Bjarki - 31.12.1901, Side 2

194
kerfinu, hlýtur að grípa fram í gáng þeirra og
hugsar sjer því, að utan við Neptúnus sje
reikistjarna, sem völd sje að þessu. Eftir
reikníngum hans á hún að vera töluvert
stærri en Jú])íter og því 'stærsta stjarnan í
sólkerfi okkar.
Kolin á. Færeyjum. Námarnir rejmast
þar við nánari rannsóknir miklu stærri en upp-
haflega var ætlað Franska fjelagið hefur
feingið enska peníngan.enn til að taka þátt
í fyrirtækinu og staifsfjeð er auðvitað aukið að
stórum mun. Þegar d‘Ornano greifi hafði, ásamt
enskum manni, Mr. Tomas, rannsakað náma-
landið rækilega, borgaði námfjealagið jarð-
eigendum í Trangiswaag, Faríen og Kvalbö
60,000 kr. Af þeim-peníngum fara 25,000 til
ríkisins fyrir afsal á rjetti til kolatekju í Presta-
fjalli við Kvalbö. Fjelagið hefur nú feingið
rjett til að grafa kol, eldfastan leir, járnstein
og kopar hvar sem er á Suderö og kopar á
Nolsö.
Eiiistyrkur. Danmörk og NýaZeeland eru
einu löndin enn sem komið er sem hafa lög-
leitt cllistyrk án þes.s að hann sje skoðaður
sem fátækrastyrkur. I N),fa Zeelandi fær hver
maður sem er fullra 65 ára að aldri ellistyrk
ef hann hefur dvalið í iandinu 25 ár og síð-
astliðin 5 ár lifað reglusömu lífi, —cfhonum
hefur ckki verið hegnt með 5 ára þvíngunar-
vinnu síðustu 25 árin fyrir'glæpaverk, eða hann
ekki sætt 4 mánaða iángelsi eða verið fjórum
sinnum fángelsaður á síðustu 12 árum. Geri
hann sig sekan f lögbrotum getur hann misst
styrkinn og eins ef hann er drykkjumaður, og
er þá styrkurinn borgaður konu hans eða ein-
hverjum nánum venslamanni eða ættíngja.
Hæsti ellistyrkur er vcitist er 18 pd. sterl.
á ári eða 324 kr. Þann styrk fær hver mað-
ur sem aldurstakmarkinu hefur náð og ekki hef-
ur 34 pd. sterl. í árstekjur eða ekki á eign-
ir sem nemi 50 pd. sterl. Styrkurinn veitist
jafnt körlum sem konum. Ilverjum einstökum
manni, karlmanni eða kvennmanni, eru því ætl-
uð 52 pd. sterl. um árið eða um 940 kr.
Hækki árstekjurnar, minnkar styrkurinn að sama
skapi. Vaxi eignirhar minnkar einnig styrk-
urinn, svo að I pd. er dregið af honum fyrir
hver 15 pd. sem maðurinn eignast framyfir
hin 50. I Nýa Zeelandi hafa konur öll hin
sömu Lorgaraleg rjettindi og karlmenn, nema
hvað þær eru ekki kjörgeingar til þíngs. Hjón
sem bæði hafa náð aldurstakmarkinu? fá bæði
ellistyrk, eða samtals 36 pd. sterl. um árið.
Undanskildir ellistyrknum eru innfluttir Asíu-
menn, Kfnverjar, Malayar o’ s. frv.
Þar á móti hafa Maoríar, frurrbyggjar lands-
ins, rjett til styrksins. Þeir eru 35,000 og
hefur fertugasti hver maður af þeim ellistyrk.
Hvítir menn eru þar 750,000 og afþeim hef-
ur áttugasti hver maður styrkinn. Lögin hafa
aðeins verið í gildi í 3 ár. I fyrra var borgað í
ellistyrk samtals 190,000 pd. sterl. 1 Dan-
mörk var árið 1896 36,246 mönnum veittur
ellistyrkur, sem alls nam 217,317 kr.
