Alþýðublaðið - 16.03.1920, Blaðsíða 2

s
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Alþýðublaðið
«r ódýrasta, fjölforeyttasta og
bezta dagblað landsins.
Kanpið það og lesið, þá
getið þið aldrei án þess rerið.
Bæðumaðurinn — Jón Jacob-
son landsbókavörður — hefir síðan
fengið ræðuna prentaða í Morgun-
blaðinu (eða Mgbl. fengið að prenta
hana?) og eru ummælin, sem fela
í sér hina ómaklegu árás á sjó-
mannastéttina, svo sem þar má
sjá, á þá leið, að „heimskulegar
kröfur og ofstæki — síðasta óára
veraldar — óáran í hugsun — geti
jafn gerspilt þessum vænlega at-
vinnuvegi [sjávarútveginum] sem
öðrum".
Hverjar þær eru, þess'ar heimsku-
legu kröfur, sem hr. Jón Jacob-
son svo nefnir, er ekki gott að
vita. Yarla getur það verið, að
tiann eigi við kröfuna um að fá
að hvíla sig 8 tíma í sólarhringn-
um, og ótrúlegt er það, að það
séu kröfurnar í sambandi við verk-
fallið, sem nú orðið er viðurkent
af öllum, sem hlutlausir eru í því
máli, að verið hafi hinar sann-
gjörnustu, enda gengu útgerðar-
menn inn á þær að miklu leyti
— hækkuðu lifrarverð úr 35—40
kr. upp í 60 kr.
Það er kunnugt, að fyrst eftir
verkfallið var sá hluti þjóðarinnar
hér í Reykjavík, sem lætur Mgbl.
hugsa fyrir sig, mjög reiður sjó-
mannastéttinni fyrir yfirleitt að
hafa gert verkfall. Mér er ekki
kunnugt, hvort hr. J. Jacobson
heyrir til þessum umtalaða hluta
Beykjavíkurbúa, en sé svo, ætti
samt skoðun hans á verkföllum
að vera farin að breytast, eftir verk-
íallshótuu embættismanna landsins
í sumar. Það er almenningi ekki
kunnugt, að orsökin til þess að
embættismenn fengu framgengt
launakröfum sínum var það, að
þeir hótuðu að gera verkfall, ef
þeir fengju ekki kröfum sínum
framgengt. Og til þess að sýna að
þeim var alvara, lágu uppsagnir
á embættisstöðum þeirra reiðu-
búnar hjá stjórn stéttfélags þeirra,
og höfðu allir embættismenn þar
undirskrifað, nema einstaka stétt-
níðingur og félagsskítur, en vafa-
laust hefir hr. Jón Jacobson ekki
verið meðai þeirra síðastnefndu.
Það er í fylsta máta rétt af
embættis- og starfsmönnum lands-
ins að gera verkfall, tii þess að
koma fram réttmætum kröfum
sínum. En sá væri fremur órök-
fastur, sem segði, að hásetum eða
öðrum stéttum landsins, sem vinna
Iíkamsvinnu, sé ekki rétturinn til
verkfalls jafn heimill.
*
o.
Yerðgildis dýrtíðin.
Það er nú mikið rætt og ritað
um „verðgildis dýrtíðina", og ekki
að ástæðulausu, en því meir sem
er rætt og ritað um hana, því
minna er gert að því, að regna
að hafa áhrif í þá átt, að hækka
gildi krónunnar.
Danir hafa nú, að sögn, hafist
handa gegn þessum ófögnuði,
með því að takmarka mjög mikið
innflutning frá Ameríku. í „Yísi“
í gær er greinarstúfur með nafn-
inu „Baráttan við gjaldeyris dýr-
tíðina". Síðasta málsgrein greinar-
innar er svo „greinileg", að eg
set hana hér, svo sem flestir geti
lesið hana. Þar segir svo: „Ef við
gætum á nokkurn hátt haft áhrif
á gjaldeyris dýrtíðina, þá væri
ástæða til þess, að grípa til þving-
unarráðstafana, svo sem innflutn-
ingsbanns og matarskömtunar,
eins og Danir hljóta að gera,
vegna þess að almenningsheillin1
krefst þess, að reynt sé að hækka
gildi krónunnar. En eins'og ástand-
ið er hér, virðist1 ekki ástæða til
annars en að láta einstaklingana
sjálfráða1 um það, hvort þeir vilja
spara eða ekki.“
Þessi klausa, þótt fögur sé,
getur hvergi birtst nema í kaup-
mannablaði. Þessvegna er hún
frumprentuð í „Vísi“ og skrifuð
af Jakob Möller, þó kaupmanna-
hollustan skíni út úr öllu saman.
Það kann nú að vera, að verzl-
unarviðskifti íslands geti ekki haft
bein áhrif á gildi myntverðsins,
en eg hélt, að jafnvel Jakob
Möller gæti ekki látið hafa sig til
að vera á móti því, sem alþjóð,
ef ekki alheimi, er til góðs, en
bæði er, að maðurinn er miður
vel innrættur og honum illa stjórn-
1) Leturbr. hér.
að. Hitt sýnist að hefði legið nær
þingmanninum, að berjast fyrir
takmörkun á innflutningi ónauð-
synlegrar vöru, allskonar glysvarn-
ingi og jafnvel fleiru, svo sem
bifreiðum o. fl., ef satt er sem
sagt er, að í „pöntun“ séu á
annað hundrað bílar, í viðbót við
allan þann sæg sem hér er fyrir.
Það má gera ráð fyrir að hver
bíll kosti hingað kominn minst
6000 krónur, þá er hér um að
ræða 6—8 hundruð þúsund kr.
Dálaglegur skyldingur fyrir óþarfa
vöru, og aðeins eina tegund. Yæri
nú ekki ráð að takmarka að mun
innflutning slíkrar vöru, og með
því hjálpa Dönum. Því meðan við
notum danska mynt, verðum við
að láta okkur skifta verðgildi
danskrar krónú. Enda sýnist það
vera sjálfsagt, að íslenska ríkið
láti jafn mikilsvarðandi mál til sín
taka, alveg káklaust og með alvöru-
10. marz 1920.
NjáU.
Judenitsh hershöfðingi, sem
menn muna að var yfirhershöfð-
ingi norðvesturhersins gegn Bolsi-
víkum, hefir nú, eftir friðarsamn-
ingana við Eistur, fengið legfi! til
að yfirgefa Eistland, ásamt helstu
herforingjum sínum.
Áður en hann fer, verður hann
að láta af hendifpeninga hersins
alla, er nema nær 250 milj. eist-
lenskra marka. X
Friður miíli Eistlands
og bolsiYíka.
Miðstjórn hermanna- og verka-
mannaráðanna rússnesku hefir
samþykt (ratificeret) friðarsamn-
ingana við Eistland, og má því
telja fullan frið kominn á, því allir
flokkar í þingi Eista eru friðnum
fylgjandi, og samþykkir það friðar-
samningana því hiklaust.
Eistlenskir peningar hafa stigið
mjög síðan fullvíst varð um frið-
inn, svo að að 50 mörk jafngilda