Ísland - 29.11.1898, Side 1

Reykjavík, 29. nóv. 1898.
45. tölufolað.
II. ár, 4. ársfj.
ESKLT A
PAKIiALITIB.
oa
IKTDIGO (Blákkusteiim)
fæst hi4
o. sziMSiEsnxr.
Thule
býður líftryggendum miklu betri kjör en
nokkurt annað lífsábyrgðarfélag í heimi.
Nær því öllum ágóðanum er varið til
BOHHS-átborgusar, enda
er „Bonus“ í TllU.le hærri en í
nokkru öðru félagi á Norðurlöndum.
Umboðsmaður félagsins fyrir ísland,
Bernharö Laxdal, Akureyri
gefur þeim, er tryggja vilja líf sitt, aílar
nauðsynlegar upplýsingar.
Hr. L. Lövenskjold Fossum, —
Fossum pr. Skien lætur kaupmönnum í
té alls konar t i m b u r; einnig tekur nefnt
félag að sér að reisa hús, t. d. kirkjur o.
s.frv. Semja má við umboðsmann þess:
Pétur M. Bjarnason, ísafirði.
Takiö eftir!
Nú er aftur kominn hinn ágæti skó-
og vatnsstígvélaáburður, sem
hvergi fæst betri í bænum en hjá Jóhan-
nesi Jenssyni skósmið í Kirkjustræti.
Minnisspjald.
Landsbaukinu opinn dagl. kl. 11 árd. til 2 slðd. — Banka-
stjóri við kl. 117,-17„ — Annar gæzlustjóri við kl.
12-1.
Söfnunarsjóðurinn opinn 1 karnaskólanum kl. 5—6 síðd
1. mánudag 1 kverjum mánuði.
Landsbókasafnið: Lestrasalur opinn daglega fró, kl. 12—
2 síðd.; & mánud., mvkd. og ld. til kl. 3 sd. — Útlán
sömu daga.
Forngripasafnið opið mvkd. og ld. kl. 11—12 árd.
Bæjarstjórnar-fundir 1. og 3. flmtud. 1 mán., kl. 5 siðd.
Fátækranefndar-fundir 2. og 4. flmtd. 1 mán., kl. 5 siðd.
Náttúrugripasafnið (í Glasgow) opið hvern sunnudag kl.
2—3 slðd.
Ókeypis lækning á spitalanum á þriðjud. og föstud. kl.
11—1.
Ókeypis tannlækning hjá tannlækni V. Bernhöft (Hótel
Alexandra) 1. og 3. mánudag i mánuði hverjum.
Holdsveikra-spitalinn. Heimsóknartimi til sjúklinga dagl.
kl. 2—3'/,.
Ókeypis augnlækning hjá Birni Ólafssyni augnlækni (á
spitalanum) 1. föstudag í mánuði hverjum kl. 11—1.
Frá lítíömlum.
Khöfn, 14. nóv.
tltför drotningarinnar.
Hinn 14. f. mán. var iík drotningarinn-
ar flutt frá Bernstorf til Hróarskéidu.
Fyrir því fór fjöldi manns þangað til að
vera við athöfnina. Viðhöfn var ekki
mikil við úthafninguna, og eigi sáust mik-
il hátíðabiigði kringum höllina, nema hlið-
ið fyrir framan var skreytt og dökkir
fánar blöktu á limgarðinum og vegurinn
frá höllinni til járnbrautarstöðvarinnar var
blómnm stráður. Hins vegar var járn-
brautarstöðin fagurlega skreytt. Fyrir
fyrir framan höllina röðuðu sér því næst
lífvörðurinn, riddarar og lögregluþjónar
og urðu áhorfendur því að vera í tilhiýði-
legri fjarlægð frá höllinni, er var lokuð,
svo að enginn íékk þar inngöngu nema
þeir konungbornu og Paulíi. Héldu þeir
bænagjörð við kistuna og því næst voru
dyrnar opnaðar kl. 4 e. m. og kistan borin
út að líkvagninum. Þá drógu riddarar
sverðin úr slíðrum og gjörðist við það all-
mikið vopnabrak. Kistuna báru út nán-
ustu vandamenn, kóngurinn, krónprinzinn,
czarinn o. s. frv. Yar svo haldið til járn-
brautarstöðvarinnar. Fyrstir fóru riddar-
arnir, þá meyjar, er stráðu blómum á veg-
inn, þá Paulli stiftprófastur, og svo lík-
vagniun og á eftir honum gekk konungs-
fólkið alla leið til stöðvarinnar. Þar tóku
hinir konungbornu líkkistuna af vagnin-
um og báru hana inn í járnbrautarvagn-
inn, tóka sér síðar sæti í hlnum vögnun-
um og svo keyrði iestin af stað frá Gten-
tofte til Hróarskeldn. Yíða hafði múg-
ur og margmenni safnast saman meðfram
járnbrautinni til þess að horfa á er lestin
færi fram hjá. í Hróarskeldu höfðu menn
haft nóg að gera daginn áður og um
morguninn að undirbúa alt til að taka á
móti þessari konunglegu líkfylgd. Var
borgin prýdd, sérstaklega vegurinn frá
járnbrautarstöðinni til dómkirkjunnar, sem
öil var tjölduð svörtu að innan. KI. 6
kom járnbrautaríestin til Hróarskeldu og
var þar mikil þyrping fyrir & járnbraut-
arstöðinni af fólki af öllum stéttum, há-
um og lágum ungum og gömlum o. s. frv.