Staðfest lög. Þessi lög frá síðasta þfngi
eru nú staðfest í viðbót við þau 18 sem áð-
ur eru talin.
19. Fjáraukalög fyrir árin 1900 og 1901.
20. Lög um bólusetníngar.
2 1. Lög um fiskiveiðar hlutafjelaga í land-
helgi við Island.
22. Fjárlög 1902 og 1903.
23. Tolllög.
24. Lög um Tjekkávísanir.
25. Lög um Kirkjugarða og viðhald þeirra.
26. Lög um viðauka og breytíng við til-
skipanir frá 5. jan. 1866 og 4. mars 1871 um
fjárkláða og næm fjárveikindi á Islandi.
27. Lög um banr. gego verðmerkjum og
vöruseðlum.
28. I.ög um friðun hreindýra.
29. Lög um landsjóðskaup á jörðunni
Laug.
30. Lög um frestun á framkvæmd laga 25.
okt. 1895 um leigu eða kaup á eimskipi og
útgerð þess á kostnað landsjóðs.
31. I.ög um löggildíng á Hjaltalandi í Nes-
hreppi u. Ennis í bnæfellsnessýslu.
32. Lög um liiggildíng verslunarstaðar við
Sandgerðisvík í Gullbringusýslu.
LÖQ UM FJÁRKLÁÐA.
— o —
Hin- nýu lög um viðauka og breytíng á
tilskipunum frá 5. jan. 1866 og 4. marz 1871
um íjárkláða og önnur næm fjárveikindi á Is-
landi hljóða svo :
1. gr. Amtmanni er heimilt að valdbjóða
almenna skoðun og böðun sauðfjár, einángrun
fjár og sótthreinsun fjárhúsa í amti sínu, þótt
eigi sje fullsannað, að kláða hafi orðið vart
þar, sem ráðstöfunin er vaidboðin, en hafa
verður amtmaður til þess ráð dýralæknis eða
annars kláðafróðs msnns.
2. gr. Eftiriitsmann eða eftirlítsmenn má
setja í sýslu hverri, sýslumanni til aðstoðar.
Amtmaður tilnefnir eftirlítsmann eftir tillögum
sýslunefndar. Eftirlitsmaður gegnir starfi sínu
3 ár í senn og sje hon.m greidd þóknun úr
sýslusjóði. Eftirlitsmaður hafi glöggvar gætur
á hcilbri0ði sauðfjár í sýslunni, eða þeim hluta
sýslu, sem honum er falinn til eftirlits, og gæti
þess, aðfarið sje eftir ráðstöfunum valdsstjórn-
arinnar, enda skýri hann sýslumanni tafarlaust
frá því, er hann kann að verða var við á eftir-
litsfcrðum sínum og máli skiftir.
3. gr. Nú verður kláða vart frá byrjun
rjetta til jólaföstu, og skulu hinar sjúku kindur
þá skornar þegar í stað, nema fjárhafi kjósi
heldur að hreppstjóri taki við umsjón þeirra
meðan á lækníngunni stendur, en borga verður
fjárhafi þá kostnað allan, er af því leiðir, ann-
an en böðunar- og sótthreinsunarlyf.
4. gr. Amtmenn annast um, að böðunar og
sótthreinsunarlyf til lögskipaðra ráðstafana sjeu
jafnan til taks hvervetna þar sem þörf er á.
Andvirði lyfjanna greiðist úr iandssjóði, svo og
flutníngsgjald undir þau á viðkomustaði strand-
siglíngaskipanna, geymslu þeirra og afhendíng;
en þángað vitji fjárhafar þeirra á sinn kostnað,
Allur annar kostnaður, er leiðir af lögskipuðum
ráðstöfuaum, þegar öðruvísi stendur á en gjört
er ráð fyrir í næstu grein á undan, greiðist úr
sjóði hrepps þess eða kaupstaðar, er hlut á
að máli.
