjárlaga-
ncfndina, að veita lán til þilskipa
og þegar Dr. Valtvr reyndi til að
koma gufuskipunum inn á fjárlögin
fjckk hann eina 4 —fjóra — menn
með sjer.
I’að er þó ekki meiníng mín að
drótta að mótstöðumönnum gufu-
skipanna að þeir hafi gert þetta
af illum vilja, að undanteknum þeim
Guðjóni og Tryggva. En þekking-
in á því sem fram fer í kríng um
okkur er dæmalaus. Og árángur-
inn verður sá af öllu þessu að
útvegsmenn á Islandi eiga lítils liðs
að vænta af þínginu meðan sömu
menn sitja þar eins og nú.
Hjer verður því hver að arka
á eigin spítur.
Niðurlag.
Kafli úr Brjefi
frá
merkum bónda í Inn-Eyafirði,
“/7-98.
þó jeg sje mánna latastur að
skrifa, þá lángar mig þó til að
senda yður nokkrar ltnur til þess
að láta yður vita að það eru eing-
anveginn allir Eyfirðíngar sem lesa
með ánægju nfðgreinarnar um Valtý
og hina aðra miðlunarmenn er
fylgja vilja sömu stefnu í stjórnar-
skrármálinu og hann. Jeg hefi
talað við nokkra bændur, sem jeg
álít einna skynsamasta og gætn-
asta hjer f sveit og heyrist mjer
þeir vera orðnir leiðir á »hrúts-
pólitíkinni«, er þjóðviljinn kallar
svo og öllum þeim skömmum, sem
hún lætur dynja yfir mótstöðumenn
sína. En erfitt mun þó mörgum
þykja að átta sig í því pólitíska
moldviðri, sem nú geingur fjöllun-
um hærra, og munu ófúsir á að
kveða upp eindregið álit sitt eða
taka fasta stefnu fyr en storminn
lægir og fer að rofa til lofts.
Mjer fyrir mitt leyti virðist það
augljóst að aðalskilyrði fyrir því að
vjer fáum nokkurntíma viðunandi
umbætur á stjórnarhögum vorum
sje það fyrst og fremst, að þíng-
menn sjeu samtaka og sammála og
svo hitt, að samkomulag náist milli
þíngs og stjórnar. þótt Danir sjeu
smáþjóð, þá erum við þó enn
minni máttar og því með öllu ó-
hugsandi að við getum kúgað neitt
útaf þeim með valdi, allra síst ef
við erum sjálfir sundurþykkir. Jeg
hef þvf með sárri gremju, jafnvel
með fyrirlitníngu, lesið sum blöð-
in — þar á meðal Stefni, þetta
Iitla blaðkríli okkar Eyfirðínga —
að því leyti, sem þau hafa það
fyrir mark og mið, að blása að
fjandskaparkolum milli helstu manna
þjóðarinnar og fulltrúa hennar og
nota sjer ímyndaða eða virkilega
heimsku alþýðunnar til þess að
telja okkur trú um að mikill hluti
þíngmanna og þjóðfulltrúa vorra,
sje pólitísk núll, óhlutvandir menn,
svikarar o. s. frv.
Mjer finst það vera meira en
mcðal dirfska og gánga bylgðunar-
leysi næst að bjóða oss bænda-
görmunum slíkt. Þótt vjer kunn-
um að vera heimskir og skilníngs-
daufir, þá dyist oss þó ckki að
þetta er fjarri sanni.
Það er annars hörmúng til þess
að vita að stjórnarskrárbaráttan
skuli nú síðustu árin hafa snúist
upp í innanlands ófrið, scm eytt
hefur stórfje til ónýtis, lamað krafta
þíngs og þjóðar og sundrað þeim,
svo einn brýtur það sem annar
byggir og alt fer á ríngulreið. En
hverjum er nú um að kenna allan
þennan gauragáng? Er það ekki
einmitt sá flokkur, sem Ben. Sveins-
son hefur verið fremstur í, sem
hjer hefur haft upptökin, kastað
fyrsta steininum að þeim mönnum,
sem dirfst hafa að benda á nýar
aðferðir í stjórnarbaráttu vorri,
þegar þeir voru orðnir sannfærðir
um að aðferð Benedikts og hans
fylgifiska myndi aldrei leiða til sig-
urs. Það er þessi flokkur, sem á
síðustu 8 árum hefur þrisvar sent
kallara út frá herbúðum sínum til
þess að kalla eld af himni yfir
mótstöðumenn sína, yfir þá menn
sem ekki vilja altaf berja höfðinu
við steininn, heldur beygja lítið eitt
til hliðar í von um að komast
heldur eitthvað áleiðis að því tak-
marki, sem allir segjast vilja ná.
Það er lfka einmitt þessi flokkur
manna, sem altaf hefur látið það
klíngja að stjórnarmálið bæri öll
önnur framfara og velferðarmál í
skauti sínu. En nú er komið ann-
að hljóð í strokkinn hjá þeim. Nú
segja þeir að okkur liggi ekkert á,
við getum vel unað. við þau stjórn-
arlög, enn um hríð, sem við nú
höfum, það sje betra að bíða
þángað til við fáum alt í einu. En
hvenær verður það?