Hinir konungbornu taka kistuna úr járn-
brautarvagninum og setja hana á líkvagn-
inn, því næst heldur öll þyrpingin til
kirkjunnar. í broddi fylkingar fara her-
menn, þá líkvagninn og konungsfólkið þar
á eftir, meðfrarc vagninum gengu borgar-
ar frá Hrósrskeldu í röð og báru kyndla,
og er að kirkjunni var komið og prinz-
arnir höfðu borið kistuna inn, var kirkju-
dyrunum lokað og sorgarhátíð haldin-
Hélt Poulsen prófastur bænagjörð þarinni
og var svo sunginn sálmur. Eftír þetta
fór konungsfólkið aftur til stöðvarinnar,
sté upp í vagninn og fór með lestinni til
Bernstorf og settist að kvöldverði.
Aðal-sorgaratböfnin fram fór svo daginn
eftir, er kistan var sett inn í Kapellu
Friðriks 5. Menn bjuggust við að marga
fýsti að fara út að Hróarskeldu og vera
viðstaddir, er athöfnin færi fram, því var
fjölgað jarnbrautalestarferðum þangað þann
dag, en mönnum brást ætlun sín, því svo
mátti heita að sárfáir færu, með því vsð-
ur var kalt og hugsuðu því fáir gott til
að hýma þar undir berum himni megnið
af deginum, járnbrautarvagnarnir skröltu
því tómir og háiftómir fram og aftur-
Einn ameriskt sinnaður Kaupmannahafn-
arbúi ætlaði að færa sér í nyt forvitni
manna og lét því reisa stóreflis pall skamt
frá járnbrautarstöðinni i Hróarskeldu, þar
sem bezt sæist til. Aðgangurinn að þess-
um palli átti fyrsf, að kosta 50 kr. svo
15 kr. og síðast 5 kr. en fáir urðu til að
nota þetta, svo að ætlað er þessi hagsýni
borgari muni hafa tapað um 9000 kr. á
gróðabrellunni, og var því ekki betur farið
en heima setið hjá honum. Að vísu fóru
nokkrir til Hróarskeldu þenna dag og
eðlilega allir þeir, er boðnir voru, svo
sem ráðherrar og ríkisþingsmenn allir.
Um kl. 1 e. h. kom konungsfólkið. Öllum
var raðað í kirkjunni eftir vissum rsgl-
um og færri komust þar inn en viidu.
Blaðamenn höfðu þar sérstakt pláss, en
höfðu þó ekki sem beztan frið. Er alt
var komið þar í röð og reglu, kom loks
konungsfólkið, inn- og útlendir höfðingjar,
er komið höfðu í tilefni af þessu. Hófst
þá sorgarhátíðin. Yar fyrst sunginn sáim-
ur, því næst gjörði Paulli bæn sína og að
henni lokinni var aftur sunginn sálmur, þá
tóku prinzar kistuna og báru hana inn 1
kapelluna og fylgdi þeim eftir konungs
fólkið, útlendu tignargestirnír, ráðherrarn-
ir og hirðmeyjar. Eftir að konungsfólkið
hafði dvalið þar nokkra stund og Paulli
hafði kastað rekunum á kistuna og sálm-
ar voru sungnir var athöfnin á enda. Yar
þákl. um 3, Marga fýsti að sjá kistuna,
voru menn því látnir ganga einn og eina
i einu gegnum kapelluna, eftir að allir
voru farnir úr sjálfri kirkjunni. Hinir út-
lendu gestir fóru aftur héðan næstu daga
á eftir. í fyrra dag fór konungur suður
á Þýzkaland og með honum Valdemar
prinz og Georg Grikkjaprinz, sem Rússar
nú vilja gjöra að landstjóra á Krít.
Ríkisdagurinn kom saman mánudaginn
3. okt. Fátt er tíðinda af honum enn,
enda er stutt liðið síðan hann tók til
starfa. Einna sögulegast þaðan er viður-
eign fólksþingsins og ráðgjafanna út af
fjárlögunnm. í vor, þegar spánsk-ame-
ríkaneki ófriðurinn stóð yflr, skaut
ráðgjöfunum skelk í bringu og þóttu eigí
tryggar víggirðing&rnar um Khöfn. Tóku
þeir þvi með leyfi konungs 500,000 kr.