5. gr. Nú verður sauðkind sjúk með þeim
| hætti, að kláði kann að vera, og skal þá sá,
er kindina hefur undir hendi, tafarlaust segja
hreppstjóra eða aðstoðarmanni hans til um
það, enda einángri fjárhafi kindina þángað til
næst til annarshvors.
6. gr. Nú brýtur einhver lög þessi, til-
skipun um fjárkláða og önnur næm fjárveik-
indi 5. janúar 1866 eða tilskipun um viðauka
við nýnefnda tilskipun 4. marz 1871, og verður
hann þá útlægur 5—200 kr , er renni í sýslu-
sjöð þar, sem brotið er framið, enda sje farið
með mál út af slíkum brotum sem almenn
lögreglumál.
7. gr. Atkvæðin í 3. gr. tiisk. 5. )an. 1866
eru úr gildi numin að því, er snertir niður-
jöfnun á þóknun fyrir störf hreppstjóra og
aðstoðarmanna þeirra, samkvæmt 1. og 2. gr.
tilskipunarinnar. Jafnframt er seinni málsgrein
í 6. gr. nefndrar tilskipunar og sektarákvæðin
í 7. gr. felld úr gildi.
Bruninn á Akureyri. Eftir J>ví sem
Norðurland skýrir frá hafa þessir menn beðið
mest tjón við brunann á Akureyri :
Vfgfús Sigfússon: Hans tjón er gífurlegast;
húsin 30,000, búsgögn m. m. og hótelvörur
10,000, búðarvörur 5—6,000, reikníngar hó-
tellsins (sem allir fórust) 1,000. Upp f þetta
er vís eldsvoðaábyrgð 21,000. Ovíst, hvort
búðarvörurnar hafi verið vátrygðar.
Sigvaldi þorsteinsson: Tjón 20,000. Elds-
voðaábyrgð 12,000.
Klemens Jónsson sýslum.: Húsin 8,000, bús-
gögn m. m. 4,500. Að líkindum tryggt að
fullu.
1 Síra Geir Sæmundsson: Hús 4,000, bús-
gögn m. m. 1,000. Húsið vátrygt, en óvíst
um búsgögn.
Óli Guðmundsson: Hús og munir 1.300.
Abyrgð 1,200.
Möllerssystur: 300. Eingin ábyrgð.
Sigurður þorsteinsson: Munir 200. Eing-
in ábyrgð.
Höephners erfíngjar: Hús 5,000. Vátryggt
að fullu.
Frú Margrjet Halldórsdóttur: Hús 1,000.
Vátryggt að fullu.
Páll Jónsson : Munir ioo kr. Eingin á-
byrgð.
Sennilegast þykir, að skemdir á húsum, sem
ekki brunnu til fulls, muni nemi 1,50° kr.
i'etta verða þá 91,900 kr.
52 menn urðu húsnæðislausir.
Samskot til að bæta úr tjóninu voru strax
byrjuð innan bæjar. En þar við ætti ekki að
lenda. þegar þessu llkt tjón ber að höndum
ættu samskot að fara fram um allt land.
Inga Strönduð. Þær fregnir komu nú
að norðan, að gufuskip Thor Tuliníusar, Inga,
væri strönduð norður á Sljettu. Hún hafði
farið frá Akureyri 19. þ. m., rekið sig á Is-
jaka morguninn eftir 3 mílur norður undan
Sljettunni og varð skipið strax mjög lekt.
þá var haldið til lands svo fljótt sem auðið
varð og tókst að bjarga öllum mönnunum.
Veður kvað hafa verið gott.
Lítið af vörum var með skipinu, nokkuð af
salti frá O. Tuliníus til Hornafjarðar og 130
tunnur af síld frá Möller á Hjalteyri.