Bjarki - 04.06.1898, Blaðsíða 1

Eitt blað á viku minst. Árg. 3 kr.
borgist fyrir 1. Júlí, (erlendis 4 kr.
borgist fyrirfram).
Auglýsíngar 8 aura linan; mikili af-
slátttur ef oft er auglýst. Uppsögu
skrifleg fyrir 1. Október.
BJARKI
Seyöisfiroi, Laugardaginn 4. Júni 1898.
III. ár. 22
Auglýsíng.
Samkvæmt skoðunargjörðum, sem fram hafa farið í Norður-Múla-
syslu síðastliðinn vetur og áliti hlutaðeigandi sýslumans í brjefi, dags.
l8. þ. m. virðist sauðfje í Norður-Múlasýslu austan Jökulsár á Brú vera
laust við maurakláða, þar sem alt suðfje fyrir vestan ána verður að
teljast grunað um kláða, fyrir því cr með auglýsíngu þessari, eftir til-
lögum sýslunefndar Norður-Múlasýslu og sýslumansins þar, bannaður all-
ur flutníngur og rekstur á sauðfje yfir Jökulsá á Brú, nema á sláturfje
eða útfiutníngsfje, en þá skal það vera frá því að það fer yfir brúna og
þángað til því er slátrað eða það flutt af landi burtu, undir nákvæmu
eftirliti tveggja manna, er hlutaðeigandi hrcppstjóri eða sýslumaður
nefnir til. Svo er og leyfilegt að fara mcð það fje yfir Jökulsá á Brú,
sem á heima austan Jökulsár, en kann að koma fyrir í haustgaungum
vestan árinnar, ef það reynist laust við allan kláða eða grun um kláða
eftir samhuga áliti hreppstjóra og aðstoðarmanna hans.
ÍSLANDS NORÐUR- OG AUSTURAMT.
Akureyri 27. Maí 1898.
Páll Bríem.
A heljarþröminni.
(Niðuriag).
Urræði: Neyðarúrræði.
Menn eru fyrst beðnir að virða
á hægra veg dráttinn á niðurlagi
þessara greina. Rúmskortur er
aðalorsökin, en hitt þó líka að
íræðslu jiurfti að lcita um ýmislegt
og auk þess gott að sjá nokkuð
glöggar hvað þetta sumar færði.
Alt þetta er nú sjcð að því er
verður á þessum tíma og má nú
Ijúka hjer því máli að sinni.
Við lítum þá að endíngu yfir
oskir tkkar og þarfir, og hverjar
vomr reynsla okkar og skynsemi
gcfa okkur um að geta fullnægt
j)eim.
Oskir okkar eru þessar: Við
viljum koma okkur upp fiskiskipa-
Bota, sem von sje um að geti
^anð sjávarútveg okkar og alt
landið móti aigerðu falli í kapp-
hlaupinu við erlendar þjóðir. Við
' skum og að sem mes(; af ágóð-
c.num \crði 1 landinu, bæði atvinn-
an og ávextir stofnfjárins
Hvorttvcggja þetta er tapað, eí
útlend skip, með útlendu liði ein_
saman sópa fiskimið okkar.
Hver úrræði eru til að ná ávöxt-
' m stofnfjárins cða stvinnunni eða
h'orutvcggja ? Við skulum skoða
IlVort um sig.
E'gl að bl'ða þcss að einstakir
mcnn r
sL* 1 fram stofnfjcð hjálpar-
Jaust, j)Q Or ' 1 1 c, \ '
1 Cr íslcnsk fiskiut^erð á
cnda cins ocr t-/nf itrfnr i-
s) nt Jiciur \crio bjcr
í blaðinu áður. Þetta sáu allir
strax að mincta kosti að hinum
núverandi þíngmönnum undantekn-
um. Aðeins nokkrir kaupmenn og
örfáir sjávarbændur hafa það láns-
traust og þau fjárráð að þeir geti
hugsað til að eiga hlut í þessu og
það þó tæplega hjálparlaust.
Til þess að stofnfjeð yrði inn-
Icnt var því eina ráðið að leita
1 á n s af almannafje. Við höfum
nú sjeð hvérjar undirtektir þetta
fjekk af núverandi þfngmönnum —
það fjekk cin 4 atkvæði í neðri d.
Alt um það getum við þó ekki
gefið upp vonina um innlent stofn-
fje, að minsta kosti að nokkru.
Tað sjer að vísu einginn enn hvert
tjón og óhapp þíngið vann sjávar-
útvegnum með því að kippa fram-
kvæmdunum aftur um tvö ár, að
minsta kosti hefur það neytt okk-
ur til að reyna að jafna þann halla
á annan hátt, og ef við getum það
þá er minni ástæða til að örvænta
strax.
f’ví hitt er víst, eins ög bent
hefur verið til hjer áður, að rök
þíngsins fyrir synjuninni voru svo
sköpuð að þau verða trauðlega end-
urtekin á næsta þíngi jafnvel þó
þar sætu sömu menn og síðast,
scm þó ekki er víst.
^ ið lítum snöggvast á þau líka.
Jón í Múla var hlyntur láni til
gufuskipa, en greiðir atkvæði á
móti því af því einginn muni nota
það. Á næsta þíngi ber hann eða
aðrir upp þá tillögu að binda lán-
ið ekki við 5000 kr. þá hefur Jón
vissu fyrir að það verður notað,
svo þá er víst hans atkvæði.
