Plógur - 01.01.1901, Blaðsíða 2
2
kvaddi, aðra koma sér meiri, aðra
öld, sem auðsjáanlega mundi geta
gert mannkyninu tífalt meira gagn en
hún sjalf hafði gert, ogvar sngamla
sér þess þó meðvitandi, að engin
öld hefði nokkru sinni verið feg-
nrri, og haft meiri vísdóm, frelsi
og framfarir að bjóða mannkyn-
inu, en einmitt hún.
Um leið og gamla, grahærða
öldin staulaðist við stafinn sinn
burtu, gat hún þess í fám orðum,
að engin öld hefði verið eins bless-
unarrík fyrir íslenzku þjóðina og
hún. Hún kvaðst að vísu hafa
gengið í garð fremur stirð. En
hún hefði þá ekki verið búin að átta
sig á því, hvernig hún ætti að haga
sér, því fyrirrennarar sínir hefðu
verið harðsnúnar og fáfróðar. Hún
mintist þess, hve búnaðinum og
mentun hefði farið fram, og hve
mennirnir væru nú betri og kær-
Jeiksríkari við meðbræður sína, en
verið hefði, þegar hún kom, eng-
ar drepsóttir eða hallæri hefði
gengið yfir á meðan hún sat að
völdum; þjóðin hefði verið fámenn,
einungis 47 þúsundir, en nú mundi
tala landsmanna vera um 76 þús-
undir, og þó væri strokið til Amer-
íku fullar 2ðþúsundir, að búpening-
ur landsmanna hefir fjölgað á öld-
inni: sauðfé úr 200 þús. upp í 500
þús., hross úr 26 þús. upp í 44
þús. En þegar hún mintist þess,
að nautpeningur hefði að eins fjölg-
að um 2 þús., en landsmönnum
um 30 þús., þá féllu tár um kinn-
ar hennar. En hún sagðist hugga
sig við það, að hún hefði kent
mönnum að fara betur með kýrn-
ar sínar, eins og allar skepnur,
og væru því 2 kýr ábatasamari nú,
en 3 kýr hefðu verið.
Yfir engu var hún eins ánægð
og þeim áhuga, sem hún hefir vak-
ið hjá mönnum ájarðabótum og
garðrækt, því það hefði 18. öldin
lítið hugsað um. Gamla öldin ætl-
aði að segja meira, en þá gekk
nýja öldin í garð mjög tindilfætt,
hlaðin alskonar framförum og upp-
lýsing, sem hún auðvitað ætlar að
miðla landsmönnum úr smátt og
smátt.
Öll tímamót hafa sína þýðingu
og vekja hjá mönnum ýmist gleði-
legar eða sorgblandnar endurminn-
ingar til þess, sem liðið er og von
og ótta fyrir ókomna tímanum. En
engin tímamót eru eins þýðingar-
mikil, Og hafa eins djúp og háleit á-
hrif á hugi manna og sjálf alda-
mótin, þegar 100 ára tímabil er að
hverfa út í hið ómælanlega aldahaf,
og annað IOO ára tímabil gergur
í garð, tímabil, sem hefur framtíð og
forlög einstaklinganna og þjóð-
anna, 3 kynslóða í hendi sér, hulið
oss. I gær skrifuðu menn 1900,
en í dag 1901. Þessa breytingu,
hvar mönnum er afmarkaður stað-
ur í tímanum, viðurkenna allir,
hverja lífsskoðun, sem menn ann-
ars hafa; ■— viðurkenna þannig
persónu þá, sem tímareikningur
vor er miðaður við. Ef ekkert
ljós skín í hjörtum vorum, annað
i