Bjarki


Bjarki - 16.07.1898, Blaðsíða 1

Bjarki - 16.07.1898, Blaðsíða 1
Eitt blað á viku minst. Árg. 3 kr. borgist fyrir 1. Júlí, (erlendis 4 kr. borgist fyrirfram). BJ ARKI Auglýsíngar 8 aura línan; mikill af- slátttur ef oft er auglýst. Uppsögn skrifleg fyrir 1. Október. Útlendar frjettir (ná til 9. Júlí) —o— Störorustur á sjö og landi. Floti Spánverja fyrir vestan haf gjöreyddur 3. Júií. Bjarki hefur reynt að láta les- endur sína fylgja sem best öllum þcim atburðum sem orðið hafa f þessum ófriði og hann sjer að híng- að til hefur hvorki sunnanblöðun- um nje öðrum blöðum lánast það að vera glöggari og ítarlegti en hann. Útlend blöð hafa leingi bara friðað náúngann með því að skrafa út um hvippinn og hvappinn með- an þau gátu ekkert sagt af ófriðn- um sem þýðíng var i eða nokkru skifti, en það var nú einu sinni stríð og almenníngi fanst víst hann eiga heimtíng á að eitthvað gerð- ist. Sannleikurinn er sá að frá því í miðjum síðasta mánuði og til þess fyrsta Júlí hefur ekkert orðið til tíðinda sem nokkra þýðíngu hafi nema það sem Bjarki flutti í síð- asta blaði, og skal þar nú tekið til óspiltra málanna. Aðeins verður fyrst að geta þcssa: Bandamenn hafa að mestu haft mjög óæft lið og óæfða foríngja tiema sínar gömlu hetjur svo sem Sampson og nokkra aðra og þó táa, og þeir viljað fara sem hægast að öllu. I’eir bera ábyrgð á lífi allra undirmanna sinna og eiga að gæta heiðurs Bandaríka og mál- eínís þeirra og verða a? fara þeim mun gætilegar að öllu sem þeir vita að þL-ir eiga við æfða menn og tiltölulega hrausta. Regntíminn og margir aðrir þröskuldar eru á vegi, svo alt hefur orðið að gánga hægt; telegrafþræðir á landi og sælínur hafa verið skornar sundur svo cingin sönn tfðindi hafa getað borist af ófriðnum og við og heim- urinn höfum því oft fcingið það citt að vita scm útsendir frjetta- ritarar stórblaðanna haia spunnið upp til þess að geta sagt blöðum sínuni eitthvað til að fá borgun fyrir. þaðan kemur mikið af lýg- inni og rr.issögnunum, því þcir cru ckki ncma spámenn og spámcnn bafa fyrr og síðar vanalega spáð skakt. Sannleikurinn cr, að Banda- menn haia allan þennan tíma með goðum gáníngi Qg furðu nákvæm- um reikníngi búið sig undir þá miklu viðburði sem nú eru orðnir, og þessir viðburðir hafa orðið bæði meiri og skjótari en þeir og allur heimur höfðu búist við. í síðasta blaði vorum við komn- ir til 26. Júní. Eins og lesendur Bjarka vita er Cúba ákaflega mjó og laung, yfir iS° mílur á leingd. Höfuðborgin Havanna er á vestur- endanum norðan til Og þar hafa Spánverjar aðalstöðvar sínar. Sunn- an á austurendanum er borgin Santiagó (borið fram: Sansjagó). Þaðan eru 130 mílur til Havanna. Santiagó stendur innan til við æði Iángan vog sem skerst sunnan ( landið, eins og líka hef- ur verið sagt áður í Bjarka. Vog- urinn er mjög þraungur á bili; þar geingur fram höfði öðru megin en eyri hinu megin og alt um kring voginn og borgina er fjalllendi með daladrögum, hnúkum og hæðum. Þar á austur hluta eyarinnar og líka kríngum Santiagó hafa upp- reistarmenn aðalstöðvar sínar og við þá hafa Bandamenn reynt að taka höndum saman alla stund síð- an ófriðurinn hófst og þeir hvorir við aðra. það er nú dálítið merkilegt, að þegar Cerveró kemur með flota sinn frá Spáni, 6 skip, og ætlar að hjálpa Cúbu, að hann þá siglir inn á þessa höfn, cn fer ekki beint til Havanna, höfuðborgarinnar. Lík- lega hefur Ccrveró óttast hinn sam- einaða flota Bandamanna nál. 20 skip sem sveimuðu kríngum Hav- anna; Santiagó átti líka góða höin sem ílt var að sækja og kastalar góðir á austur strönd vogsins sem gátu mjög skaðað aðsækendur. Nokkuð er það að þarna sigldi Cervcró inn með flotann og sfðan þann dag hafa Bandamenn lagt alt afl sitt á að ná flotanum og borginni. í’að mun þó síður vcra borgin cn flotinn sem þeir hafa hug á, því þeir hafa haft megnan »fræðaskjálfta« og ekki þorað að tvístra skipum sínum þó þeir viseu að þau væru tvöföld eða þrefold að tölu við Spánverja skip. Því hafa þeir nær ekkcrt skift sjer enn af Portóríkó og ckki vogaó að senda Dewis lið til Filipseya, og var hann þar þó í voða staddur ef Spánn hefJi nokkuð gctað