Það virðist þó vera full ástæða
til að óttast fyrir því, að enn eigi
stjórnarbótin lángt í land, meðan
þjóðin nær ekki meiri þroska en
hún enn er búin að ná. Því þótt
stjórnin vildi nú enn slaka nokkuð
meira til og unna okkur viðunan-
legrar stjórnarbótar, þá má búast
við að enn rísi upp pólitfskir æs-
íngamenn, sem hrópa um uppgjöf,
innlimun, varmensku, svik og land-
ráð og spilli þannig öllu sam-
komulagi.
ÚR MEÐALLANDI.
Frjettir tíni jeg ekki miklar til í
]>etta sinn, þó vcrð jeg að geta þess
að nú í 3 vikur eru þau jarðbönn yfir
alla Vestur-Skaftafelssýslu að ckki mun
neinstaðar gamall sauður svifta sig
bráðhúngri og hefur slíkt ekki komið
fyrir á einstaka bæjum síðan 1835, er
því aldrei aetluð nein heytugga fullorðnu
fje á þeim stöku bæjum, en yfirleitt
eru afarslæmar horfurfyrir fjárfelli hjer
í allri sýslunni, víða farið að skera lömb
og nokkrar kýr og iiggur fyrir áfram-
hald á því svo alment að kalla má.
Hvergi er mikið álag á jörð en marg-
falt klakahlað, því hver blotahríðin
lamdi yfir aðra framan af þorranum og
fraus jafnóðum, oft sama daginn rign-
íng, síidda, bylur og frost. Tvisvar
gerði aftaka vestan rok; í fyira sinni
18. Jan. og á þorra, nóttina milli 15-
16. Febr. að framúr keyrði, tók þá í
loft upp járnþak af tveim allstórum
heyhlöðum á Hörgslandi á Síðunni og
telst til að þar hafi um leið tapast á
70 hesta af heyi. Allur veturinn hefur
verið sjerlega frostavægur, mest frost
10° á R. 21. Jan.
Um alla þessa sveít og allar nær-
liggjandi hefur geingið mjög illkynjuð
kvefsótt sem tínt hefur upp á sumum
bæjum hvert mansbarn og það aftur
og aftur. Prestur okkar Meðallendínga
sjera Gísii Jónsson, hefur Iegið við og
við allan þorran og nú þessa fyrstu
góu viku hefur hann legið þúngt hald-
inn, er nú aðeins von tíl afturbata.
Aungir nafnkendir hafa samt dáið sem
jeg man eftir.
Talsvert hefur orðið vart við trjá-
viðarreka í vetur mest af plaunkum,
nokkuð rusl líka af fjalvið.
Alt andlegt líf er hjer um pláss nú
um stundir mjög dauft. Hugir manna
snúast að mestu um heyleysið og haga-
bönnin, en með vorinu vaknar að lík-
indum dáiítill pólitfskur áhugi til und-
irbúníngs fyrir alþíng 1899, einúngis að
meira samheingi gæti orðið í aðal-
stefnu þíngmálagarpanna á næsta þíngi
bæði í stjórnarskrármálinu og [öðrum
mest áríðandi málum og fátækralögjöf-
inni o. m. fl., hcldur cn verið hefur.
bað er mír. skoðun að síðasta þíngs
stjórnarskrárbarátta hefði getað sparað
betur tímann með því að taka, jeg vil
segja sáttaboðum stjórnarinnar með
frumv. Valtýs; við áttum geymdan rjctt
okkar samt fyrir því til betri framtíð-
ar í stjórnarskármálinu.
Jeg slæ nú í botninn á þessum ó-.
merkilega pistli og finst mjer þú valla
geta tekið úr honum eina línu hvað þá
meira í >Bjarka«.
Frikirkjufundurinn
var haldinn á Lriðjudaginn var, sam-
kvæmt auglýsingunni hjer í bJaðinu.
Þar munu hafa verið viðstaddir nálægt
70 mans. Vilhjálmur Árnason, útvegs-
bóndi á Hánefsstöðum stýrði fund-
inum. Sigurður útvegsbóndi Einarsson
hjelt inngángsræðuna og skýrði frá til-
gángi fundarins. Taldi hann aðalor-
sökina til fríkirkjuhugmyndarinnar hjer
bæði óánægju með ýmislegt fyrirkomu-
lag í þjóðkirkjunni og kala milli prests
og safnaðar. Jóhann á Gnýstað tók og
einkum fram það síðara sem orsök til frí-
kirkju hreyfíngarinnar. Húsfrú Arnbjörg
Stefánsdóttir kvað það á almenníngsvit-
orði að svo mikið ólag væri miH' prests
og safnaðar, að báðum málsaðilum
mætti vera þægð í að losna hver við
annan og til þess væri fríkirkjan bcst.
Sjálf hafði hún persónulega ekkert á
móti sjera Birni og kvað fyrir sitt
Ieyti ekkert því til fyrirstöðu að sjera
Björn yrði kjörprestur fríkirkjunnar
ef hann gæti geingið að því. Ósam-
lyndið mundi einkum sprottið af því
fyrirkomulagi sem væri á tekjuinn-
heimtum prestins, — út úr krónunun.
Sjera Björn Þorláksson kvað þessa
óánægju milli prests og safnaðar, scm
ræðumenn hefðu talað um, vera aðeins
ímyndun manna, að mínsta kosti væri
eingin óvild frá sinni hálfu. Og þar
sem sóknarleysíngjarnir hefðu verið
færðir sem ástæða fyrir óánægjunni,
]>á yrði hann að segja það, að hann
skiidi ekki hvaða ástæður þeir gæti
hafa haft — og ekki hefðu þeir talað