úr ríkissjóði upp á væntanlegt samþykki
þingsins. Fénu var varið til vígvélakaupa
og annara hern&ðaráhalda og til þess að
búa víggirðingarnar kringum borgina sem
bezt að öllu. En þegar þing kom saman
vildu þingmann ekki fallast á gjörðir ráð-
gjafanna og heimtaði fjárlaganefndin að
fjármálaráðgjafinn Hörring færði góðar og
gildar ástæður fyrir þessum gjörðum sín-
um. Þótti henni ráðgjafinn ekki skýr í
svörum og iagði því málið fyrir fólks-
þingið í heild sinni og lýsti það vanþókn-
un sinni á þessu athæfi ráðgjafanna og
taldi mjög varhugavert, ef það tíðkaðist
að farið væri svona bak við þingið. Eigi
mun það þó hafa séð sér fært að láta þá
bera ábyrgð á þessu, með því enginn á-
rangur mundi verða af þeirri málssókn;
ekki munu ráðgjafarnir samt kippa sér
upp við þessa vantraustsvottun þingsins,
en sitja sem fastast eftir sem áður.
í haust dó sonur Schwanenflugels þess,
er var foringi á „HeimdaF í fyrra. Hann
var sjóforingjaefni og þótti efnilegur mað-
ur m&ður. Kvisaðist það brátt að hann
hefði orðið sjúkur af illri meðferð félaga
sinna á skipi því, er hann var á í sumar.
Var því málið tekið til ransóknar og ran-
sóknargerðirnar sendar til sjóhersráðherr-
ans, svo að hann gæti skorið úr hvort
málinu skyldi haldið áfram. Hann bauð
að láta málið falla niður. En nú hefur
fjármálanefndin heimtað af ráðgjafanum
að hún fengi að sjá málsskjölin.
Það eru tvö önnur mál viðvíkjand hern-
um er hér hafa vakið athygli. Sonur
Olaf Poulsens leikara var rekinn af sjó-
liðsforingjaskólannm og halda snmir að
það hafi verið fyrir litiar sakir. Gjörðust
því blaðadeilur út af því og varð „Poli-
tiken“ all-bituryrt gegn Bardenfleth for-
ingja skólans, unz þolrifin brnstu í hon-
um og hann höfðaði mál gegn ritstjóran-
um. Enginn dómur er fallinn í því máli
enn.
Hitt er Rördamsmálið. Löjten&nt Rör-
dam þóttíst eiga stórkaupmanni einum hér
fyrir grátt að gjalda og fór því með fé-
laga síuum lieim til kaupmannsins og
barði á honum. Sem eðlilegt var leitaðl
hann réttar síns og kærði þá. Var Rör-
dam dæmdur í einfalt fangelsi. En
skömmu síðar er hann náðaður, er hann
hefur setið helminginn af hinum ákveðna
tíma f fangelsi og um leið gjörður að
præmierlöjtenant. Það eru ekki allir, sem
eiga því láni að fagna að hækka í tign-
inni, þegar þeir eru nýskroppnir út úr
fangaklefanum. Þetta hefur líka mælst
mjög illa fyrir.
Jórsalaferðln o. fl.
Skömmu eftir að Vilhjálmur keisarivar
farinn í Jórsalaleiðangurinn mikla, var fjöldi
stjórnfjenda handsamaður í Alexandríu og
fleiri borgum þar eystra, og voru þeir
grunaðir um að vilja drepa hinn tigna
pílagrím á hinum helgu stöðvum. Sitja þeir
nú í haldi og bíði dóms; fundust hjá þeim
sprengikúlur nokkr&r, er þeir ætluðu að
drepa keisarann með. Kvittur hefur þó
komið upp um það, að lögreglan hafði
sjálf búið til sprengikúlurnar til þess að
færa sönnur á mál sitt. En það er víst
með öllu ástæðulaus aðdróttun.
Á austurleið fann Vilhjálmur vin sinn
Abdul Hamid og tók hann honura með
kostum og kynjum. Skiftust þeir á
gjöfum; meðal annars gaf keisarinn sol-
dáni smálíkneskji af afa sínum og ömmu
og mjög skrautlegan staf er að öllu var
gjörður sem stafur Friðriks mikla. Engin
veit hvað þeim soidáai hefur farið á milli
frekar, en þó þykjast menn vita að Vilhj.
muni hafa h&ft eitthvað bak við eyrað,
er hann fór að finna vin sinn, og muni
jafnvel hafa fengið því fram gengt hjá
honum að þjóðverjar skyldu fá að auka
verzlun sína þar eystra að mun. Eftir að
keisarinn hafði kvatt soldán hélt hann til
Jórsala og tóku kristnir menn honum þar
vel að vonum og var kirkjan vígð eins
og til var ætlast. Þýski kirkjumálaráð-
herrann hélt rígsluræðuna og þótti hún
væmin, því að hún var ein lofræða frá
upphafi til enda um keisarann. Síðan fór