Brjóstheilan mann þyrfti og til
að bera aftur fram þá ástæðu móti
láninu, að það lendi hjá þeim sem
síst skyldi: kaupmönnum og efna-
mönnum.
Veit ekki allur heimurinn fyrir
utan þíngsalinn að gufuskipaútgerð
kemst aldrei á Island nema einmitt
kaupmenn og efnamenn byrji ?
Hvað sýnir sú reynsla sem þegar
er feingin? Hverjir hrfa byrjað?
eða eru það fátæklíngarnir sem
lánin hafa tekið til þilskipakau])a.
Einmitt með því að veita þessi lán
gat þó þíngið gert hinum efna-
minni bændum mögulegt að eign-
ast þátt í skipi, með því að sam-
eina sig.
Þessi mótbára er því svo löguð að
hún getur varla komið fram aftur.
Að minsta kosti vonar maður að
svo alvarlega verði þá stúngið upp
1' þá menn sem hana bera fram,
að heiibrigð skynsemi fái frið fyrir
þeim um stund.
Þíngið hlýtur að sjá afleiðíngarn-
ar. Dæmið er svo ijóst að hvert
barn skilur það:
Þorsteinn kaujímaður Jónsson
sækir um lán tii að koma sjer upp
fiskigufuskipi. Hann lángar til að
innlendir menn ávaxti innlcnt fje,
ráði yfir því sjálfir og hafi atvinnu
af. Hann ætlar sjálfur að stunda
veiðina, vill verja tíma sínum og
kröftum til þess að gera tilraunina,
vill hætta til þess cignum sínum,
en er ekki svo efnaður sjálfur að
hann geti orkað því án þcss að fá
lán. Hann sjer rjett að við þurf-
um að fá reynslu, og að einhver
verður að byrja, ef við eigum
nokkurn tíma nð fá i.ana. Allar
þær upplýsíngar, sem hann hcfur
aflað sjer benda á að þetta muni
iánast. Hann hættir því hjer því
sem hann megnar til þess að fá
þessa reynslu handa sjálfum sjer
og öllum útvegi landsins.
Hvar ætti þjóðfjelagi að vera
skylt að styðja tilraunir einstakra
manna ef ekki þegar svona stend-
ur á. Auk als þessa munu flestir
hjer ásáttir um að ef Porsteinn
gæti ekkert unnið að gagni myndu
fáir aðrir líklcgri.
f’essum manni er synjað lánsins
af því aðalatvinna hans sje ekki
sjávarútvegur(I) Auk þess sem
þessi rökleiðsla er óvit þá er hún
bygð á ósannindum, því Þorsteinn
hefur híngað til aungu síður haft
atvinnu af skipaútgerð en af versi-
un, og rekið hana drjúgum hvert ár.
Það má ekki gánga svo leingi
að þíngið drepi svona allar vonir
hinna efnaminni manna um að geta
bjargað sjer, og iami þá sem eitt-
hvað vilja reyna til að gagna okk-
ur öllum. Að minsta kosti ættu
sjávarsveitirnar að gera alt sitt til
að fá menn á þíng sem sitja ekki
þcgjandi undir slíkum ræðum. Þeim
er og lífsskilyrði að heimta kosn-
íngarrjett til þíngs að jafnaði við
aðra landsmenn og láta ekki stjórn-
arskrána set:a sig í flokk með
svcitarlimum eða glæpamönnum
hvað kosníngarrjettinn snertir, eins
og.hún gerir nú.
Þetta eru skiiyrðin fyrir
því að stofnfje fiskigufu-
skipa verði innlent. Þetta
verður þíngið að skilja og
sjávarsveitirnar verða að
fiýta ögn fyrir þeim skilni'ngi.
En þcssa cr oss nú fyrirmunað
um stund, fyrir því hefur þi'ngið
sjeð. En það miin þó aungum
dugandi manni í skapi að sitja
aðgerðarlaus og horfa á útlend-
ínga vinna sjer reynsiu og auð
fyrir framan tærnar á okkur ef \ið
getum annað.
Stofnfjenu getum við ekki náð,
cn rcynsluna og atvinnuna attum
við að geta feingið. 'lil þess cr
að minsta kosti einn vegur, cin-
mitt sá vegur sem síðasta þíng
neyddi þá Þorstein Jónsson og
Carl konsúl Tulinius til að fara,
til þess að komast eitthvað úr
sporum. Það lætur að vísu ekki
vel í eyrum að vcra leiguþjónar
útlendra auðmanna, cn þegar mans
eigið þjóðfjelag brcgst aigjöriega,
og hinum sameiginiega styrktar-
sjóði allrar atvinnu landsins cr
lokað með harðri hendi, þá er
nauðugur einn kostur, ef ckki á að
leggja árar í bát og fiýja til Klon-
dyke.
Það er þó betra að veiðin sje
Dgð hjer á land: að landssjóður
fái útflutningsgjald ai henni, að
skipin sje skrásett hjcr, að fjc-
iögin borgi hjer aukaútsvar, að
starfsmcnn sem það iaunar sje ]s-
lendíngar og að þcir Ísfendírgar,