hrcyft sig. Frá því Cerveró sigldi flota sín- um inn til Santigó hafa þeir haft það eitt fyrir augum að koma hon- um á knje og þó þeir hafi farið rólega að öllu hafa þeir beitt þar bæði afli og fylgi- Strax þegar Cerveró er kominn inn á höfnina setja þeir 11 skip á vörð fyrir utan, scnda auk þess stórskip inn í voginn og sökkva því niður í þreyngslunum, til þess að Cerveró geti ekki ráðist út að þeim óvörum. Þeir geta ekki sótt flotann eða borgina af sjó, því búa þeir nú út aðsókn á landi. Fyrst um sinn hafa þeir ekki mannafla sjálfir til að gánga á land, en styrkja þá uppreistai menn með vopnum og áhöldum svo að þeir geti hamlað flutnínga að borginni. 13. Júní koma þeir litlnm flokki á land nokkru fyrir austan Santíagó; það voru aðeins 600 roanna. Þá hafa þeir 15 skip fyrir utan til að gæta hafnarinnar og verja liðið. Þessi litli fiokkur 600 manna á þó fult í fángi að haldast við þar á ströndinni, en uppreistarmenn eru þá farnir að meina flutnínga að borginni og farið að kyarta þar um vistaleysi. 22. Júní kemur tyrst aðal sendingin frá Ameriku til Cúbu og það kvöld og þá nótt lenda 16 þúsundir manna þar sem kallað er Daigniri, 4 mílur austur frá Santiagó og var Shafter general fyrir liðinu. Um þessa daga var miklu logið ut um heiminn og sögð orusta á hverjum degi en sannleikurinn var sá að þessa daga var varla hleyft af byssu að heita mátti. 23. og 24. var liðið að komast á land og búa um sig og gátu Spánverjar ekkert gert við því, spreingikúlum rigndi lángt upp á land frá flotan- um sem við ströndina lá. Um þetta skeið sendu þeir líka nokk- ur skip inn á fjörðinn til þess að skjóta á vígin oog eyðileggja þau; skipin gerðu það sem þeim var ætlað og Morrókastla, sem sýnist að hafa verið ramgjörvastur þeirra allra, gjöreyddu þau Frá 23. til 30. Júní cr nú liðið að þokast að borginni. Leiðin er mjög örðug yfir fjöllin og hálsana og sumar deildirnar urðu að snúa aftur af því ómögulegt var að koma byssunum. Loksins 29. Júní eru þeir komir í skotfæri við borgarmenn. Aðstaða beggja flokka er þá þessi: Bandaherinn á aðeins eftir tæpa mílu að borginni, hefur orðið að stansa þar gaunguna við skotin frá ystu virkjum Spánverja, og um kvöldið 30. Júní eru Bandam. búnir að skipa hersveitum sínum á alt svæðið austan fjarðarins frá strönd- inni og norður um borgina ög búnir til als. Shafter yfirforíngi vildi nú setjast um borgina og lata sultinn vinna hana, því uppreistarmenn bönnuðu alla flutnínga að henni vestan að, en herforíngjar hans vildu ekki það, kváðu það seinlegt °g mjög óvíst og regntímann hættu- legan. Hann ljet þetta eftir þcim og var ákveðið um kvöldið að næsta rnorgun skyldi ráðið á Spán- verja á öllu svæðinu endilaungu neðan frá sjó og norður um borg- ina að austan. Nú er að líta á hvað fyrir er til varnar. Santiagó mmi hafa 60— 70 íbúa. Varnarlið hennar cr hvergi talið, svo það veit líklcga einginn með vissu en blöðin giska ýmist á 5 (dönsk blöð) eða 7 þús- undir (cnsk blöð). Þessir menn hafa nú reynt að búa svo vel um sig sem þeir gátu. Borgin var sjálf varnalaus áður, en nú hafa þessir menn bygt fjórfalda og sum- staðar sexfalda röð af skotvirkj- um kríng um borgina. Þau eru auðvitað ekki sterk en hafa þó reynst fremur ölium vonum eftir svo lítið lið á svo skömmum tíma. En í sjálfri borginni er mesta hörmúngarástand. Ailir aðflutn- íngar hafa verið bannaðir leingi og um þetta bil var fólkið farið að deya úr harðrjetti og ofan á það hlóðust þar að auki hópar af flótfa- mönnum á hverjum degi, soltnnm og alslausum. Blankó general sem situr vestur í Havanna hafði sent af stað 10 þúsundir manna til að hjálpa þessari húngruðu og liðlausu borg, og þó ótrúlegt sje, þá voru þessar þúsundir á fám dögum komnar 110 mílur, en þá varð þar fyrir þeim uppreistarforínginn Garcia mcð sína menn og stöðvaði þá þar aðeins 20 mílur frá borginni, svo þeir gátu ekki komið þessum bástöddu bræðrum sínum að liði. Svona stendur þá um kvöldið seinasta Júní: Spánverjar hafa

x

Bjarki

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bjarki
https://timarit.is/publication/28

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.